Kehf suresi 60 ayet | Musa, genç arkadaşına: "Ben iki denizin birleştiği yere ulaşmağa, yahut yıllarca yürümeye

Firavun Kızıldeniz’de boğulduktan sonra Hz. Mûsâ, kavmine çok fasîh, belîğ ve heyecanlı vaazlar vermekteydi. Kavmi onun ilim ve mârifetteki derinliğine hayran kaldı; mest oldu. İçlerinden biri:

“ –Ey Allah’ın Peygamberi! Yeryüzünde senden daha âlim bir kimse var mı? ” diye sordu. Hz. Mûsâ:

“ –Böyle bir kimse bilmiyorum! ” diye karşılık verdi. O esnâda kendisine vahiy gelerek:

“ İki denizin birleştiği yerde bir kulum var ki, nezdimden ona husûsî bir ilim, ilm-i ledün vermişimdir. Ümmetinin seçkinlerinden biriyle ona git! ” diye buyruldu. Rivayetlerden anlaşıldığına göre kendisine işaret edilen zât, Hızır ( a.s. )’dı. Hz. Mûsâ:

“ –O zâtı nasıl bulabilirim yâ Rabbî? ” diye niyâz etti. Allah Teâlâ, zenbiline tuzlanmış ölü bir balık koymasını, bu balığın canlanıp denize atladığı, iki denizin birleştiği yerde Hızır’ı bulacağını bildirdi. Mûsâ ( a.s. ), rivayete göre kız kardeşinin oğlu olan Yûşâ b. Nûn ile Hızır’ı bulmak için derhal sefere çıktı. ( bk. Buhârî, Tefsir 18/2; Müslim, Fezâil 170, 172 )

Âyet-i kerîmede şu hususlara işaret vardır:

›    Yolcu, kendisine bir yol arkadaşı bulmalı sonra yola çıkmalıdır.

›    Yol arkadaşlarından biri imam olmalı, diğeri ona uymalıdır.

›    Arkadaşına niyetini ve yolculuk maksadını açıklamalı, yolculuk esnâsındaki konaklama sürelerini haber vermelidir. Böylece kişi yol arkadaşının ne yapmak istediğini anlama imkânı bulur. Şâyet gitmeye karar verirse ona güzel bir yol arkadaşlığı yapar.

›    Sâdık bir müridin niyeti ve beklentileri üstadının arzusu doğrultusunda olmalıdır. Maksûduna ulaşıp muradına erinceye kadar ona uymalı ve ondan ayrılmamalıdır.

›    Kişi, faydalı ilim tahsil edebilmesi için nefsini türlü meşakkat ve zorluklara alıştırması gerekir. Ayrıca burada, ilim talebesinin bir meseleyi öğrenmek için doğudan batıya kadar bile olsa yolculuk yapmasının yerinde ve makbul bir davranış olduğuna da tenbih bulunmaktadır.

İşaret edilen adap ve erkan içinde Hz. Mûsâ’yla Hz. Yûşâ yolculuğa başladılar:

وإذ قال موسى لفتاه لا أبرح حتى أبلغ مجمع البحرين أو أمضي حقبا