Araf suresi 55 ayet | Rabbinize gönülden ve gizlice yalvarın. Doğrusu O aşırı gidenleri sevmez.

Dua, âdâbına riâyet ederek kulun ihtiyaçlarını Rabbinden istemesidir. Dua, mü’minin istinatgâhı ve kulluğun özüdür. Allah’ın huzuruna arzedilen bütün dualara icâbet olunur ve bunlar bir bir kabul edilir. Zira Rabbimiz: “ Bana dua edin, size cevap vereyim ” ( Mü’min 40/60 ) buyurur. Ancak duanın kabul edilmesi için Allah Teâlâ’nın razı olacağı bir ihlas, samimiyet, gönül kırıklığı, tazarru ve niyaz halinde yapılmalıdır. Bağırıp çağırmak, emreder gibi istemek doğru değildir. Bu sebeple burada bize Rabbimize yalvara yakara, gizlice, için için, azabından korkarak ve rahmetini umarak dua etmemiz emredilmektedir. Bu hususta haddi aşanları Allah’ın sevmediği ihtarı yapılırken; güzel işler yapan, yaptığı işi güzel yapan, daima iyilik peşinde olan, her türlü bozgunculuktan uzak duran ihsan sahiplerinin Allah’ın rahmetine erecekleri müjdesi verilir.

Ebu Mûsâ el-Eş‘ârî’nin naklettiği şu hadise duada takınılması gereken edebi açıklar:

Biz Allah Resûlü ( s.a.s. )’le beraber bir gazada bulunuyorduk. İnsanlar yüksek sesle tekbir getirmeye başladılar. Peygamberimiz:

“ Ey insanlar! Kendinize acıyın; siz sağıra veya burada olmayana dua etmiyorsunuz. Bilakis siz işiten, bilen ve sizinle beraber olana dua ediyorsunuz ” buyurdu.” ( Buhârî, Tevhid 9; Müslim, Zikir 44-45 )

56. âyette geçen “ Yeryüzü düzene konduktan sonra orada fitne fesat çıkarıp bozgunculuk yapmayın ” yasağından şu mânaları anlamak mümkündür: Cenâb-ı Hak yeryüzünü yaratmış, düzenini tesis etmiş ve kullarının ihtiyaçlarını temin edecek bütün nimetleriyle onu insanoğlunun emrine âmâde kılmıştır. Ayrıca nasıl bir kulluk yapacaklarını bildirmek üzere peygamberler ve kitaplar göndermiştir. Bu nimetlerin Allah’ın razı olacağı şekilde kullanılması ve kurulan bu düzenin korunup devam ettirilmesi vazifesini de yine insana yüklemiştir. Bu vazifeyi başarıyla ifa edebilmek için “ bozgunculuk yapmayın ” şeklindeki ilâhî tâlimatı iyi anlamak ve gereğini tatbik etmek mecburiyeti vardır. Hülasa olarak ifade etmek gerekirse insana dünyadaki hiçbir düzenli şeyi bozmama emri verilmiştir. Bu bağlamda öldürme, yaralama, gasp ve hırsızlık gibi insana verilen zararlar; inkâr ve bid‘atlerle dine verilen za­rarlar; zina, livata, zina iftirası gibi insan onuruna, namusuna ve aileye verilen za­rarlar; sarhoş edici şeylerle akla verilen zararlar bu yasağın şumûlüne girmektedir. Çün­kü dünya hayatında insanlara ait beş temel hak ve menfaat konusu vardır: Can, mal, nesep, din ve akıl. İşte “ Bozgunculuk yapmayın! ” buyruğu bütün bu hak ve menfaatlerle bunların muhtevasına giren diğer şeylerin korunmasını gerektirir. Bunlar korunmadığı ve bunları korumak için gereken çalışmalar yapılmadığı takdirde dünya­da karışıklıkların çıkmasına ve düzenin bozulmasına engel olmak mümkün değildir.

O halde Rabbinizin kâinatta nasıl bir düzen içinde işlerini yönettiğini ibretle seyredip, siz de hayatınızı aynı düzen içinde devam ettirmeye çalışın ve âhiret gerçeğini aklınızdan çıkarmayın:

ادعوا ربكم تضرعا وخفية إنه لا يحب المعتدين