İsra suresi 79 ayet | Geceleyin uyanıp, yalnız sana mahsus olarak fazladan namaz kıl. Belki de Rabbin

 اَلتَّهَجُّدُ ( teheccüd ) sözlük olarak gece bir müddet uyuduktan sonra uyanmak mânasına gelir. Daha sonra gece kalkıp namaz kılmak mânasında kullanılmış ve bu da  “ teheccüd namazı ” olarak meşhur olmuştur. Teheccüd namazı İslâm’ın ilk yıllarında hem Peygamberimiz ( s.a.s. ) hem de müslümanlara farz kılınmıştı. Duruma göre gecenin üçte ikisini, yarısını, üçte birini, ondan biraz daha az veya biraz daha fazlasını teheccüd, Kur’an kırâeti ve ibâdetle ihyâ ediyorlardı. ( bk. Müzzemmil 73/1-4 ) Sonra Efendimiz ( s.a.s. ) için farz bir ibâdet olarak kaldı. Diğer müslümanlardan ise farziyeti kaldırılıp kuvvetli bir sünnet olarak devam etti. ( bk. Müzzemmil 73/20 ) Allah Resûlü ( s.a.s. ) hazarda ve seferde ömrünün sonuna kadar teheccüd namazı kılmıştır. Çünkü Rabbi ona Makâm-ı Mahmûd’u va‘detmiş, onu bu makâma eriştirmesi için de teheccüd namazına, gece ibâdetine devam etmesini istemiştir. Bu sebeple Efendimiz, ümmetine de Allah’ın sevdiği kul olabilmeleri için teheccüd namazına devam etmelerini tavsiye buyurmuştur. Bu tavsiyelerden bazıları şöyledir:

“ Aman, gece kalkmaya gayret edin! Çünkü o, sizden önceki sâlih kimselerin âdeti ve Allah’a yakınlık vesîlesidir. Bu ibâdet, günahlardan alıkor, hatalara kefâret olur ve bedenden dertleri giderir. ” ( Tirmizî, Deavât 101 )

 Abdullâh b. Selâm, Efendimiz’in mübârek ağızlarından ilk olarak; “ Birbirinize selâm verin! Birbirinize ikrâmda bulunun! Akrabânızın haklarını gözetin! Gece herkes uyurken namaz kılın. Bunları yaparak selâmetle cennete girin ” ( Tirmizî, Kıyâmet 42 ) nasihatlerini işittiğini söylemektedir.

Resûl-i Ekrem Efendimiz, geceleri uyku ile geçiren gaflet ehlinin durumunu tasvir ve teheccüde gerçekten kalkmak isteyenlere de yol gösterme sadedinde şöyle buyurur:

“ Biriniz uyuyunca şeytan ensesine üç düğüm atar. Her birinde düğüm yerine eliyle vurarak «Üzerine uzun bir gece olsun, yat, uyu!» der. İnsan uyanır ve Allah’ı zikrederse bir düğüm çözülür; abdest alacak olursa bir düğüm daha çözülür; namaz kılarsa bütün düğümler çözülür ve böylece canlı ve hoş bir durumda sabaha erer. Aksi halde içi kararmış ve uyuşuk bir hâlde sabahlar. ” ( Buhârî, Teheccüd 12 )

Teheccüde devamla erişilmesi müjdelenen “ Makâm-ı Mahmûd ”, övülmüş, övgüye değer bir makâm demektir. Bundan maksat ise Efendimiz ( s.a.s. )’ın kıyâmet günü şefaat yetkisine sahip olması veya kendisine “ Hamd Sancağı ”nın verilmesi yahut cennette ondan başka kimsenin erişemeyeceği ve ismine “ Vesîle ” de denen çok yüce bir makâma çıkmasıdır. Aslında Cenâb-ı Hak Peygamberimiz ( s.a.s. )’i dünyada iken bile övülen bir makama yüceltmiştir. İsmini “ çok övülmüş ” mânasında “ Ahmed ”, “ Mahmûd ” ve “ Muhammed ” koydurmuştur. Efendimizi yerde insan ve cinlerin, gökte meleklerin övgüsüne nâil kılmıştır. Hiçbir peygambere nasip etmediği yüce sıfatları ona nasip etmiş, onu “ Hatemü’l-Enbiyâ ” kılmış, ismini kendi ismiyle birlikte anmış ve onun şanını yüceltmiştir. Âhirette de en büyük değeri ona verecek, ona günahkâr ümmetine şefaat hakkı verecek ve onu cennetlerin en zirvesine yerleştirecektir. En çok razı olduğu ve kendine en yakın kıldığı kul, Hz. Muhammed ( s.a.s. ) olacaktır.

Bahsedilen övgü dolu kulluk mertebelerine tırmanabilmenin önemli şartlarından biri de Allah Teâlâ’ya devamlı niyaz halinde olmak; bizzat Rabbimizin öğrettiği duaları yaparak yakınlığımızı artırmaya çalışmaktır. İşte o dualardan biri şöyledir:  

ومن الليل فتهجد به نافلة لك عسى أن يبعثك ربك مقاما محمودا