سورة عبس باللغة الكوردية

عَبَسَ وَتَوَلَّىٰ(1)

Rûyê xwe tirş kirîye û pişta xwe (daye)
ڕووی گرژکردو ڕووی وه‌رگێڕا (مه‌به‌ست پێغه‌مبه‌ره (صلی الله علیه وسلم) کاتێك (عبدالله ی کوڕی ام مکتوم) که ئیماندارێکی نابینابوو هات بۆ خزمه‌تی، ئه‌ویش هه‌ندێك له سه‌رانی قوره‌یشی کۆ کردبۆوه به ئومێدی هیدایه‌تیان، عبدالله وتی: ئه‌ی پێغه‌مبه‌ری خوا، خوا چی فێرکردوویت منیش فێر بکه‌، پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم) پێی ناخۆش بوو که قسه‌کانی پێ ده‌بڕێت، له‌به‌رئه‌وه ڕووی گرژکرد و ڕووی وه‌رگێڕا. بۆیه سه‌ره‌تای ئه‌م سووره‌ته دابه‌زی که گله‌ییه له پێغه‌مبه‌ر (صلی الله علیه وسلم).

أَن جَاءَهُ الْأَعْمَىٰ(2)

Ji bo ku ewa kora hatîye
له‌به‌رئه‌وه‌ی نابیناکه هات بۆ لای.

وَمَا يُدْرِيكَ لَعَلَّهُ يَزَّكَّىٰ(3)

Tu çi dizanî? Bi rastî dibe ku xwe paqij bike
جا تۆ چوزانیت به‌ڵکو ئه‌و هاتبێت تا دڵ و ده‌روونی خاوێن بکاته‌وه‌.

أَوْ يَذَّكَّرُ فَتَنفَعَهُ الذِّكْرَىٰ(4)

Yan jî şîretan bike, îdî şîret kêrî wî werin
یاخود ئامۆژگاری وه‌ربگرێت، تا ئامۆژگاریه‌که سوودی پێبگه‌یه‌نێت.

أَمَّا مَنِ اسْتَغْنَىٰ(5)

Lê ewê, xwe hewce nabîne
به‌ڵام ئه‌وه‌ی که خۆی بێ نیاز نیشان ده‌دات و نایه‌وێت ڕێنموومایی وه‌ربگرێت.

فَأَنتَ لَهُ تَصَدَّىٰ(6)

Îdî tu ji bo wî ra raber dibî
تۆ له‌گه‌ڵ ئه‌ودا کۆده‌بیته‌وه و گرنگی به‌و ده‌ده‌یت و ڕوو له‌و ده‌که‌یت.

وَمَا عَلَيْكَ أَلَّا يَزَّكَّىٰ(7)

Û çi ji te ra ku ewa xwe ji (filetîyê) paqij nake
جا تۆ هیچ گوناهبار نابیت که ئه‌و ئیمانی نه‌وێت و پاك و پوخته‌کردنی ده‌روونی نه‌وێت.

وَأَمَّا مَن جَاءَكَ يَسْعَىٰ(8)

Lê ewê bi lez hatîye bal te
به‌ڵام ئه‌وه‌ی که خۆی هاتوه‌ته لات و کۆشش ده‌کات و مه‌به‌ستێتی که شاره‌زای به‌رنامه‌ی خوا ببێت...

وَهُوَ يَخْشَىٰ(9)

Ji (Xuda) tirsîyaye, loma hatîye
له‌کاتێکدا ئه‌و له خوا ده‌ترسێت.

فَأَنتَ عَنْهُ تَلَهَّىٰ(10)

Îdî tu jî ji wî rû difetilînî
ئه‌وه تۆ گوێ به‌و ناده‌یت و خۆتی لێ بێ ئاگا ده‌که‌یت.

كَلَّا إِنَّهَا تَذْكِرَةٌ(11)

Na! (wusa nabe) loma bi rastî (Qur´an) şîretek e
نه‌خێر وامه‌که‌و وامه‌به‌، چونکه به‌ڕاستی ئه‌م ئایه‌تانه‌، ئه‌م سوره‌ته‌، یادخستنه‌وه و ئامۆژگاریه‌.

فَمَن شَاءَ ذَكَرَهُ(12)

Îdî kîjan ji vê, wê ewê şîretê hilde
جا که‌سێك بیه‌وێت ڕێنموویی وه‌رگرێت، ئه‌وه یادی ده‌کات.

فِي صُحُفٍ مُّكَرَّمَةٍ(13)

Ewa (Qur´an a) di rûpelne rûmetdar danin
(ئه‌و قورئانه‌) له چه‌ندین لاپه‌ڕه‌ی به‌ڕێزو پیرۆزدا هه‌ڵگیراوه و له (لوح المحفوظ) وه‌رگیراوه‌.

مَّرْفُوعَةٍ مُّطَهَّرَةٍ(14)

Bilind û paqij e
که به‌رزو بڵند و پاك و خاوێنن.

بِأَيْدِي سَفَرَةٍ(15)

Di destê balyozne (ji firêşte danin)
به‌ده‌ستی فریشته نووسه‌ره‌کان.

كِرَامٍ بَرَرَةٍ(16)

Ewan (firêştan) rûmetdar û qencîkar in
که به‌ڕێزو خواناس و ملکه‌چ و فه‌رمانبه‌رداران.

قُتِلَ الْإِنسَانُ مَا أَكْفَرَهُ(17)

Xwelî li meriva be, çiqas nankor in
ئه‌ی ئاده‌میزاد، به‌کوشت بچیت، چه‌نده کافره‌، سپڵه‌یه‌، چه‌نده خوانه‌ناس و یاخیه‌، یاخود به‌کوشت چێت ئاده‌میزاد چی وای لێکردووه که کافر بێت؟! چ پاساوێکی هه‌یه بۆ خوانه‌ناسی و یاخی بوون.

مِنْ أَيِّ شَيْءٍ خَلَقَهُ(18)

(Gelo) ewa (meiva) qe mêze nake, ka (Yezdan) ewa ji çi afirandîye
(بۆ بیرناکاته‌وه‌‌) خوا له‌چی دروستی کردووه‌؟!

مِن نُّطْفَةٍ خَلَقَهُ فَقَدَّرَهُ(19)

(Yezdan) ewa ji aveke tîre avotek afirandîye, îdî paşê ji wî ra rûçik daye
له نوتفه‌یه‌ك (له خاڵێکی زۆر بچووك که به چاو نابینرێت) دروستی کردووه و هه‌موو ئه‌ندامانی ده‌ر و ناوی پێ به‌خشیوه و ئه‌ندازه‌گیری وردی له دروستکردنیدا ئه‌نجام داوه‌، (کات و شوێنی له‌دایکبوونی و مردنی بۆ دیاری کردووه‌).

ثُمَّ السَّبِيلَ يَسَّرَهُ(20)

Paşê (Yezdan) rêya wî hêsanî kirîye
له‌وه‌ودوا ژیانی بۆ ئاسان کردووه و سه‌رپشکی کردووه له په‌یڕه‌وی کردنی ڕێگه‌ی چاکه یان خراپه‌، ئیمان یان کوفر، (دوای ئه‌وه‌ی که ده‌ست نیشانی هه‌ردووکیانی بۆ کردووه و سه‌ره‌نجامی ڕوون کردۆته‌وه‌).

ثُمَّ أَمَاتَهُ فَأَقْبَرَهُ(21)

Paşê (Yezdan) ewa mirandî ye, îdî ewa xistîye gorê
له‌وه‌ودوا ده‌یمرێنێت و ده‌یخاته ناو گۆڕه‌وه‌.

ثُمَّ إِذَا شَاءَ أَنشَرَهُ(22)

Paşê gava (Yezdan) bivê dîsa ewî zindî dike(di weşîne)
پاشان کاتێك بیه‌وێت زیندووی ده‌کاته‌وه‌.

كَلَّا لَمَّا يَقْضِ مَا أَمَرَهُ(23)

Na! (gotina merivan nîne) bi rastî tişta (Yezdan ferman) kiribû; ewî pêk ne anîbû
به‌ڕاستی، ئه‌وه‌ی که خوا فه‌رمانی پێداوه هێشتا ئاده‌میزاد به‌جێی نه‌هێناوه‌.

فَلْيَنظُرِ الْإِنسَانُ إِلَىٰ طَعَامِهِ(24)

Îdî bila meriv carekîli bal xurekê xwe ra mêze bike
ده‌با ئاده‌میزاد سه‌یری خواردنه‌که‌ی بکات و سه‌رنجی بدات و بیری لێ بکاته‌وه‌.

أَنَّا صَبَبْنَا الْمَاءَ صَبًّا(25)

Me ça (ji bona piranîya xwarina wî) aveke pir rijandî ye
بێگومان ئێمه ئاومان بۆ دابارانده‌وه‌ته خواره‌وه‌، چۆن دابارینێت.

ثُمَّ شَقَقْنَا الْأَرْضَ شَقًّا(26)

Paşê me zemîn (ji bo hêşinaîyê) ça çirandî ye
له‌وه‌ودوا زه‌ویمان بۆ له‌ت له‌ت به چه‌که‌ره‌ی ناسکی ڕووه‌ك.

فَأَنبَتْنَا فِيهَا حَبًّا(27)

Îdî me (di zemîn da) lub hêşîn kirîye
ئینجا دانه‌وێڵه‌مان تێادا ڕوواند.

وَعِنَبًا وَقَضْبًا(28)

Û (me) tirî û nefel jî (hêşîn kirîye)
هه‌روه‌ها ترێ و سه‌وزه‌مان.

وَزَيْتُونًا وَنَخْلًا(29)

Û me zeytûn û xurme jî (hêşîn kirîye)
هه‌روه‌ها زه‌یتوون و دارخورمایش.

وَحَدَائِقَ غُلْبًا(30)

Û (me) bostanne (darê wan) ji hev derbvaz bûyî jî (hêşîn kirîye)
باخچه‌ی ده‌وره‌دراو به دارخورما یان دره‌ختی تر، یاخود باخی چڕو پڕ.

وَفَاكِهَةً وَأَبًّا(31)

Û (me) êmîş û mêrg jî (hêşîn kiriye)
جۆره‌ها میوه‌، هاوڕێ له‌گه‌ڵ هه‌موو ئه‌و گژو گیایانه‌ی که خواکرده و ماڵات ده‌یخوات له له‌وه‌ڕگاکاندا.

مَّتَاعًا لَّكُمْ وَلِأَنْعَامِكُمْ(32)

Ji bona (ku hûn daborya xwe pêk bîn in) me evan ji bona we ûtarişê we ra pêk anî ye
(هه‌موو ئه‌مانه ئاماده‌مان کردووه‌) تا خۆتان و ماڵاته‌کانتان سوودی لێ وه‌ربگرن.

فَإِذَا جَاءَتِ الصَّاخَّةُ(33)

Îdî gava dengê ku ji (bona) rabûna we ra te, guhan ker dike
جا کاتێك قیامه‌ت به‌رپا بوو به‌هۆی ده‌نگێکی به‌هێزی گوێ کپ که‌ره‌وه‌.

يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ(34)

Di wê royê da meriv, ji birayê xwe direv e
ئه‌و ڕۆژه (هێنده سامناکه‌) برا له‌ده‌ست براکه‌ی هه‌ڵدێت و ڕاده‌کات و خۆی لێ ده‌شارێته‌وه‌.

وَأُمِّهِ وَأَبِيهِ(35)

Û ji dîya xwe û ji bavê xwe jî
هه‌روه‌ها له‌ده‌ست دایك و باوکی...

وَصَاحِبَتِهِ وَبَنِيهِ(36)

Û ji hevalê jîna xwe û zarê xwe jî
له‌ده‌ست هاوسه‌رو کوڕه‌کانی...

لِكُلِّ امْرِئٍ مِّنْهُمْ يَوْمَئِذٍ شَأْنٌ يُغْنِيهِ(37)

Di wê royê da ji bona heryekê ji wan ra temtêleke wî heye, ewa îdî hewcê tiştekî nabe
له‌و ڕۆژه‌دا هه‌رکه‌سێك له‌وانه ئه‌وه‌نده سه‌رگه‌رمی کێشه‌ی خۆیه‌تی، ناتوانێت فریای که‌سی تر بکه‌وێت.

وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ مُّسْفِرَةٌ(38)

Di wê royê da hinek rû hene diteyîsin
له‌و ڕۆژه‌دا ڕووخسارانێك گه‌ش و جوان و ڕوون و شادن.

ضَاحِكَةٌ مُّسْتَبْشِرَةٌ(39)

Mizgînvanî bi hev diken in
ده‌م پێکه‌نینن، مژده و شادییان لێ ده‌دره‌وشێته‌وه‌.

وَوُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ عَلَيْهَا غَبَرَةٌ(40)

Û di wê royê da hinek rû jî hene bi gemar in
له‌و ڕۆژه‌دا ڕووخسارانێکیش هه‌ن که گژو تاڵ و تۆزاوی و په‌ست غه‌مگینن.

تَرْهَقُهَا قَتَرَةٌ(41)

Reşatî û taritî ewan rûyan niximandin e
دێزی و ڕه‌شی و تاریکی دایپۆشیوون.

أُولَٰئِكَ هُمُ الْكَفَرَةُ الْفَجَرَةُ(42)

Filene gunehkar evan bi xweber in
ئا ئه‌وانه بێ باوه‌ڕو خوانه‌ناس و تاوانبارو گوناهکاره‌کانن.