Araf suresi 66 ayet | Milletinin inkarcı ileri gelenleri, "Biz senin beyinsiz olduğunu görüyor ve seni yalancılardan

Âd kavmi, Yemen, Aden ve Ummân arasın­da bulunan Ahkâf diyârında yaşamış bir Arap toplumudur. Kavme ismi verilmiş bulunan Âd’ın, Hz. Nûh’un torunlarından olduğu rivayet edilir. Zamanları, Nûh ( a.s. )’dan tahmînen sekiz yüz sene sonradır. Verimli toprakları olan bu kavim; otu, suyu, ve çeşitli nimetleri bol, bağlık-bahçe­lik bir yerleşim yerine sahip idiler. Yerin üzerinde gürül gürül akan ırmakları, bağları, bahçeleri, sürü sürü davarları; yer altında da, çeşitli su depoları ve köşkleri vardı. ( bk. Şuarâ 29/129, 133, 134 ) Bu kavmin insanları güçlü-kuvvetli, cüsseli, uzun boylu ve uzun ömürlü idiler. Kayaları yontarak evler yapar, gösterişli binâlar inşâ ederlerdi.

Cenâb-ı Hak bunlara da kardeşleri yani aynı sülâleden olan veya kabile birliği bakımından kardeşleri sayılan Hûd ( a.s. )’ı peygamber gönderdi. Onları, aynen Hz. Nûh gibi, kendisinden başka hiçbir ilâh bulunmayan Allah Teâlâ’ya kulluğa davet etti. Onları küfür, şirk ve her türlü günahlardan uzaklaşarak takvâ hayatı yaşamaya çağırdı. Fakat onlar bu kurtarıcı çağrıya kulak asmadıkları gibi Hz. Hûd’u sefîhlikle; beyinsizlik, akıl kıtlığı ve görüş zayıflığı ile itham ettiler; onun yalancı olduğuna hükmettiler. Hz. Hûd, kavminden belki kaba ve kötü konuşmayı gerektirecek pek kötü sözler duymasına rağmen, sabırlı davranarak nasihatçinin kemâl halindeki şahsiyetine yakışır tarzda onlarla güzellikle mücadele etme yolunu tuttu; tatlı ve leyyin bir lisanla kendisinde beyinsizlik, akıl kıtlığı olmadığını, hatta bu tür menfî hususiyetlerden bir iz bile taşımadığını ifade etti. Âlemlerin Rabbi tarafından gönderilen, akıl, rüşt ve doğruluğun zirvesinde bir peygamber olduğunu bildirdi. Onlara Allah’ın emir ve yasaklarını tebliğ etmekte olduğunu,  bu hususta güvenilir bir nasihatçi olduğunu yineledi.

 Hz. Hûd, yine Hz. Nûh gibi, içlerinden seçtiği peygamberler vasıtasıyla insanlara ilâhî tâlimatlarını ulaştırmanın, Allah Teâlâ’nın bir sünneti, bir âdeti olduğunu, dolayısıyla bunda şaşılacak bir şey bulunmadığını hatırlattıktan sonra, kendilerine ihsan edilen şu iki nimet üzerinde dikkatlerini çekerek kavmini düşünmeye davet etti:

Allah onları Hz. Nûh kavminden sonra getirip yeryüzünün halîfeleri ve hakimleri kılmıştır. Tufandan sonra ilk defa teşkilatlanan ve yeryüzünde imar faaliyetlerine başlayan kavim bunlar olmuşlardır.

›  Onları uzun boylu, sağlam yapılı, güçlü ve kuvvetli yaratmıştır. Gerçekten Âd kavmi, diğer kavimlere göre uzun boylu ve güçlü kuvvetli idiler. Zamanlarında onlar gibi uzun vücutlu kimse yoktu.

›  halde inkâr bataklığında yok olup gitmek yerine, kurtuluşa erebilmek için Allah’ın bu nimetlerinin kadrini bilip hidâyete ermeye çalışmaları onlar için şüphesiz daha faydalı olacaktır.

Âyetin “ O sizi Nûh kavminden sonra yeryüzünde halifeler yaptı ” ( A‘râf  7/69 ) kısmından hareketle şöyle bir ince mâna anlamak mümkündür: “ Allah Teâlâ yaratılanların bir kısmını, diğer bir kısmından sonra getirir ve hepsini yeryüzünde halifeler kılar. Onlardan bir cins yok olur olmaz, onların yerine yine aynı cinsten başka bir kavmi getirir. Aynı şekilde gaflet ehlinden bir grup yok olduğu zaman aynen onlar gibi başkalarını getirir. Vuslat ehlinden bir grup ortadan kalkınca yine yerlerine vuslat ehlinden başka bir grup getirir. ” ( Bursevî, Rûhu’l-Beyân, III, 239 )

Hz. Hûd’un, açık ve anlaşılır bu tebliğine karşı inkarcı kavmin sergilediği tavra gelince:

قال الملأ الذين كفروا من قومه إنا لنراك في سفاهة وإنا لنظنك من الكاذبين