حم(1) Ha, Mîm چهند پیتێک لهسهرهتای ههندێ لهسوورهتهکانی قورئاندا هاتوون ژمارهیان ( 14 ) پیته، نیوهی کۆی پیتهکانی زمانی عهرهبین، بۆ سهلماندنی (اعجاز) و مهزنی و گرنگی قورئان کهلهتوانای هیچ کهسدانیه بهو پیتانه کتێبێکی ئاوا بێوێنه دابنێت بهرادهیهک ههتا ههموو گرۆی ئادهمیزاد و پهری کۆ ببنهوهبۆ ئهو مهبهسته، بێگومان چهندهها نهێنی تریشی تیایه، زاناکان لهههندێکی دواون، ههندێکیشیان وتویانه: ههر خوا خۆی زانایه بهنهێنی ئهو پیتانه. |
تَنزِيلُ الْكِتَابِ مِنَ اللَّهِ الْعَزِيزِ الْحَكِيمِ(2) Daxistina kitêbê hin bi hin ji Xudayê serkeftiyê hîkmetdar e ئهم قورئانه لهلایهن خوای باڵا دهست و داناوهدابهزیوه. |
مَا خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَجَلٍ مُّسَمًّى ۚ وَالَّذِينَ كَفَرُوا عَمَّا أُنذِرُوا مُعْرِضُونَ(3) Me asîmana û zemîn û tiþtê di nava wan de her bi rastiyê û demek navdayî aferandiye. Ewên kafir bûne ew ji tiþtê (pê) hatine hiþyar kirinê rû liba dixin ئێمه ئاسمانهکان و زهوی و ئهم ههموو شتانهی نێوانمان دروست نهکردووه، تهنها لهسهر بنچینهی حهق و ڕاستی نهبێت، بۆ کاتێکی دیاریکراویش، کهچی بێ باوهڕان پشت ههڵدهکهن لهو ئاگاداری و بێدارکردنهوهیه |
قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا تَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ أَرُونِي مَاذَا خَلَقُوا مِنَ الْأَرْضِ أَمْ لَهُمْ شِرْكٌ فِي السَّمَاوَاتِ ۖ ائْتُونِي بِكِتَابٍ مِّن قَبْلِ هَٰذَا أَوْ أَثَارَةٍ مِّنْ عِلْمٍ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ(4) Tu bêje ku: "De binêrin tiþtê hûn bêyî Xuda dihebînin, ka nîþanî min bidin wan ji zemîn çi aferandiye? Yan ji wan re þirîkatî di asîmanan de heye? Eger hûn rastgo ne ka kitêbek berî vê (Qur´an) a han yan þopekî ji zanînê bînin ئهی محمد ( صلی الله علیه وسلم ) ههواڵم بدهنێ: ئایا سهرنجتان داوهلهو شتانهی کهلهجیاتی خوا دهیانپهرستن و، هاناو هاواریان بۆ دهبهن؟ باشهئاخر ئهوانهچ شتێکیان لهزهویدا بهدیهێناوه، با پێشانم بدهن!... یاخود ئهوانه لهههڵسوڕانی ئاسمانهکاندا هیچ هاوبهشی وهاوکاریهکیان ههیه؟!.. ( ئهگهر دهڵێن: بهڵێ ) دهکهواته کتێبێکی ئاسمانیم نیشان بدهن کهپێش ئهم قورئانه بۆتان هاتبێت، یان دیاردهیهکی زانستی لهو ڕووهوه بیسهلمێنێت ئهگهر ئێوه ڕاست دهکهن! |
وَمَنْ أَضَلُّ مِمَّن يَدْعُو مِن دُونِ اللَّهِ مَن لَّا يَسْتَجِيبُ لَهُ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَهُمْ عَن دُعَائِهِمْ غَافِلُونَ(5) Ji kesê bêyî Xuda gazî ê ku heya roja qiyametê bersiva wî nade û ew ji gaziya wan jî bêhay in dike, rêþaþtir kî heye جا ئیتر کێ لهو کهسه گومڕاتره که دوعاو نزا و پاڕانهوه، ڕوو بهکهسێک یان شتێک دهکات، جگه لهخوا که ئهگهر ههتا ڕۆژی قیامهتیش لێی بپاڕێتهوه بێ سووده، نهبههانایهوه دهچێت، نهبهپهرستنهکهش دهزانێت، لهکاتێکدا ئهوانهلهدۆعاو پارانهوهی ئهوان بێ ئاگاو غافڵن و ههستی پێ ناکهن. |
وَإِذَا حُشِرَ النَّاسُ كَانُوا لَهُمْ أَعْدَاءً وَكَانُوا بِعِبَادَتِهِمْ كَافِرِينَ(6) Û gava mirov bêne civandin ew (pûtên wan) ji wan re dibin neyar û ew bi hebandina wan jî dibin kafir کاتێکیش کهخهڵکی کۆدهکرێنهوه بۆ لێ پرسینهوه، بت و پهرستراوهکان دهبنه دوژمن بۆ ئهو کهسانهکه لهدونیادا دهیانپهرستن، بههیچ شێوهیهک بڕوایان پێ ناکهن، بهڵکو بهدرۆیان دهخهنهوه. |
وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَهُمْ هَٰذَا سِحْرٌ مُّبِينٌ(7) Û gava ayetên me aþkera li ser wan têne xwendin, ên kafir bûne ji rastiyê re çi gava ji wan re tê dibêjin: "Evê han efsûneke aþîkar e له کاتێکدا ئایهته ئاشکراو ڕوونهکانی ئێمه بهسهریاندا بخوێنرێتهوه، ئهوانهی کهبێ باوهڕ بوون بهو حهق و ڕاستیهی کهبۆیان دێت دهڵێن: ئهمهجادوویهکی ئاشکرایه. |
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ ۖ قُلْ إِنِ افْتَرَيْتُهُ فَلَا تَمْلِكُونَ لِي مِنَ اللَّهِ شَيْئًا ۖ هُوَ أَعْلَمُ بِمَا تُفِيضُونَ فِيهِ ۖ كَفَىٰ بِهِ شَهِيدًا بَيْنِي وَبَيْنَكُمْ ۖ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ(8) Yan qey ew dibêjin ku: "Wî ji ber xwe ve derxistiye?" Tu bêje ku: "Eger min wê ji ber xwe ve derxistibe êdî (ezabê) ji Xuda ji min re bê tu tiþt di destê we de nîne (hûn nikarin min jê biparêzin). Ew bi tiþtê hûn tê noq dibin zanatir e. Ew bi danasiya di navbera min û we de bes e. Bexþendekarê dilovan her ew e یاخوا دهڵێن محمد ( صلی الله علیه وسلم ) خۆی ئهم قورئانهی ههڵبهستووه... پێیان بڵێ: ئهگهر خۆم ههڵم بهستبێت، ( ئهوه دڵنیابن خوا تۆڵهم لێدهستێنێت و سزام دهدات )، ئهو کاته ئێوه بههیچ شێوهیهک ناتوانن لهخهشم و قینی خوا ڕزگارم بکهن، جا ههر خوا دهزانێت دهربارهی ئهم قورئانهئێوه چ دڕۆ و بوختانێک ههڵدهبهستن وتێیدا ڕۆدهچن؟ لهبهر ئهوه خوام بهسه که شایهت بێت لهنێوان من و ئێوهدا، بهڕاستی ئهوزاته لێبووردهو بهسۆزو میهرهبانه ( بۆ ئهوانهی پهشیمان دهبنهوه لهبیروبۆچوونه چهوتهکانیان و ڕێگهی ئیمان دهگرنهبهر ). |
قُلْ مَا كُنتُ بِدْعًا مِّنَ الرُّسُلِ وَمَا أَدْرِي مَا يُفْعَلُ بِي وَلَا بِكُمْ ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰ إِلَيَّ وَمَا أَنَا إِلَّا نَذِيرٌ مُّبِينٌ(9) Tu bêje ku: "Ez ji pêxemberan ê pêþîn nînim (ku hûn ew qas sosret dibînim) û ez nizanim wê bi min û we çi bête kirin. Ez tenê didim pey tiþtê bal min ve tê wehî kirin û ez tenê hiþyarkerek aþîkar im ئهی پێغهمبهر ( صلی الله علیه وسلم ) پێیان بڵێ: کهمن یهکهم پێغهمبهرو تازهپهیدابوو نیم، ناشزانم چیم بهسهر دێت، چیش بهسهر ئێوه دێت؟ ( چونکه غهیب زان نیم و لهنهێنی و شاراوهکان ئاگادار نیم )، من تهنها شوێنی ئهو وهحی و نیگایه دهکهوم کهپێم دهگات و من تهنها بێدارکهرهوهیهکی ئاشکرام. |
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِن كَانَ مِنْ عِندِ اللَّهِ وَكَفَرْتُم بِهِ وَشَهِدَ شَاهِدٌ مِّن بَنِي إِسْرَائِيلَ عَلَىٰ مِثْلِهِ فَآمَنَ وَاسْتَكْبَرْتُمْ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ(10) Tu bêje ku: "Ka binêrin! eger ew (Qur´an) ji cem Xuda be û hûn pê kafir bibin û danasê ji zariyê Îsraîl li serê danasî bide, vêca ew bawerî bîne û hûn quretî bikin (kafir bibin êdî ji we rê þaþtir kî heye?)" Bêguman Xuda, komela sitemkaran nade ser rêya rast ههروهها پێیان بڵێ: ههواڵم بدهنێ، باشه، ئهی ئهوه چۆنه وحاڵتان چۆن دهبێت ئهگهر ئهم قورئانه لهلایهن خواوهبێت و، ئێوه ئاوا بڕوای پێنهکهن؟! هاوکات لهگهڵ ئهوهدا کهشایهتێک لهنهوهی ئیسرائیل شایهتی داوهکهچ تهورات و، چ قورئان لهیهک سهرچاوهوه، ئهوهباوهڕی هێنا بهمحمد ( صلی الله علیه وسلم ) و قورئان کهچی ئێوه خۆتان بهزل و گهورهزانی و، باوهڕتان نههێنا... بێگومان خوا هیدایهت و ڕێنموویی دهستهی ستهمکاران ناکات. |
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا لَوْ كَانَ خَيْرًا مَّا سَبَقُونَا إِلَيْهِ ۚ وَإِذْ لَمْ يَهْتَدُوا بِهِ فَسَيَقُولُونَ هَٰذَا إِفْكٌ قَدِيمٌ(11) Ewên kafir bêne ji ên bawerî anîne re gotin ku: "Eger ew (dîn) baþtir bûna ew pêþiya me nediketin." Wan çi gava pê rêya rast nedît vêca wê bêjin: "Eva han derewek kevnare ye ئهوانهی کهبێ باوهرن دهربارهی ئهوانهی ئیمان و باوهڕیان هێناوه دهڵێن: ئهگهر باوهڕهێنان بهقورئان وبهمحمد ( صلى الله عليه وسلم) چاک بوایه، ئهوانهپێش ئێمه نهدهکهوتن!! جا چونکه خۆیان هیدایهت و ڕێنموویی قورئان وهرناگرن دهڵێن: ئهمه ههڵبهستراو و ئهفسانهیهکی کۆنه!! |
وَمِن قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَىٰ إِمَامًا وَرَحْمَةً ۚ وَهَٰذَا كِتَابٌ مُّصَدِّقٌ لِّسَانًا عَرَبِيًّا لِّيُنذِرَ الَّذِينَ ظَلَمُوا وَبُشْرَىٰ لِلْمُحْسِنِينَ(12) Berê wê kitêba Mûsa peþwa û dilovanî bû. Eva han jî kitêbek rastdêr e bi zimanê erebî ye ji bo ku ên sitemkarî kirine hiþyar bike-bitirsîne û ji qencîkaran re jî mizgîn e خۆ پێش ئهم قورئانه، تهوراتی موسا ڕهوانهکراوهتا پێشهواو ڕهحمهت بێت لهکاتی خۆیدا... ئهم قورئانهش پهیامێکه سهلمێنهری پهیام و کتێبهکانی پێش خۆیهتی و، ڕێکه لهگهڵیانداو بهزمانێکی عهرهبی پاراوی ڕهوان هاتووهبۆ ئهوهی ئهوانهی ستهمیان کردووهبێداریان بکاتهوهمژدهبهخشیشه بهچاکهکاران |
إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ(13) Bêguman ên ku gotin: "Perwerdekarê me Xuda ye" paþê xwe rast kirin, êdî ne tirs li ser wan heye û ne jî ew xemgîn dibin بهڕاستی ئهوانهی کهدهڵێن: پهروهردگارمان الله یهو، پاشان پابهندی ئهو ئیمانه دهبن وڕاست ورهوان پهیڕهوی دهکهن و لهسهری بهردهوامن، ئهوانههیچ جۆره ترس و بیمێکیان لهسهر نی یه و دڵتهنگ نابن... |
أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ خَالِدِينَ فِيهَا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَعْمَلُونَ(14) Ewên han ehlê bihiþtê ne, bergîdana tiþtê dikirin wê ew tê de hertimî bin ئهوانهبهههشتین و ژیانی نهمریی تیایدا دهبهنهسهر، لهپاداشتی ئهو کاروکردهوانهدا کهئهنجامیان دهدا. |
وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا ۖ وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا ۚ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي ۖ إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ(15) Me li mirova þîret kiriye ku bi dê û bavê xwe qencî bike. Diya wî bi zor wî hilgirtiye û bi zor wî daniye. Hilgirtina wî û (ji þîr) veqetina wî sî meh e. Heya gava gihîþt hêza xwe û gihîþt çihl saliyê, got ku: "Perwerdekarê min! tu hêz bide min ez sipasî qenciyê ku te bi min û dê û bavê min qencî kiriye bikim û ez karê baþ bikim ku tu pê qayil bibî û tu di nifþa min de ji min re baþî bike. Bêguman ez bal te ve poþmam bûmevegeriya me û bêguman ez ji musilmana me ئێمه فهرمانمان بهئادهمیزاد داوهکه چاکهکارو چاک ڕهفتار بێت لهگهڵ دایک و باوکیدا، دایکی بهئازارهوه ههڵی گرتووهو بهدهم ئێش و ئازارهوهبوویهتی، سک پربوون و لهشیر بڕینهوهی سی دانه مانگی خایاندوون.. ههتا کاتێک ئینسان دهگاته حاڵهتی توندوتۆڵی و توانایی و تهمهنی چڵ ساڵی ( ئهوسا ئیتر حهق وایه ئهم دۆعایه بکاتهیهکێک لهوێردهکانی سهر زاری و ) بڵێت: پهروهردگار!! کۆمهکیم بکهو یارمهتیم بدهتا شوکرانهبژێر و سوپاسگوزاری ئهو نازو نیعمهتانه بم کهبهمن و دایک و باوکمت بهخشیوه، ههروهها یارمهتیم بدهلهو جۆره کاروکردهوهچاکانهئهنجام بدهم، کهتۆ پێی ڕازیت، داواکاریشم چاکهبڕوێنیت لهناو نهوهکانمدا لهبهر قازانجی خۆم ( چاکهی ههرکهس بهشی دایک و باوکی تیادایه ) بهڕاستی من گهڕاومهتهوه بۆلای تۆ، تا لهگوناههکانم خۆش ببیت و من لهموسڵمانانی گوێڕایهڵ و فهرمانبهردارم. |
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ نَتَقَبَّلُ عَنْهُمْ أَحْسَنَ مَا عَمِلُوا وَنَتَجَاوَزُ عَن سَيِّئَاتِهِمْ فِي أَصْحَابِ الْجَنَّةِ ۖ وَعْدَ الصِّدْقِ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ(16) Evên han in ên ku em rinditirê tiþtê kirine ji wan dipejirînin û em di nav ehlê bihiþtê de ji xerabiyên wan diborin. Wada rast e ku ew hatine wade dayîn ئا ئهوانهئهو کهسانهن کهبهگوێرهی چاکترینی کردهوهکانیان پاداشتیان دهدهینهوه، چاوپۆشیش لهههڵهو گوناههکانیان دهکهین لهڕیزی بهههشتی یهکاندا، ئهمهش بهدهستهێنانی ئهوبهڵێنه ڕاست و دروستهیه کهلهکاتی خۆی پێیان درابوو. |
وَالَّذِي قَالَ لِوَالِدَيْهِ أُفٍّ لَّكُمَا أَتَعِدَانِنِي أَنْ أُخْرَجَ وَقَدْ خَلَتِ الْقُرُونُ مِن قَبْلِي وَهُمَا يَسْتَغِيثَانِ اللَّهَ وَيْلَكَ آمِنْ إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَيَقُولُ مَا هَٰذَا إِلَّا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ(17) Ewê ku ji dê û bavê xwe re got: "Of ji we re, ma hûn min ditirsînin ku ezê (piþtî mirinê ji gorê) bême derxistin, tevî ku berî min gellek nifþ derbas bûne?" Ew (dê û bavê wî jî) hewarê li Xuda dadixin ku: "Xulî li serê te be! bawerî bîne. Lewra bêguman wada Xuda rast e." Vêca ew jî dibêje: "Evê han çîrokê peþiyan e بهڵام ئهوهی کهبێزاره لهدایک و باوکی باوهڕداری و پێیان دهڵێت: ئاخ و ئۆف لهدهست ئێوه، ئایا ئێوه ههرهشهم لێ دهکهن، ئێوه چۆن بڕواتان بهوهههیه من دوای مردن لهگۆر دهربهێنرێم و زیندوو ببمهوه!! لهکاتێکدا ئهو ههموو خهڵکهش ساڵههایه و سهدههایه دهمرن و پێش من مردوون... ( کوان؟! لهکوێن بۆ یهکێکیان نهگهڕایهوه؟! ).. دایک و باوکهکهش زۆر بهپهرۆشهوه دۆعا و نزا دهکهن و لهخوا دهپارێنهوه... کورههاوار بۆتۆ، داد لهدهست تۆ، ئیمان و باوهڕبهێنه، بێگومان بهڵێنی خوا حهق و ڕاسته، کهچی ( مێشکی پووچهو پهردهی هێناوه بهسهرچاوو دڵیدا )، بێ هیچ بیرکردنهوهیهک دهڵێت: ئهمهقسهیهکی کۆنه و داستانی پێشووهکانه!! |
أُولَٰئِكَ الَّذِينَ حَقَّ عَلَيْهِمُ الْقَوْلُ فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِن قَبْلِهِم مِّنَ الْجِنِّ وَالْإِنسِ ۖ إِنَّهُمْ كَانُوا خَاسِرِينَ(18) Evên han in ên ku gotina (ezabê) di nav komên ji cinn û mirovan ku berî wan derbas bûne de li ser wan pêwirt bûye. Bêguman ew bûne ziyankar ئا ئهو جۆره کهسانهئهوانهن کهبڕیاری خوایان لهسهر خۆیان کردووهبهماڵ و چهسپاوهلهسهریان، هاوڕێ لهگهڵ چهندهها گرۆو دهستهو میللهتانی تری ڕابوردووی بێ باوهڕی پێش خۆیان، لهههردوو بهرهی پهری و ئادهمیزاد، بهڕاستی ئهوانهههرههموویان خهسارهتمهند و زهرهر مهند بوون. |
وَلِكُلٍّ دَرَجَاتٌ مِّمَّا عَمِلُوا ۖ وَلِيُوَفِّيَهُمْ أَعْمَالَهُمْ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ(19) Ji hemûyan re ji tiþtê kirin hin paye (ji xelat û celatê) hene û ji bo ku (Xuda bergîdana) karên wan bêkêmasî bide wan û ew nayên tade kirin jî ههر دهستهیهک، ههر کهسێک لهئیمانداران یان لهبێ بڕواکان پلهو پایهی بهرز، یان نزمیان ههیه، بهگوێرهی کردهوهکانیان کهئهنجامیانداوه، ئهمهش بۆ ئهوهیه خوای پهروهردگار بهگوێرهی کردهوهکانیان بهتهواوی پاداشتیان بداتهوه، بێ ئهوهی هیچ جۆره ستهمێکیان لێ بکرێت. |
وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَذْهَبْتُمْ طَيِّبَاتِكُمْ فِي حَيَاتِكُمُ الدُّنْيَا وَاسْتَمْتَعْتُم بِهَا فَالْيَوْمَ تُجْزَوْنَ عَذَابَ الْهُونِ بِمَا كُنتُمْ تَسْتَكْبِرُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَبِمَا كُنتُمْ تَفْسُقُونَ(20) Û roja ku ewên kafir bûne li ser agir têne derpêþ kirin (ji wan re tê gotin:) "We, xweþiyên xwe di jiyana dinê de derbas kir û we pê kêfa xwe kir. Îdî îro, hûnê bi sedem ku we di rûyê zemîn de bi neheqî quretî dikir û bi sedem ku hûn ji rastiyê derdiketin, bi ezabê riswatiyê bêne celat kirin ڕۆژێک دێت ئهوانهی کهبێ بڕوان بهرهو دۆزهخ دهبرێن و نیشانیان دهدرێت و پێیان دهوترێت: ههرچی خۆشی و شادیهکتان ههبوو لهژیانی دنیاتاندا بهئارهزووی خۆتان ڕاتانبوارد، کهوابوو ئهمرۆ ئیتر نۆرهی ئهوهیه کهسزای خهجاڵهتی و ڕیسوایی بدرێنهوه، بههۆی ئهوهی کهلووت بهرزیتان دهکرد لهزهویدا بهناحهق و بههۆی دهرچوونتان لهسنوور و فهرمانی خوا. |
۞ وَاذْكُرْ أَخَا عَادٍ إِذْ أَنذَرَ قَوْمَهُ بِالْأَحْقَافِ وَقَدْ خَلَتِ النُّذُرُ مِن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخَافُ عَلَيْكُمْ عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ(21) Û (Hûd) birayê (komela) Ad di bîr bîne, dema ku wî komela xwe li Ehqafê (Girên ji qûmê) tevî ku berî wî û piþtî wî gellek hiþyarker derbas bûn jî hiþyar kir ku: "Hûn ji Xuda pêve kesî nehebînin. Bêguman ez li ser we ji ezabê roja mezin ditirsim ئهی پێغهمبهر ( صلى الله عليه وسلم) یادی براکهی قهومی عاد ( هود پێغهمبهر ) بکه، کاتێک قهومهکهی بێدارکردنهوه لهدۆڵ و بیابانهکاندا ( مهبهست ناوچهی حچر موت ) ه، بێگومان بێدار خهرهوهی زۆر لهپێش ئهو و دوای ئهویش تێپهریان کرد، ههر ههموویان ئهوهیان بهخهڵکی ڕاگهیاندووه کهجگه لهخوا کهسی تر نهپهرستن... بهڕاستی من دهترسم سزایهکی زۆر گهورهو بێ سنوورتان لهرۆژێکی سامناکدا بۆ پێش بێت. |
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَأْفِكَنَا عَنْ آلِهَتِنَا فَأْتِنَا بِمَا تَعِدُنَا إِن كُنتَ مِنَ الصَّادِقِينَ(22) Gotinê: "Ma tu hatî me bi derewa ji Xudayên me bizivrînî? Vêca eger tu bera ji rastgoyanî ka tu tiþtê me pê ditirsînî ji me re bîne خوانهناسانی قهومهکهی پێیان وت: ئایا تۆ بۆ ئهوههاتوویت که ئێمه لهبهنداینتی خواکانمان لابدهیت؟! کهواتهئهگهر لهڕاستگۆیانی ئهو ههڕهشانهی کهلێمان دهکهیت، پێشی بێنه بۆمان! |
قَالَ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِندَ اللَّهِ وَأُبَلِّغُكُم مَّا أُرْسِلْتُ بِهِ وَلَٰكِنِّي أَرَاكُمْ قَوْمًا تَجْهَلُونَ(23) (Hûd) got ku: "Bêguman zanîn tenê li cem Xuda ye, û ez tiþtê pê hatime þandin bi we radigihînim, lê belê ez we komelekî nezan dibînim هود وتی: ڕوودانی ئهو سزایانه و زانینی کاتهکهی بهڕاستی تهنها ههر لای خوا خۆیهتی، من ئهوهم لهسهره که ئهوهی من بۆی ڕهوانه کراوم پێتان ڕابگهیهنم، بهڵام بهداخهوه ئێوه به قهوم و هۆزێکی نهزان و نهفام دهبینم. |
فَلَمَّا رَأَوْهُ عَارِضًا مُّسْتَقْبِلَ أَوْدِيَتِهِمْ قَالُوا هَٰذَا عَارِضٌ مُّمْطِرُنَا ۚ بَلْ هُوَ مَا اسْتَعْجَلْتُم بِهِ ۖ رِيحٌ فِيهَا عَذَابٌ أَلِيمٌ(24) Vêca çi gava wî (ezabî) dîtin ku ewrek e, ber bi newalên wan tê, gotin: "Evê han ewrek e wê baranê bide me." Ne, ew tiþtê we pê dilezande. Bayekî ku tê de ezabekî bi jan heye جا کاتێک پهڵه ههورێکیان بینی ڕووی کردۆته دۆڵ و ناوچهکهیان، دڵیان خۆشبوو، وتیان: ئهمهبارانی پێیه بۆمان، نهخێر وانیه، بهڵکو ئهوهئهو کارهساتهیه پهلهتانهپێش بێت، ڕهشهبایهکی توند، کهسزایهکی بهئازارو بهئێشی پێیه. |
تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْءٍ بِأَمْرِ رَبِّهَا فَأَصْبَحُوا لَا يُرَىٰ إِلَّا مَسَاكِنُهُمْ ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ(25) Ewê bi fermana perwerdekarê xwe her tiþtî wêran bike. Vêca ew bûn ku ji ciyên wan pêve nedihat dîtin. Em komela sûcdakarên gunehkar wuha celat dikin ئهوهرهشهبایه، ههموو شتێک و ههموو شوێنێک کاول دهکات بهفهرمانی پهروهردگاری، ئیتر کهسیان دیار نهمان جگهماڵه چۆڵ و هۆڵهکانیان، ههر ئا بهو شێوهیه و بهو جۆره سزایانه تۆڵه لهقهوم و هۆزو گهلانی تاوانبارو تاوانکار دهسێنین ( لهههموو کات و شووێنێکدا، ئهگهر یاخی ببن ).. |
وَلَقَدْ مَكَّنَّاهُمْ فِيمَا إِن مَّكَّنَّاكُمْ فِيهِ وَجَعَلْنَا لَهُمْ سَمْعًا وَأَبْصَارًا وَأَفْئِدَةً فَمَا أَغْنَىٰ عَنْهُمْ سَمْعُهُمْ وَلَا أَبْصَارُهُمْ وَلَا أَفْئِدَتُهُم مِّن شَيْءٍ إِذْ كَانُوا يَجْحَدُونَ بِآيَاتِ اللَّهِ وَحَاقَ بِهِم مَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ(26) Sond be, me wan di hin ciyan de bi cîh kir ku me we tê de bi cîh nekiribû, û me ji wan re goh û çav û dilan çêkir. Lê ne gohên wan û ne çavên wan û ne jî dilên wan bi tu tiþtî bikêra wan hat; ji ber ku wan ayetê Xuda înkar dikir û tiþtê pê tinaz dikirin hawîdor li wan girt سوێند بهخوا بهڕاستی ئێمه دهسهڵات و تواناییهکی وامان بهخشی بهقهومی ( عاد )، کهبهئێوهمان نهبهخشیووه، ههروهها هۆکارهی بیستن و بینین و لێکدانهوهشمان پێدابوون، مهخابن هۆکارهکانی بیستن و بینین و لێکدانهوه سوودی پێنهگهیاندن! ئهمهش لهبهر ئهوهبوو چونکهبهبهڵگهو نیشانهکانی خوا بێ باوهڕ بوون و، بهرپهچیان دهدایهوه... ئهو سزایهی کهگاڵتهیان پێی دههات، داوێن گیریان بوو، لێی دهرباز نهبوون. |
وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا مَا حَوْلَكُم مِّنَ الْقُرَىٰ وَصَرَّفْنَا الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ(27) Sond be, me gellek bajarên derûdora we têk bir û me ayetan daxuyand hêvî heye ku ew vegerin بێگومانیش ئێمه دانیشتوانی شارو دێهاتهکانی دهوروبهرتانمان لهناو برد ( کاتێک یاخی بوون لهبهرنامهی ئێمه )، بهڵگه و نیشانهی جۆراو جۆریشمان خستهبهر چاویان، بۆ ئهوهی بگهڕێنهوه بۆ لای ئیمان و ڕوو بکهنهوهباوهڕ. |
فَلَوْلَا نَصَرَهُمُ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ قُرْبَانًا آلِهَةً ۖ بَلْ ضَلُّوا عَنْهُمْ ۚ وَذَٰلِكَ إِفْكُهُمْ وَمَا كَانُوا يَفْتَرُونَ(28) Vêca ma çima ewên ku bêyî Xuda ji bo nêzikahiyê bi Xudayî digirtin yariya wan nekir. Ne, ew ji wan hinda bûn. Evê han derewa wan e û tiþtê ji ber xwe ve diavetin e جا ئهو بتانهی کهبهتهما بوون لهخوا نزیکیان بخهنهوهو لهکاتی تهنگانهدا فریایان بکهون!! دهبا فریایان بکهوتنایه؟! بهڵکو ههر لێیان ون بوون و ئاسهواریان نهما، ئائهوهبوو درۆکانیان و ئهوهش بوو کهههڵیاندهبهست ( کهگوایه ئهم بتانهبۆیه دهپهرستن تا لهخوا نزیکیان بکهنهوه، فریایان بکهوه! ). |
وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِّنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنصِتُوا ۖ فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَىٰ قَوْمِهِم مُّنذِرِينَ(29) (Di bîr bîne) dema me komekî ji cinna bal te ve liba xist ku Qur´anê gohdarî dikirin. Vêca çi gava hatin balê gotin: "Deng nekin." Vêca çi gava (xwendin) qediya ew bi hiþyarkerî çûne bal komela xwe ve یادی ئهوهش بکهکاتێک ئێمه دهستهیهک پهریمان لادایه لای تۆ، تا گوێ لهقورئان بگرن، ئهوسا ئامادهبوون و بهیهکتریان وت: گوێ بگرن و بێ دهنگ بن، کاتێک قورئان خوێندنهکه تهواو بوو، پهریهکان گهڕانهوه بۆ ناو هۆزو قهومهکهیان و، دهستیان کرد بهئاگادارکردنهوهو بانگکردنیان بۆ پهیرهوی کردنی ئهم ئاینه نوێیه. |
قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنزِلَ مِن بَعْدِ مُوسَىٰ مُصَدِّقًا لِّمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَىٰ طَرِيقٍ مُّسْتَقِيمٍ(30) Gotin: "Gelê me! bêguman me kitêbekî bihîst ku piþtî Mûsa hatiye daxistin, ew, ê berî xwe rast didêre, bal rastiyê ve û bal rêya rastîn ve rêberî dike وتیان: ئهی هۆز و گهلی ئێمه! باوهڕ بکهن، گوێمان لهکتێبێک بوو کهلهدوای موسا نێردراوه، سهلمێنهری پهیام و کتێبهکانی پێش خۆیهتی و ڕێکه لهگهڵیاندا و، ڕێنموویی و هیدایهت دهدات بۆ حهق و ڕاستهشهقامی ڕاست و دروستیش. نباراو گوناهکاران نین کهتیادهچن؟! |
يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُم مِّن ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُم مِّنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ(31) Gelê me! hûn bersiva dozvanê Xuda bidin û pê bawerî bînin ku gunehê we ji we re bibexþîne û we ji ezabê bi jan rizgar bike ئهی خزمینه!! بچن بهدهم بانگهوازی خواوهو ئیمان و باوهڕی پێبهێنن، ئهو کاتهلهگوناههکانیان خۆش دهبێت و لهسزای بهئێش و ئازار دهتانپارێزێت |
وَمَن لَّا يُجِبْ دَاعِيَ اللَّهِ فَلَيْسَ بِمُعْجِزٍ فِي الْأَرْضِ وَلَيْسَ لَهُ مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءُ ۚ أُولَٰئِكَ فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ(32) Kî bersiva dozvanê Xuda nede êdî ew di rûyê zemîn de bêzarker nîne, û ji wî pêve jê re tu yar û yawer jî nînin. Ewên han di þaþiyek xuya de ne جا ئهوهی پێشوازی لهبانگهوازی خوا ناکات، ئهوهوهنهبێت لهدهسهڵاتی خوا لهم سهر زهویهدا دهرباز ببێت و خوا دهسهوسان بکات، کهسیش ناتوانێت جگهلهخوا ڕزگاری بکات و پشتیوانی لێ بکات، ئا ئهوانهلهگومڕایی و سهرلێشێواویهکی زۆر ئاشکرادان. |
أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّ اللَّهَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَمْ يَعْيَ بِخَلْقِهِنَّ بِقَادِرٍ عَلَىٰ أَن يُحْيِيَ الْمَوْتَىٰ ۚ بَلَىٰ إِنَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ(33) Ma qey ew nabînin ku bêguman Xudayê ku asîmana û zemîn aferandiye û ew bi aferandina wan newestiyaye, dikare ku miriyan jî vejîne? Çewa! bêguman ew bi her tiþtî dikare ئایا ئهوهسهرنجیان نهداوهبهڕاستی ئهوهخوایه کهئاسمانهکان و زهوی دروست کردووهو لهدروست کردنیشیاندا هیچ ماندوو نهبووه، توانای نی یه مردووهکان زیندوو بکاتهوه، بهڵێ، بێگومان ئهو زاته، بهسهر ههموو شتێکدا دهسهڵاتی ههیه. |
وَيَوْمَ يُعْرَضُ الَّذِينَ كَفَرُوا عَلَى النَّارِ أَلَيْسَ هَٰذَا بِالْحَقِّ ۖ قَالُوا بَلَىٰ وَرَبِّنَا ۚ قَالَ فَذُوقُوا الْعَذَابَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ(34) Û roja ku wê ewên kafir bûne li ser agir bêne derpêþ kirin (wê ji wan re bê gotin ku:) "Ma evê han nerast e?" Wê bêjin: "Belê çewa! em bi perwerdekarê xwe kin (ev rast e)." (Xuda) got ku: "Nexwe hûn bi sedem ku kafir bûne ezab tam kin ڕۆژێک دێت کافرو خوانهناسان دۆزهخیان نیشان دهدرێت و پێیان دهوترێت: ئێستا دهڵێن چی؟! ئا ئهمهئیتر حهق و حهقیقهت و ڕاستهقینه نیه؟! ( ههموو بهیهک دهنگ ) دهڵێن: بهڵێ... سوێند بهپهروهردیگارمان ڕاستهو حهقه، ( بهڵام ئهو سوێند خواردن و دان پێدانانه، تازهبێ سووده) بۆیه خوا دهفهرموێت: مادهم وایه سزاو ئهشکهنجهی ناو ئاگر بچێژن لهسهر ئهنجامی بێ بڕوایی و کافربوونتاندا. |
فَاصْبِرْ كَمَا صَبَرَ أُولُو الْعَزْمِ مِنَ الرُّسُلِ وَلَا تَسْتَعْجِل لَّهُمْ ۚ كَأَنَّهُمْ يَوْمَ يَرَوْنَ مَا يُوعَدُونَ لَمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّن نَّهَارٍ ۚ بَلَاغٌ ۚ فَهَلْ يُهْلَكُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ(35) Vêca tu bîhna fireh nîþan de çewa ku pêxemberên xwediyê hewiyê bîhna fireh nîþan dan, û tu ji wan re nelezîne. Ew, roja ku tiþtê têne wade dayîn dibînin, ew herwekî ku ji danekî rojê pêve (li dinê) nemabin. (Ev Qur´ana han) ragihandin e-qîm dike. Vêca ma qey ji komela ji rastiyê derketî pêve têk tê birin کهوابوو ئهی پێغهمبهر ( صلى الله عليه وسلم) دان بهخۆدا بگرهو خۆڕاگربه، ههروهکوو پێغهمبهرانی خاوهن ویستی بههێز خۆڕاگر بوون، پهلهشیان لێ مهکه، ئهو ڕۆژهی کهبهڵێنیان دراوهتێ ههر کاتێک پێشهات وا دهزانن تهنها ساتهوهختێکیان لهرۆژێکدا پێچووه، ئهمهبهڵێن و پهیام و ڕاگهیاندنێکی تهواوه، جا ئهو کاتهمهگهر تهنها تاوانباراو گوناهکاران نین کهتیادهچن؟! |