Beled suresi 5 ayet | İnsanoğlu, kendisine kimsenin güç yetiremeyeceğini mi sanıyor?

Buradaki insandan maksat, her insan değil, özellikle Allah’a ve âhirete imanı olmayan mağrur ve mütekebbir kimselerdir. Çünkü bu âyetler, malına mülküne güvenerek kendilerini yenilmez zanneden müşrik ileri gelenler hakkında inmiş­tir. Zira onlar, Peygamber ( s.a.s. )’i mutlaka mağlup edeceklerini düşünüyor, bu hususta kimsenin kendilerini yenmeye güç yetiremeyeceğini iddia ediyorlardı. Neleri varsa hepsini Allah’a ve Peygamber’e düşmanlık yolunda harcıyorlardı. Bu sebeple bu malların sarfına kendi ağızlarından الإهلاك ( ihlâk ) yani “ kendilerine hiçbir fayda sağlamayacak şekilde telef etme ” ifadesi kullanılmıştır. Onların bu hâli âyet-i kerîmede şöyle beyân edilir:

“ İnkâra saplananlar, mallarını insanları Allah yolundan çevirmek için harcarlar. Onu böylece harcamaya devam edeceler. Ama harcanan bu mal onlara bir pişmanlık sebebi olacak. Çünkü hedeflerine varamadan mağlup edilecekler. Neticede kâfirler toplanıp cehenneme sürülecekler. ” ( Enfâl 8/36 )

Rivayete göre Haris b. Âmir isimli önde gelen bir Mekkeli, sözde müslüman olmakla birlikte sürekli günah işliyor, ardından durumunu Resûlullah’a anlatıyor, o da günahlarının kefareti için sadaka vermesini emredi­yordu. Sonunda bu sözde müslüman, “ Muhammed’in dinine girdikten sonra kefa­ret ve sadaka vere vere elimde avucumda bir şey kalmadı ” demişti. 6. âyet bu olaya da ışık tutmaktadır. ( bk. Kurtubî, el-Câmi‘, XX, 64 )

İster kâfir, ister münafık kim olursa olsun, İslâm düşmanlığı yolunda mallarını harcarken kendilerini kimsenin görmediğini sanabilirler. Halbuki Allah onları görmekte, neyi nereye harcadıklarını bilmektedir ve bunun hesabını soracaktır. Nitekim Resûlullah ( s.a.s. ) şöyle buyurur:

“ Hiçbir kul, kıyâmet gününde, ömrünü nerede tükettiğinden, ilmiyle ne gibi işler yaptığından, malını nereden kazanıp nerede harcadığından, vücûdunu nerede yıprattığından sorulmadıkça bulunduğu yerden kıpırdayamaz. ” ( Tirmizî, Kıyâmet 1 )

Bu sorgulama ilâhî adaletin bir gereğidir. Zira Allah Teâlâ insana çok büyük bir değer vermiş, onu eşsiz özelliklerle donatmıştır:

أيحسب أن لن يقدر عليه أحد