Araf suresi 180 ayet | En güzel isimler Allah'ındır, O'na o isimlerle dua edin, O'nun isimleri konusunda

Âyetin şöyle bir iniş sebebi vardır: Bir müslüman namaz kılarken bir keresinde Allah ismiyle, bir keresinde de Rahman ismiyle dua etmişti. Ya da “ Yâ Rahmân, yâ Rahîm ” diyerek Allah’a yalvarmıştı. Bunu duyan müşriklerden biri: “ Muhammed ve ashâbı bir Rabbe taptıklarını iddia etmiyorlar mı? Bu adama ne oluyor ki iki Rabbe dua ediyor! ” demiş, bunun üzerine Allah Tealâ bu âyet-i indirmiştir. ( Kurtubî, el-Câmi‘, VII, 325 )

Âyette geçen اَلْاَسْمَاۤءُ الْحُسْنٰى  ( el-esmâü’l-hüsnâ ) ifadesi, “ en güzel isimler ” mânasına gelir. Cenâb-ı Hakk’ın isim ve sıfatlarının böyle güzellikle vasıflandırılmasının hikmetlerinden bazıları şöyledir:

  Bu isimler, Yüce Rabbimizin pek yüce, müteâl bir zat olduğunu ifade eder ve kullarda büyük bir tâzim ve hürmet hissi uyandırır. Bunları işitmek kulaklara ve kalplere sonsuz bir lezzet ve halâvet verir.

  Zikir ve dua olarak okunduğunda kabule vesile olur, se­vap kazandırır.

  Kalplere huzur verir, rahmet ümidi aşılar.

  En yüce varlık olan Allah’ın isimlerini, mânalarını anlayarak okumak, okuyanının değerini yücel­tir ve güzelliğini artırır.

  Bu isimler Allah Teâlâ hakkında bilinmesi ve inanılması gereken zaruri bilgileri ifade ettiklerinden bu isimleri bilip okumak kâmil bir imanın teşekkülüne vesile olur. Bu sebeple Allah Resûlü ( s.a.s. ): “ Allah’ın doksan dokuz ismi  var­dır. Kim bunları ezberleyip sayabilirse cennete girer ” ( Buhâri, Da‘avat  68; Müslim, Zikir 5 ) hadisini de bu istikâmette anlamak gerekir.

Rabbimizin en yüce ismi “ Allah ”tır. Cenâb-ı Hakk’ın zâtının eşi ve benzeri olmadığı gibi, Allah isminin de eşi ve benzeri yoktur. Yaratıklardan hiç kimseye bu isim verilemez, verilmemiştir. Bu isim, aynı zamanda, Kur’an ve sünnette geçen Allah’ın zât, sıfat ve fiillerine ait bütün esmâ-i hüsnâyı da içine alır. Allah tek olduğu halde, Kur’ân-ı Kerîm’de “ Biz, biz yarattık, biz indirdik… ” gibi çoğul sîğasının kullanılmasındaki azamet ve ihtişam, işte bu ilâhî isim ve sıfatların bir araya gelmesinden doğan azamet ve yüceliği beyân eder.

Allah Teâlâ’ya, Kur’an ve sahih sünnette yer alan bu güzel isimlerle dua edilmeli; O’na nispeti doğru ve kesin olmayan isimleri zikrederek dua edilmemelidir. Allah’ın güzel isimlerini kullanmada doğru yoldan sapıp bâtıla meyledenleri de kendi hallerine bırakmak, onlarla tartışmaya bile girmemek gerekir.

Esmâ-i hüsnâ’nın kullanılmasında eğriliğe sapmak şu yollarla olabilir:

›    Müşriklerin yaptığı gibi Allah’ın isimlerinde değişiklik yapmak. Çünkü onlar, Allah’ın isimlerini değiştirip putlarına ad ola­rak veriyorlardı. Mesela “ Lât ” kelimesini “ Allah ” lafza-i celâlinden, “ Uzzâ ” is­mini “ Aziz ” isminden, “ Menât ” ismini ise “ Mennân ” isminden almışlardı.

›    Bu isimlere fazlalık ilave etmek veya noksanlıklar yapmak.

›    Allah’ı baba, oğul gibi sadece yaratılmışlara ait isim ve sıfatlarla anmak,

›    Allah’ın isimlerini tamamen inkâr etmek.

Dolayısıyla yüce Allah’a, O’na ait olmayan isimlerle hitap etmek, O’na, şânına yakışmayan fiiller isnad etmek, isimlerinde fazlalık veya eksiklik yapmak ve sonsuz yüceliğine uygun düşmeyecek dualar ihdas etmek açık bir sapıklıktır.

Şunu belirtmek gerekir ki, Allah Teâlâ’yı şânına layık isim ve sıfatlarıyla tanıyıp O’na layık kul olmaya çalışanlar şu âyetin övgüyle bahsettiği hak ve adaletle mâruf erlerden olacaklardır:

ولله الأسماء الحسنى فادعوه بها وذروا الذين يلحدون في أسمائه سيجزون ما كانوا يعملون