الر ۚ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ(1) R. (Arşa wan tîpên ji hev çûyî hey Yezdan dizane). Ewanan beratên pirtûka bijejke ye سهرنجی سهرهتای سوورهتی (البقرة) بده، ئهو ئایهت و فهرمانانهی (لهم سوورهتهدا ههیه) چهند ئایهت و فهرمانێکی ئهو قورئانهپڕ لهدانایی یهیه. |
أَكَانَ لِلنَّاسِ عَجَبًا أَنْ أَوْحَيْنَا إِلَىٰ رَجُلٍ مِّنْهُمْ أَنْ أَنذِرِ النَّاسَ وَبَشِّرِ الَّذِينَ آمَنُوا أَنَّ لَهُمْ قَدَمَ صِدْقٍ عِندَ رَبِّهِمْ ۗ قَالَ الْكَافِرُونَ إِنَّ هَٰذَا لَسَاحِرٌ مُّبِينٌ(2) Qey ji bo ku me li bal mêrekî ji kesan da niqandîye (me ji wî ra aha gotibû:) "Tu kesan (bi şapatan) bide tirsandinê û mizgînê bide wanê bawer kirine, ku ji bona wan ra li bal Xudayê wan cîyên dostî û paye hene," ji bona merifan ra eva bûye sodret? Ji xwe ewanê file (aha) gotine: "Eva (mêrika) hey ançkarek; xûya ye ئایا چ سهر سوڕمانێکی بۆ خهڵکی تێدایهکهوهحی و نیگامان نارد بۆ پیاوێک لهخۆیان که: خهڵکیبێدار بکهرهوهو دایان بچڵهکێنه (تا خواناس و خواپهرهست بن) و مژدهبدهبهوانهی باوهڕیان هێناوهکهبێگومان پلهو پایهی بهرزو بڵندیان بۆ ههیهلای پهروهردگاریان وتیان: بهڕاستی ئهم (محمد ناوه) جادووگهرێکی ئاشکرایه. |
إِنَّ رَبَّكُمُ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۖ يُدَبِّرُ الْأَمْرَ ۖ مَا مِن شَفِيعٍ إِلَّا مِن بَعْدِ إِذْنِهِ ۚ ذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ ۚ أَفَلَا تَذَكَّرُونَ(3) (Gelî kesan!) Bi rastî ev, Yezdanê ku ezman û zemîn di şeş rojên êwirgahî da afirandîye û paşê arş jî (mana) hildaye binê hêza xwe da heye: Ewa Xudayê we ye. Ewa (Xuda naye) tedarika hemû bûyeran dike. Ji pêştirê destûra wî tu mehdervan tune ye (hemû mehder ji bona wî ra ne.) Ewa Yezdanê bi van salixan (tê salixkirinê) Xudayê we ye. Îdî hûn (ji bona wî ra) perestî bikin. Qey hûn (ji van salixan) hiş hilnadin بهڕاستی پهروهردگاری ئێوه (الله) یه، ئهو زاتهیه کهئاسمانهکان و زهوی لهشهش ڕۆژدا دروست کردووه، لهوهودوا لهسهر تهختی فهرمانڕهوایی وهستا (ئهڵبهتهچۆنێتی وهستان و تهختی فهرمانڕهوایهتی و گهلێ شتی لهو بابهتانه لهڕادهی بۆچوونی ئێمه بهدهره، تهفسیری ئهم ئایهتهیان لهپێشهوا مالیک و ئهحمهد پرسیووه، لهوهڵامدا وتوویانه: وهستانهکه حهقیقهتی ههیه، چۆنیهتیهکهی شاراوهیه، پرسیار کردن دهربارهی بیدعهیه، باوهڕ بوون پێی واجبه)، ههر خۆیشی پلانی ههموو شتێک دائهنێت و ههموو شتێک ڕێک ئهخات، هیچ کهس نیه شهفاعهتخواز و تکا کار بێت، مهگهر دوای مۆڵهتی ئهو زاته، ئهو خوایه پهروهردگارتانه، کهوابوو بیپهرستن، جا ئایا بۆچی یادهوهری وهرناگرن و بیر ناکهنهوه؟!. |
إِلَيْهِ مَرْجِعُكُمْ جَمِيعًا ۖ وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا ۚ إِنَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ لِيَجْزِيَ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ بِالْقِسْطِ ۚ وَالَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِّنْ حَمِيمٍ وَعَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ(4) Zivirandina we hemûşkan hey li bal wî (Yezdan)î da ne. (Eva) bi rastî peymana Yezdan e, maf e. Bi rastî (Yezdan bi xweber e) ku di cara yekem da dest bi afirandinê dike. Ji bona ku ewanê bawer kirine û karê aştî kirine bi dadvanî xelat bike (ewan ji piştî mirinê) dîsa diafirîne. Ewanê bûne file hene! Ji bona wan ra bi sedema filetîya wan vexarineke ji ava herîkelkê heye û ji bona wan ra şapateke dilsoz heye گهڕانهوهی ههر ههمووتان بۆ لای ئهو زاتهیه، بهڵێنی خوا ههمیشه ڕاستهو دروستهو نهگۆڕه، بهڕاستی خۆی سهرهتا دروست کراوان بهدی دههێنێت و دوایش وهک خۆیان لێدهکاتهوه (تا لهقیامهتدا) ئهوانهی کهباوهڕیان هێناوهو کارو کردهوه چاکهکانیان ئهنجامداوهبهدادپهروهری پاداشتیان بداتهوه، ئهوانهش کهبێ باوهڕ بوون خواردنهوهی لهکوڵ و سزای بهئێش و ئازاریان بۆ ئامادهیه بههۆی ئهوهی کهباوهڕیان پێ نهئهکرد. |
هُوَ الَّذِي جَعَلَ الشَّمْسَ ضِيَاءً وَالْقَمَرَ نُورًا وَقَدَّرَهُ مَنَازِلَ لِتَعْلَمُوا عَدَدَ السِّنِينَ وَالْحِسَابَ ۚ مَا خَلَقَ اللَّهُ ذَٰلِكَ إِلَّا بِالْحَقِّ ۚ يُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ(5) Ewê ku roj xistîye tav û hîv jî xistîye rohnayî û (ji bona hîvê ra) êwirgehên (pîvayî) gerandîye, ji bona ku hûn bi hijmara salan û bi hijmara (gavê xwe) bizanin, ewa Yezdan e. (Yezdan evan hey) bi dadvanî afirandine (ji bo ku hûn ji wan hiş bildin. Yezdan beratan ji bona komalê zana vedike) خوا ئهو زاتهیهکهخۆری کردووهبهسهرچاوهی تیشک و ڕووناکیهکی پرشنگدار، مانگیشی کردووه بهسهرچاوهی ڕووناکی، چهندهها جێگهی ههڵهاتن و ئاوابوونیشی بۆ دیاری کردووه (جگه لهوهی ههرشهوه بهشێوهیهک خۆی دهنوێنێت) تا بزانن و بیکهنه بنهمای ساڵژمێری و حساب ڕاگرتن، خوای گهوره ئهوهی بهبێ مهبهست دروست نهکردووه، بهڵکو ههمووی لهسهر بنچینهی حهق و ڕاستی بهدیهێناوه، بهو شێوهیهئهو زاته ئایهت و بهڵگهو موعجیزهکانی ڕوون دهکاتهوه بۆ کهسانێک کهبیانزانن و تێی بگهن. |
إِنَّ فِي اخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ(6) Bi rastî ji bona wî komalê ku xudaparisî dikin; di ne wekhevbûna şev û royan da û di afirandina Yezdan, tiştên di ezman û zemîn da heyî beratên (hişdarî) hene بهڕاستی لهجیاوازی شهوو ڕۆژو ئهو شتانهدا کهخوا لهئاسمانهکان و زهویدا دروستی کردوون، بهڵگهو نیشانهی زۆرن بۆ کهسانێک کهلهخوا بترسن و دینداری بکهن. |
إِنَّ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا وَرَضُوا بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَاطْمَأَنُّوا بِهَا وَالَّذِينَ هُمْ عَنْ آيَاتِنَا غَافِلُونَ(7) Bi rastî ewanê ku naxwazin bi bervahatin bigêhijne me, hene! Ewanan bi jîna cîhanê qayîl bûne û bi wê jînê jî qinyat anîne. Û ewan bi xweber jî ji beratên (hebûna me) bê goman in بهڕاستی ئهوانهی کهبهتهمای ئامادهبوونی بهر بارهگای ئێمهنین و (باوهڕیان پێی نیه) و ڕازی بوون بهژیانی ئهم دنیایهو دڵنیا بوون پێی و دڵیان پێی خۆشبوو و ئهوانهش کهخۆیان غافڵ و بێ ئاگان لهئایهت و نهێنی دروست کراوهکانی ئێمه، (سهرنجی نادهن و بیری لێناکهنهوه)... |
أُولَٰئِكَ مَأْوَاهُمُ النَّارُ بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ(8) Ji ber ewê keda ku ewan dikiribûne, şûna ewra wan agir e ئا ئهوانهشوێن و جێگهیان ئاگره به هۆی ئهو کار و کردهوانهی که دهیانکرد. |
إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ يَهْدِيهِمْ رَبُّهُم بِإِيمَانِهِمْ ۖ تَجْرِي مِن تَحْتِهِمُ الْأَنْهَارُ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ(9) Bi rastî ewanê ku bawer kirine û karê aştî kirine hene! Bi sedema bawerîya wan wê Xudayê wan, ewan li bal wê bihişta xwarinan e, ku di binê (darê) wan da çem dikişin (behere) بهڕاستی ئهوانهی کهباوهڕیان هێناوهو کارو کردهوهچاکهکانیان ئهنجامداوه، پهروهردگاریان بههۆی ئیمان و باوهڕی (ڕێک و پێک و دامهزراویانهوه) هیدایهت و ڕێنموییان دهکات (بۆ ئهنجامدانی ههموو کارو کردهوهیهکی چاک، لهو جیهانیشدا) لهناو بهههشته جۆراو جۆرهپڕ لهنازو نیعمهتهکاندا چهندهها ڕوبار بهبهردهمیاندا دهڕوات. |
دَعْوَاهُمْ فِيهَا سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ وَتَحِيَّتُهُمْ فِيهَا سَلَامٌ ۚ وَآخِرُ دَعْوَاهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ(10) Dilxwezîya wan (di bihiştê da ahane):"Xuda! Em te ji kemayan dadiweşînin." (Ji hev ra di bihiştê da gava serhevdanê da aha) dibêjin: "Selam hûn bijîn" û paşîya dilxwazîya wan eva ye; bi rastî çiqa pesindayîn hene! Hemûşk ji bona Xudayê cîhanê ra ne دوعاو پاڕانهوهیان (لهبهههشدا ئهمهیه: پهروهردگارا، پاکی و بێگهردی و ستایش شایستهی تۆیه ئهی خوای میهرهبان، چاک و چۆنیشیان لهوێ سهلامکردنه، دواههمین گوفتاریشیان دوای ههموو نازو نیعمهتێک، دوای ههموو بهخششێک ئهوهیهکه: پڕ بهدڵ، لهناخی دهروونیانهوه بهڕاستی دهڵێن: الحمد لله رب العالمین. |
۞ وَلَوْ يُعَجِّلُ اللَّهُ لِلنَّاسِ الشَّرَّ اسْتِعْجَالَهُم بِالْخَيْرِ لَقُضِيَ إِلَيْهِمْ أَجَلُهُمْ ۖ فَنَذَرُ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا فِي طُغْيَانِهِمْ يَعْمَهُونَ(11) Heke Yezdan ji bona kesan ra, ça meriv ji bona qencîyan lez dikin, wusa leza sikatîya wan bikira, wê a, di naha da canê wan hatibûya standinê. Lê emê ewanê ku goman nakin (bi berva hatin) wê bigihêjne me. Di raşihetina wan da bi korayî bihêlin ئهگهر خوا خهڵکی تووشی شهڕو ناخۆشی بهزوویی بکردایه (لهسهر داخوازی خۆیان کاتێک تهنگهتاو دهبن) ههروهکو چۆن بۆ داخوازی خێر پهلهیانه، ئهوه ههر ههموویان کۆتایی بهژیانیان دههێنرا (بهڵام خوای گهوره واناکات، بهڵکو دهفهرموێت) جا ئهوانهی بهتهمانین ئامادهی بهردهم بارهگای ئێمهببنهوه (باوهڕیان پێی نیه)، ماوهیهک وازیان لێدههێنین تا لهستهمیاندا ڕۆبچن و سهرگهردان بن. |
وَإِذَا مَسَّ الْإِنسَانَ الضُّرُّ دَعَانَا لِجَنبِهِ أَوْ قَاعِدًا أَوْ قَائِمًا فَلَمَّا كَشَفْنَا عَنْهُ ضُرَّهُ مَرَّ كَأَن لَّمْ يَدْعُنَا إِلَىٰ ضُرٍّ مَّسَّهُ ۚ كَذَٰلِكَ زُيِّنَ لِلْمُسْرِفِينَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ(12) Û di gava bi merivan nexweşîyek girtibe (îdî ewa meriva) dirêjkirî û rûniştî û li pîya, me gazî hewara xwe dike. Di gava ku em ji wî (merivî) ewê nexweşîya wî radikin, wusa diçe (ji bîrva dike) tu divê qe ewî (merivî) ji bona rakirina wê nexweşîya bi wî girtîbû, lava ji me ne dikiribû. Bi vî awayî ji bona wanê dest vala, karên ewan di kiribûne hatîye xemilandinê کاتێکیش ئادهمیزاد (ئهوانهیان کهباوهڕ لهدهروونیاندا بهچاکی دانهمهزراوه) زیان و ناخۆشیهکی تووش بێت، ئهوه هاناو هاوار بۆ ئێمه دههێنێت بۆ لابردنی، لهکاتی ڕاکشاندا، یان بهدانیشتنهوه، یان بهپێوهبێت، جا کاتێک زهرهر و زیانهکهی لێ دوور دهخهینهوهو دهکهوێتهوه باری ئاسایی، ههروا دهڕوات بهڕێدا و بارودۆخی ئهوسای فهرامۆش دهکات، ههروهک ڕۆژێ لهڕۆژان هاواری له ئێمه نهکردبێت و ل هئێمه نهپاڕابێتهوه تا ناخۆشی و زیانێک کهتووشیبووه لێی دوور بخهینهوه، ئا بهو شێوهیه بۆ لهسنوور دهرچووان ئهو کارو کردهوانهی کهدهیانکرد ڕازێنراوهتهوه. |
وَلَقَدْ أَهْلَكْنَا الْقُرُونَ مِن قَبْلِكُمْ لَمَّا ظَلَمُوا ۙ وَجَاءَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ وَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا ۚ كَذَٰلِكَ نَجْزِي الْقَوْمَ الْمُجْرِمِينَ(13) Û bi sond! Di berya we da çiqa komel hebûne, geva pêxemberên wan li bal wan da bi beratên vekirî va hatibûne bal van ji bo ku ewan bi wî pêxemberî bawer bikin, ewî (komalê bawer ne kiribûne) li xwe cewr kiribûne, me jî ewan teşqele kirine. Bi vî awayî em komalê nûsîtemkar celat dikin سوێند بهخوا بێگومان ئێمه لهسهدهکانی پێش ئێوهدا خهڵکێکی زۆرمان لهناو بردووه کاتێک ستهمیان کردووهو ڕۆچوون تیایدا، لهکاتێکیشدا پێغهمبهرهکانیان بهبهڵگهی زۆرهوه بۆ هات و (پهیامی خوایان پێ ڕاگهیاندن) وهنهبوو باوهڕیشیان پێبهێنن، (ئێمهش تۆڵهمان لێسهندن) ئا بهو شێوهیه تۆڵه لهقهوم و گهلانی تاوانبار دهکهینهوه. |
ثُمَّ جَعَلْنَاكُمْ خَلَائِفَ فِي الْأَرْضِ مِن بَعْدِهِمْ لِنَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ(14) Paşê ji bo ku em mêze bikin ka hûn çi dikin, me hûn li pey wan da xistine şûnmaîyên wan di zemîn da hîştin پاشان ئێمه ئێوهمان کرده جێنشین لهزهویدا لهدوای لهناوبردنی ئهوان، تا ببینین ئێوه چی دهکهن و چۆن دهکهن! |
وَإِذَا تُتْلَىٰ عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ ۙ قَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هَٰذَا أَوْ بَدِّلْهُ ۚ قُلْ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِن تِلْقَاءِ نَفْسِي ۖ إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَىٰ إِلَيَّ ۖ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ(15) Û di gava ku (ji bona wan ra ewan pêxemberan) beratên me bi vekirî dixunin, ewanê ku gomana (bi ber va hatina) gihîjtina me nakin (aha) gotine: "Ka, tu Qur’aneke ji pêştirê vê (Qur’anê) bîne, ya jî tu ewê (Qur’anê) biguhure." Tu (ji wan ra aha) beje:" Ez nikarim ewê (Qur’anê) ji ber xwe, bi xweber biguhurim. Loma ez hey dibime peyrewê wan biryarên, ku li bal min da hatine hînartinê. Bi rastî heke ez bê gotina Xudayê xwe bikim ez ji şapata ro ya mezin ditirsim کاتێکیش ئایهتهکانی ئێمه که ڕوون و ئاشکرایه بهسهریاندا بخوێنرێتهوه، ئهوه ئهوانهی که بهتهمانین ئامادهی بهردهم بارهگای ئێمه ببن دهڵێن: قورئانێکی جگه لهمه بهێنهو بیخوێنهرهوه، یان بیگۆڕه (بهشێوهیهکی تر)، تۆیش ئهی محمد (صلی الله علیه وسلم) پێیان بڵێ: من بۆم نیه لهخۆمهوه ئهوه بیگۆڕم، من شوێنی هیچ شتێک ناکهوم جگه ئهوه نهبێت که بهوهحی پێم دهگات، بهڕاستی من دهترسم ئهگهر یاخی بم له پهروهردگارم و نا فهرمانی بکهم گیرۆدهی سزایهکی سهختی ڕۆژێکی زۆر گهورهببم. |
قُل لَّوْ شَاءَ اللَّهُ مَا تَلَوْتُهُ عَلَيْكُمْ وَلَا أَدْرَاكُم بِهِ ۖ فَقَدْ لَبِثْتُ فِيكُمْ عُمُرًا مِّن قَبْلِهِ ۚ أَفَلَا تَعْقِلُونَ(16) Tu ji (wan ra aha jî) bêje: "Heke Yezdan biva (şixwa) min ewa (Qur’ana) ji bona we ra ne dixwend û min hûn (bi xwendina wê Qur’anê jî) bi xwe ra ne dixistine tekoşînê. (Hûn dizanin ku ez di nava) we da hêj di berê da çend salan mabûm (qe tiştekî aha min gotibû?) îdî qe hûn naponijin پێیان بڵێ (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم) ئهگهر خوا بیویستایه ئهوه قورئانم بهسهردا نهدهخوێندهوه، خوایش ئاگاداری نهدهکردن پێی، چونکه بهڕاستی ئاشکرایه کهمن تهمهنێکی دوورو درێژم لهناوتاندا بهسهر بردووه پێش هاتنی قورئان (بێ ئهوهی وشهیهک لهم قورئانه بزانم) کهواته بۆچی عهقڵ وبیرو هۆشتان ناخهنهکار (کهسێکی نهخوێندهوار تا تهمهنی چل ساڵی هیچ نهڵێت، بهمهرجێک ناو بانگی دهرکرد بێت بهڕاستگۆیی و ئهمینداری، کهچی لهو تهمهنه بهدواوه ئهم قورئانه ڕێک و پێکه ڕابگهیهنێت، ئایا ڕهوا نیه ههر کهس دهیبیستێت خێرا بڕوا بهێنێت بهنێرهری قورئان و ئهو کهسهش کهبۆی ڕهوانهکراوه؟) |
فَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَىٰ عَلَى اللَّهِ كَذِبًا أَوْ كَذَّبَ بِآيَاتِهِ ۚ إِنَّهُ لَا يُفْلِحُ الْمُجْرِمُونَ(17) Îdî gelo ji wî kesê ku bi viran, derewan (li ser navê) Yezdan bike, ya jî beratên Yezdan bide derewdêrandinê cewrkartir kî heye? Bi rastî nûsîtemkar fereste nabin جا کێ لهوه ستهمکارتره که درۆ به دهم خواوه ههڵدهبهستێت، یاخود ئایاتهکانی به درۆ بزانێت و بڕوای پێی نهبێت، بهڕاستی تاوانباران سهرفراز نابن. |
وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَضُرُّهُمْ وَلَا يَنفَعُهُمْ وَيَقُولُونَ هَٰؤُلَاءِ شُفَعَاؤُنَا عِندَ اللَّهِ ۚ قُلْ أَتُنَبِّئُونَ اللَّهَ بِمَا لَا يَعْلَمُ فِي السَّمَاوَاتِ وَلَا فِي الْأَرْضِ ۚ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ(18) Ewanan ji pêştirê Yezdan, perestîya wan tiştên ku qe ji bona wan ra tu kar û zîyanê nakin, dikin û (aha jî) dibêjin: "Evan perestvanan li bal Yezdan mehderên me ne." (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Qey hûn ji wan tiştên, ku Yezdan di ezman û zemîn da pê nizane, agahdarya Yezdan bi wan dikin?" Bi rastî (Yezdan) ji wan tiştên, ku ewan ji wî ra dixne hevrî bê gur û goman e (بێ باوهڕان وخوانهناسان) شتێک دهپهرستن لهجیاتی خوا نه زیانیان پێدهگهیهنێت نه قازانج، دهشڵێن: ئا ئهو بت و شتانه تکا کارمانن لای خوا، پێیان بڵێ ئهی محمد (صلی الله علیه وسلم): باشه ئایا ئێوه خوا ئاگادار دهکهنهوه بهشتێک که لهئاسمانهکان و لهزهویدا ههبێت و خوا نهیزانێت؟! پاک و بێگهردهو بهرزو بڵندهو دووره لهوهی کهنهفامان دهیکهن بههاوهڵی. |
وَمَا كَانَ النَّاسُ إِلَّا أُمَّةً وَاحِدَةً فَاخْتَلَفُوا ۚ وَلَوْلَا كَلِمَةٌ سَبَقَتْ مِن رَّبِّكَ لَقُضِيَ بَيْنَهُمْ فِيمَا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ(19) Meriv (hemûşk di cara yekem da) desteke bi tenê bûne, îdî paşê ji ber wan ne wekhevbûnê di nava xwe da ji hev çûne. Heke peymana (ji bona wî danê para da) ji Xudayê te ne borîbûya, wê a di naha da berewanîya wan, di wan tiştên ku ewan têda ne wekhev dibûne, pêk bihata خهڵکی لهسهرهتای پهیدا بوونیاندا بهش بهش نهبوون بهڵکو تهنها یهک پارچهبوون، یهک ئاین بوون، یهک بیرو باوهڕ بوون، جا که (زهمان تێپهڕی و زۆر بوون و لهسهرچاوهی نووری پێغهمبهرایهتی دوورکهوتنهوه) ناکۆکی و جیاوازی لهنێوانیاندا پهیدا بوو بهش بهش بوون، خۆ ئهگهر بڕیاردادهی پێشتر لهلایهن پهروهردگارتهوه نهبوایه، ئهوه دادپهروهری ههر لهدنیادا لهنێوانیاندا ئهنجامدهدرا، (حهق و ڕاستی ڕوون دهکرایهوه) لهو شتانهدا کهکێشهو جیاوازی تێدا دهکهن. |
وَيَقُولُونَ لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ ۖ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ(20) Û ewan (aha) dibêjin: "Heke (ji pêştirê vê Qur’anê) li ser wî (Muhemmed) beratek ji Xudayê wî bihata hinartinê wê çi bûya? (Meyê jî bi wî bawer kiribûya)" îdî (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Zanîna bi ne xûyanan hey ji bona Yezdan ra ne, îdî hûn bi hêvî mêze bikin. Bi rastî ez bi xweber jî bi we ra hêvîdar im (ka em bihewin wê ça be) (ههروهها بێ باوهڕان) دهڵێن: بۆ موعجیزهو بهڵگهیهک دانهبهزێنرایه سهری لهلایهن پهروهردگاریهوه، ئهوه لهوهڵامیاندا بڵێ: بهڕاستی موعجیزهو نهێنی و شاراوهکان تهنها بهدهست خوایه، جا ئێوه چاوهڕوانی بکهن، بێگومان منیش لهگهڵتاندا لهچاوهڕوانانم. |
وَإِذَا أَذَقْنَا النَّاسَ رَحْمَةً مِّن بَعْدِ ضَرَّاءَ مَسَّتْهُمْ إِذَا لَهُم مَّكْرٌ فِي آيَاتِنَا ۚ قُلِ اللَّهُ أَسْرَعُ مَكْرًا ۚ إِنَّ رُسُلَنَا يَكْتُبُونَ مَا تَمْكُرُونَ(21) Û ji piştî wê gava ku bi kesan tengasîyek girtibe, em bi wan kesên dilovanî û xweşîyê bidine tam kirinê (ewan ji wê tengasîyê derkebin) ewan heman di beratên me da defikan datînin; ziman dirêj dikin.(Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: “Bi rastî Yezdan hêj zûtir endezan dike (ewan defikê wan dibîne.)” Bi rastî ewan çi endeze bikin, saîyên me (firiştan) ewan endezeyên wan dinivîsin کاتێکیش خهڵکی لهدوای ناخۆشیهک که بۆیان پێش دێت لهڕهحمهت و بهخششی خۆمان بههرهوریان دهکهین، ئهوه یهکسهر پیلانگێڕی کاریانه دژ بهئاین و فهرمانهکانی ئێمه، ئهی محمد (صلی الله علیه وسلم) پێیان بڵێ: خوا خێراتره لهوان له نهخشهو پلاندا، بهڕاستی فریشتهکانمان ههموو پیلان و فێڵێک کهدهیکهن تۆماری دهکهن. |
هُوَ الَّذِي يُسَيِّرُكُمْ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ ۖ حَتَّىٰ إِذَا كُنتُمْ فِي الْفُلْكِ وَجَرَيْنَ بِهِم بِرِيحٍ طَيِّبَةٍ وَفَرِحُوا بِهَا جَاءَتْهَا رِيحٌ عَاصِفٌ وَجَاءَهُمُ الْمَوْجُ مِن كُلِّ مَكَانٍ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ أُحِيطَ بِهِمْ ۙ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ لَئِنْ أَنجَيْتَنَا مِنْ هَٰذِهِ لَنَكُونَنَّ مِنَ الشَّاكِرِينَ(22) Ewê ku we di reşayî û di deryayê da dide gerandinê heye! Ewa Yezdan e. (Ewa wusa we dide gerandinê) heya gava ku hûn di kelekê da bûne, hûn bi wan (rêwîyên di kelekê da) bi bakî tîtal va (li ser deryayê) diçûn û ewan (rêwîyan) bi wê şa bibûne, di vê (gavê da) bobelîzkek (li wan û li keleka wan rabûye) û pêlên deryayê li hemû ciyî da li wan hatîye, ewan goman kiribûne (ku ewanê di gava pêlan da bimînin, wê bifetisin) îdî ewan bi dilekî xwurî (aha) gazî Yezdan kiribûne: "Hey ola xwurîye rast ji bona te ra ne. (Yezdan!) heke tu me ji vê teşgelê fereste bikî, bi sond! Îdî emê bibine ji wanê sipazkarên (te).” (ئهی هاوهڵگهڕان) خوا ئهو زاتهیه که لهوشکانی و دهریادا هاتو چۆتان پێدهکات، ههتا ئهو کاتهی که لهکهشتیهکاندا دهبن و دهیانگوێزنهوه بههۆی باو شهماڵێکی پاک و ئارامهوهو ههمووان دڵخۆشن پێی، ئهوه بایهکی توندو بههێز و سهخت بهرهو کهشتیهکه بێت و ههڵبکات، لهههموو لایهکهوه شهپۆل بۆیان بێت، ئیتر وابزانن که دهورهدراون و (ڕزگار بوونیان ئهستهمه، ئا لهو کاتهدا خهڵکهکه بهسۆزهوه) هاناو هاوار بۆ خوا دهبهن، دڵنیان خوا نهبێت کهس ناتوانێت فریایان بکهوێت، لهکاتێکدا بیرو باوهڕو ئاینیان بهتهواویی پاک و پوخت و یهکلایی دهکهنهوه بۆ خوا، بۆیه بهسۆزهوه دهڵێن: سوێند بهخوا ئهگهر لهم بهڵایه، لهم تهنگانهیه، ڕزگارمان بکهیت، ئهوه بهڕاستی دهچینه ڕیزی سوپاسگوزارانتهوه. |
فَلَمَّا أَنجَاهُمْ إِذَا هُمْ يَبْغُونَ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ ۗ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا بَغْيُكُمْ عَلَىٰ أَنفُسِكُم ۖ مَّتَاعَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا ۖ ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُكُمْ فَنُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ(23) Îdî gava ku me ewan (ji wê teşqelê) fereste kirin, ewan (dîsa) bê mafî di zemîn da cewr dikiribûne. Gelî merivan! Bi rastî cewra we hey ji bona we ra ne. (Eva jîna hanê) jîna cîhanê ye (qe tu bahayê wê tune ye) û hûnê paşê li bal me da bizivirin, îdî emê jî ewa tişta ku we (di cîhanê da) dikiribûne ji bona we ra bêjin جاکاتێک خوا ڕزگاری کردن، خێرا ئهوان بهناحهق دهست دهکهنهوه بهستهمکاری لهزهویدا، ئهی خهڵکینه: بهڕاستی ستهم کردنتان تهنها لهسهر خۆتان دهکهوێت و بهزیانی خۆتان تهواو دهبێت، ئێوه بهو ستهمکاریه خۆشی و ڕابواردنی ژیانی دنیاتان دهوێت، لهوهودوا گهڕانهوهتان ههر بۆ لای ئێمهیهو ئهوسا ئاگادارتان دهکهینهوه بهههموو ئهو کارو کردهوانهی کهدهتانکرد. |
إِنَّمَا مَثَلُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا كَمَاءٍ أَنزَلْنَاهُ مِنَ السَّمَاءِ فَاخْتَلَطَ بِهِ نَبَاتُ الْأَرْضِ مِمَّا يَأْكُلُ النَّاسُ وَالْأَنْعَامُ حَتَّىٰ إِذَا أَخَذَتِ الْأَرْضُ زُخْرُفَهَا وَازَّيَّنَتْ وَظَنَّ أَهْلُهَا أَنَّهُمْ قَادِرُونَ عَلَيْهَا أَتَاهَا أَمْرُنَا لَيْلًا أَوْ نَهَارًا فَجَعَلْنَاهَا حَصِيدًا كَأَن لَّمْ تَغْنَ بِالْأَمْسِ ۚ كَذَٰلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ(24) Bi rastî jîna cîhanê jî hecwekî avek e, ku me ewa ji ezmana hinartîye, îdî bi wê avê, ewa hêşênaîyên zemînê ku meriv û tariş ji wan dixun, bi tevê hev hêşîn dibin (wusa hêşînayê çê dibe) zemîn bi wan hêşnayîyan xemla xwe digire û zemîn tê xemilandinê (di wê gavê da îdî) kesên zemîn goman kirine, ku dikarin (xurinên xwe ji wan heşînayan) hildin. (Di wê gavê da) fermana me di şev û royan da (bi teşqeledana) wan hêşînayan hatîye, îdî me ewan hêşînayan bi rehê wan va durût, te digo qey zemîn (hêj berya naha da bi wan hêşînayan nehatibû) xemilandinê (qe tu tişt li ser zemîn nemaye). Em beratan ji bona komalê ramankar ra vedikin بێگومان نموونهی ژیانی ئهم دنیایه، ههر لهو بارانه دهچێت لهئاسمانهوه دامانباراندووه جا بههۆیهوه ڕووهکی زهوی گهشهدهکات و بهیهکدا چوون (بهرو بوومی خۆی پێشکهش دهکات) لهوخۆراکانهی کهههم خهڵکی و ههم ئاژهڵیش لێی دهخۆن، ههتا کاتێک وای لێ دێت زهوی، بهجوانی نهخش و نیگاری خۆی دهردهخات و خۆی دهڕازێنێتهوه، خهڵکهکهی وا گومان دهبهن بهڕاستی ههمیشه دهسهڵاتداری تهواون بهسهریدا (ئا لهوکاتهدا کهخهڵکی خراپ و غافڵن و دڵیان بهدنیا خۆشهو ههرچی گوناهو تاوانه دهیکهن) ئهوه فهرمانی ئێمهیان بۆ دهردهچێت لهشهودا یان لهڕۆژدا، ئهوسا وهک کشتوکاڵی دروێنهکراوی لێ دهکهین، ههروهکو دوێنێ نهبووبێت، ئابهو شێوهیه ئایهتهکانی خۆمان ڕوون دهکهینهوه بۆ کهسانێک بیر بکهنهوهو تێفکرن (وا دیاره ڕۆژێک دێت پێشکهوتنی زانستی دهگاته ئاستێکی زۆر باڵا، خهڵکی ئهو سهردهمه زۆر غهڕا دهبن، بهڵام لهپڕێکدا خوا کۆتایی بهههموو شتێک دههێنێت). |
وَاللَّهُ يَدْعُو إِلَىٰ دَارِ السَّلَامِ وَيَهْدِي مَن يَشَاءُ إِلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ(25) Yezdan gazî bal xanîyî (û jîna ewletîyê) dike. Û evînê xwe tîne rêya rast خوای گهورهش بانگهواز دهکات بۆ بهههشتی پڕ لهشادی و ئاشتی و ئاسایش، ههر کهسێک ئهو زاته بیهوێت (خۆیشی ههوڵ بدات بۆ بهدهستهێنانی) ڕێنموویی دهکات بۆ ڕێگهو ڕێبازی ڕاست و دروست. |
۞ لِّلَّذِينَ أَحْسَنُوا الْحُسْنَىٰ وَزِيَادَةٌ ۖ وَلَا يَرْهَقُ وُجُوهَهُمْ قَتَرٌ وَلَا ذِلَّةٌ ۚ أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ(26) Ji bona wanê qencîyan dikin, qencîyên hêj çêtir û pirtir hene. Û bi rûyê wan, rûreşî û riswabûn nagire. Evanê bi van salixan têne salixandinê hevrîyên bihiştê ne. Ewanan di bihiştê da jî hey dimînin بۆ ئهوانهی چاکهیان کردووه، پاداشتی چاکترو بهههشتی بهرین و زیاتریش ئامادهیه بهچهندهها قات، (لهڕیوایهتێکدا کهپێشهویان ئهحمهد و موسلیم ڕیوایهتیان کردووه، ئهو زیادهیه، تهماشا کردنی ڕوخساری پڕ لهنوورو قهشهنگی زاتی پهروهردگاره) ڕووخساریشیان ڕهشی و تاڵی و ڕیسوایی و زهلیلی و ماندوێتی پێوه دیارنییه، ئا ئهوانه نیشتهجێی بهههشتن و بۆ ههمیشه ژیانی تیادا دهبهنهسهر. |
وَالَّذِينَ كَسَبُوا السَّيِّئَاتِ جَزَاءُ سَيِّئَةٍ بِمِثْلِهَا وَتَرْهَقُهُمْ ذِلَّةٌ ۖ مَّا لَهُم مِّنَ اللَّهِ مِنْ عَاصِمٍ ۖ كَأَنَّمَا أُغْشِيَتْ وُجُوهُهُمْ قِطَعًا مِّنَ اللَّيْلِ مُظْلِمًا ۚ أُولَٰئِكَ أَصْحَابُ النَّارِ ۖ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ(27) Û ewanê ku keda sikatîyan kirine hene; celata sikatîyan, wekî wan (sikatîyên) û rûreşî û riswabûn li rûyê wan digire. Ji bona wan ra, ku ewan ji (şapata) Yezdan bide parisandinê tu parisvan tune ye. (Gava tu li wan mêze dikî tu dibê) qey rûyê wan kerekî ji şeva reş e. Ewanê bi van salixan têne salixdanê hevrîyên agir in, Ewanan di agir da jî hey dimînin ئهوانهش گوناهو تاوانهکانیان ئهنجامداوه، ههرچهنده پاداشتی ههر گوناهو تاوانێک بهقهدهر خۆی دهدرێتهوه (بهڵام ههندێک ئهوهنده تاوانبارن) خهجاڵهتی و سهرشۆڕی و ڕوو ڕهشی ماندووی کردوون، کهس نیه پهنایان بدات و بیانپارێزێت له (خهشم و قینی) خوا، ئهوهنده ڕوو ڕهشن ههر دهڵێی پارچهیهک لهشهوی تاریک ڕووخساری داپۆشیوون، ئائهوانه نیشتهجێی ناو ئاگری دۆزهخن و بۆ ههمیشه ژیان لهناویدا دهبهنهسهر. |
وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا مَكَانَكُمْ أَنتُمْ وَشُرَكَاؤُكُمْ ۚ فَزَيَّلْنَا بَيْنَهُمْ ۖ وَقَالَ شُرَكَاؤُهُم مَّا كُنتُمْ إِيَّانَا تَعْبُدُونَ(28) Di roya ku em ewan hemûşkan (bi hev ra) dicivînin paşê em ji bona wanê hevrî çê kirine (aha) dibêjin: “Gelî hevrîçêkeran!) Hûn bi wan (pûtên) hevrîyên xwe va (herne) şûna xwe ye (ku babet e ji bona we ra)." Îdî me di nava wan û hevrîyên wan da (bi hemûtî bendê hevaltîyê) pizirandibû (ça di cîhanê da di nava wan da bend hebû, îdî ne maye) û hevrîyên wan ji bona wan ra (aha) gotine: "(Gelî hevrîyên me!) we ji bona me ra perestî ne dikir (lê hûn li pey gomanên xwe diçûn) ئهمانهش لهڕۆژێکدا دهبێت کهههر ههموو خهڵکی کۆدهکهینهوه بۆ لێپرسینهوه، پاشان بهوانه دهڵێین: کهشهریک و هاوهڵیان بۆ خوا بڕیارداوه: خۆتان و ئهو شتانهی کهدهتانپهرست، لهجێی خۆتان بوهستن و مهجوڵێن، ئهوسا موشریکهکان لهپهرستراوهکانیان جیا دهکهینهوه، خوا بت و پهرستراوهکان، دههێنێته قسهو ئهوانیش به یهک دهنگ دهڵێن: ئێوه ئێمهتان نهئهپهرست!! |
فَكَفَىٰ بِاللَّهِ شَهِيدًا بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ إِن كُنَّا عَنْ عِبَادَتِكُمْ لَغَافِلِينَ(29) Îdî a di naha da, Yezdan di nava me û we da bi şahidî besê me ye. Bi sond! Ji wê perestîya we ye, ku we ji bona me ra dikiribûne, qe tu gomana me tune ye ئینجا خوا بهسه کهشایهت بێت لهنێوان ئێمه و ئێوهدا، بهڕاستی ئێمه ئاگاداری پهرستن و پاڕانهوهی ئێوه نهبووین. |
هُنَالِكَ تَبْلُو كُلُّ نَفْسٍ مَّا أَسْلَفَتْ ۚ وَرُدُّوا إِلَى اللَّهِ مَوْلَاهُمُ الْحَقِّ ۖ وَضَلَّ عَنْهُم مَّا كَانُوا يَفْتَرُونَ(30) (Di wê royê da) hemû candar kirinê xwe diceribînin (kar û zîyana wan kirinê xwe dibînin) û ewanan li bal serkarê xweyê maf; ku Yezdanê têne zivirandinê, îdî ewan (peresteyên wanên, ku ewan ji bona wan ra) bi vir (perestî dikiribûne) ji wan wunda bûne ئا لهوێدا (لهگۆڕهپانی مهحشهرو لێپرسینهوهدا) ههموو کهس دهرئهنجامی کاروکردهوهی ڕابووردووی ههست پێ دهکات کهپێش خۆی ڕهوانهی کردووه، ئهوسا ههمووان دهگهڕێنرێنهوه بۆ لای خوا، خاوهنی ڕاستهقینهو پهروهردگاری حهق، ههر چیهکیش بهناحهق دهیانپهرست و ههڵیاندهبهست و پێی ههڵخهڵهتاو بوون، ون دهبێت و لهناو دهچێت.. |
قُلْ مَن يَرْزُقُكُم مِّنَ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ أَمَّن يَمْلِكُ السَّمْعَ وَالْأَبْصَارَ وَمَن يُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَيُخْرِجُ الْمَيِّتَ مِنَ الْحَيِّ وَمَن يُدَبِّرُ الْأَمْرَ ۚ فَسَيَقُولُونَ اللَّهُ ۚ فَقُلْ أَفَلَا تَتَّقُونَ(31) (Muhemmed! Tu ji bona wan ra aha) bêje: " (Gelo hûn qe diponijin!) ka ji ezman û ji zemîn ji bona we ra rojîyan (rizq) kî dide? (gelo) bîhîstinê û dîtinê kî (dikare) bixe binê hêza xwe? Û (gelo) zindîyan ji hirîyan û mirîyan ji zindîyan, kî ye derdixe? Û (gelo ewê) ku tedarika hemûşk bûyeran dike, kî ye? Îdî ewanê (di bersiva te da aha) bêjin: "Ewê van bûyeran hemûşk dike) ewa Yezdan e." Îdî (Muhemmed! Tu ji bona wan ra aha) bêje: "Hûn qey îdî (xwe ji şapata Yezdan) naparisînin?” (ئهی پێعهمبهر صلی الله علیه وسلم پێیان بڵێ): کێ ههیه لهئاسمانهوه (بههۆی تیشکی خۆرو بارانهوه) و لهزهویهوه (بههۆی خاک و ئاوو ههواوه) ڕزق و ڕۆزیتان بۆ فهراههم بهێنێت و پێتان ببهخشێت، ئهی کێ ههیهخاوهنی دهزگاکانی بیستن و بینین بێت (توانای بیستن و بینینیان پێ ببهخشێت) ئهی کێ زیندوو لهمردوو دهردههێنێت و مردوو لهزیندوو دهردههێنێت، ههرواها کێیه کهههموو کارو فرمانهکان جێبهجێ دهکات و گۆڕانکاریان بهسهردا دههێنێت (لهبهرامبهر ههموو ئهو پرسیارانهوه) خهڵکی دهڵێن: الله، خوا (ههموو ئهو کارانهو زیاتریش زۆر بهئاسانی ئهنجام دهدات لهڕێگهی یاساو بهرنامهیهکهوهکهههر خۆی دایڕشتووه)، کهواتهپێیان بڵێ: ئایا ناترسن لهسهرهنجامی یاخی بوونتان، ئایا ناترسن لهخهشم و قینی خوا؟! |
فَذَٰلِكُمُ اللَّهُ رَبُّكُمُ الْحَقُّ ۖ فَمَاذَا بَعْدَ الْحَقِّ إِلَّا الضَّلَالُ ۖ فَأَنَّىٰ تُصْرَفُونَ(32) Ewê bi wan salixan tê salixdanê, ewa Xudayê me yê rast e. Îdî şixwa ji piştî rastîyê, ji pêştirê (rê) wundabûnê qe tu tişt tune ye. Îdî (gelo) hûn ça ji rastîyê têne zivirandinê جا ههر ئهو زاتهیه پهروهردگاری ڕاست و دروستتان، (باشه) دوای حهق و ڕاستی چی ههیه جگه لهگومڕایی و سهر گهردانی؟ (ئیتر ئێوه بۆ بیرناکهنهوه) چۆن لادهدرێن (لهڕێبازی حهقهوه بۆ ڕێبازی بهتاڵ)؟! |
كَذَٰلِكَ حَقَّتْ كَلِمَتُ رَبِّكَ عَلَى الَّذِينَ فَسَقُوا أَنَّهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ(33) Bi vî awayî li ser wanê ku (bi hînçkarî) ji rêya rast derketine, peyva Xudayê te (bi peymanî) pêk hatîye, ku ewan bi rastî bawer nakin ئا بهو شێوهیه (چونکه لهگهڵ ئهو ههموو بهڵگهیهدا ههر تاوانبارن و سهر کهشی دهکهن) بڕیاری پهروهردگارت لهسهر ئهوانهی که لهسنوور دهرچوون بڕاوهتهوه، که ئهوانه بهڕاستی ههر ئیمان و باوهڕناهێنن. |
قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ۚ قُلِ اللَّهُ يَبْدَأُ الْخَلْقَ ثُمَّ يُعِيدُهُ ۖ فَأَنَّىٰ تُؤْفَكُونَ(34) Tu (ji bona wan ra aha) bêje: "(Gelo) qe ji wan hevrîyên ku hûn ji wan ra (perestî dikin) hene! Ku di cara yekem da tiştan biafirîne, paşê (ewan afirndokênxwe ji piştî mirinê) dîsa bikaribe biafirîne? (Ewan ji bersivdanê bêzar dibin). Muhemmed tu ji wan ra aha) bêje: “Bi rastî hey Yezdan eku di cara yekem da tiştan diafirîn, paşê (ewan afirandokên xwe ji piştî mirinê) dîsa dikare biafirîne, îdî (gelo) hûn bi çi awayî li kuda (bi viran) dizivirînin?” (ئهی محمد صلی الله علیه وسلم) پێیان بڵێ: باشه ئایا لهو شتانهی که ئێوه لهجیاتی خوا (دهیپهرستن) کهسێک ههیه که بتوانێت شتێک دروست بکات لهسهرهتاوه، یان ئهگهر دروستی کردوو دوایی نهما، ئایا دهتوانێت سهر لهنوێ بیهێنێتهوه کایه؟! ئهی پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) تۆ بڵێ: ههر خوا، الله، ههر ئهو دهتوانێت لهسهرهتاو نهبوونهوه خهڵکی و ههموو شت دروست بکات و پاشان دوای مردن و نهمان دووبارهی بکاتههوه، کهوابوو چۆن لائهدرێن لهحهق بههۆی درۆو پڕوپاگهندهوه؟! |
قُلْ هَلْ مِن شُرَكَائِكُم مَّن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ ۚ قُلِ اللَّهُ يَهْدِي لِلْحَقِّ ۗ أَفَمَن يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ أَحَقُّ أَن يُتَّبَعَ أَمَّن لَّا يَهِدِّي إِلَّا أَن يُهْدَىٰ ۖ فَمَا لَكُمْ كَيْفَ تَحْكُمُونَ(35) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: “(Gelo) qe ji wan hevrîyên ku hûn (ji wan ra perestî dikin) hene! Ku beledîya li bal rêya rast da bike? (Ewan ji bersivdanê bêzar dibin. Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: “Hey Yezdan beledîya li bal rêya rast da dike. (Îdî qey hûn naponijin; gelo) ewê beledîya li bal rêya rast da dike: Ewa babet e ku (ji bona wî ra perestî bê kirinê) li pey wî çûyîn çî be, ya jî ewê ku qe ji pêştirê beledîya heyî tu beledî nake, ewa babet e (ku ji wî ra perestî bê kirinê) çûyîn li pey wî çêbe? Îdî (gelo) ji bona we ra çi bûye? Hûn ça û bi çi awayî berewanî dikin ههروهها پێیان بڵێ: ئایا کهسێک یان شتێک ههیه له پهرستراوهکانتان، هیدایهت و ڕێنموویی بکات بۆ ڕێبازی حهق و ڕاستی (بێگومان نهخێر) دهی پێیان بڵێ: خوا ڕێنموویی بۆ حهق و ڕاستی دهکات، جا ئایا کهسێک ڕێنموویی بکات بۆ حهق و ڕاستی شایستهتره کهپهیڕهوی بکرێ یان کهسێک ڕێنمووی وهرناگرێت مهگهر ڕێنموویی بکرێ؟ ئهوه چیتانه چۆن بڕیاری وا دهدهن؟ فهرمانی وا دهردهکهن.؟ |
وَمَا يَتَّبِعُ أَكْثَرُهُمْ إِلَّا ظَنًّا ۚ إِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ بِمَا يَفْعَلُونَ(36) Û pirên ji wan hey di binê peyrewê gomanan da nin. Bi rastî goman jî bi tu cureyî (merivan) ji mafê (heqê) nade parisandinê. Bi rastî Yezdan bi tişta, ku ewan dikin dizane زۆر بهیان شوێنی هیچ شتێک ناکهون تهنها گومان نهبێت، بهڕاستی گومانیش هیچ سوودێک بهخاوهنهکهی ناگهیهنێت لهبارهی حهق و ڕاستیهوه، بهڕاستی خوا زانایه بهههموو ئهو کارو کردهوانهی کهئهنجامی دهدهن. |
وَمَا كَانَ هَٰذَا الْقُرْآنُ أَن يُفْتَرَىٰ مِن دُونِ اللَّهِ وَلَٰكِن تَصْدِيقَ الَّذِي بَيْنَ يَدَيْهِ وَتَفْصِيلَ الْكِتَابِ لَا رَيْبَ فِيهِ مِن رَّبِّ الْعَالَمِينَ(37) Û eva Qur’ana hey li bal Yezdan (hatîye hinartinê). Qe tu maf tune ye; ku eva Qur’ana li bal wanê pêştirê Yezdan in, bi vir hatibe hînartinê. Lê ewa (Qur’ana) heye! Ewa hey rastdarya (wan pirtûkên di berya we da borîne) di- ke û ewê (pirtûkê bi biryarî) vedike. Qe tu dudilî tune ye, ku ewa (Qur’ana) hey ji Xudayê cîhan ê hatîye (hînartinê) وهنهبێت ئهم قورئانه لهلایهن کهسێکهوه داڕێژرا بێت و ههڵبهسترا بێت جگه لهخوا، بهڵکو ڕاستی و ڕهوانی کتێبه ئاسمانیهکانی پێش خۆشی دووپات دهکاتهوه، ههروهها ڕوونکهرهوهی بیرو باوهڕو ئهرکهکانه، بهڕاستی هیچ گومان لهوهدا نیه که ئهم قورئانهلهلایهن پهروهردگاری ههموو جیهانهوه ڕهوانهکراوه. |
أَمْ يَقُولُونَ افْتَرَاهُ ۖ قُلْ فَأْتُوا بِسُورَةٍ مِّثْلِهِ وَادْعُوا مَنِ اسْتَطَعْتُم مِّن دُونِ اللَّهِ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ(38) (Muhemmed!) qey ewan (ji bona te ra dibêjin): “Eva Qur’ana hanê (Muhemmed) bi vir aloze kirîye?" (Tu ji wan ra aha) bêje: "Bi rastî heke hûn di doza xwe da rast in; ji pêştirê Yezdan, hûn çi dikarin gazî wî bikin (arîkarya hev bikin) îdî hûn jî ferkerekî wekî wê (Qur’anê) bînin بهڵکو (لهگهڵ ئهو ههموو بهڵگانهدا) ئهوانه دهڵێن که محمد (صلی الله علیه وسلم) قورئانی ههڵبهستووه، بڵێ: دهئێوهش سوورهتێک وهک سوورهتهکانی داڕێژن و بیهێنن، داوا بکهن لهههر کهسێکی تر که دهتوانن جگه لهخوا (کهیارمهتیتان بدات) درێغی مهکهن ئهگهر ڕاستگۆن. |
بَلْ كَذَّبُوا بِمَا لَمْ يُحِيطُوا بِعِلْمِهِ وَلَمَّا يَأْتِهِمْ تَأْوِيلُهُ ۚ كَذَٰلِكَ كَذَّبَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۖ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الظَّالِمِينَ(39) Na, (gotina wan nîne) ewan ew tiştên ku hêj zanîna bi wan tiştan ji wan ra ne hatibû ewan bi xweber jî bi wan nizan bûne, dane derewdêrandinê (hêj ji bona wan ra zanîna bi Qur’anê ne hatibûye, ewan Qur’an dane derewdêrandinê) ewanê berya van da jî wekî van (pirtûkan ji wan ra hatibûye) dane derewdêrandinê. Îdî tu mêze bike ka ser encama cewrkaran ça bûye بهڵکو سهرهڕای ئهو ههموو بهڵگانه ئهوانه بڕوایان بهقورئان نهکردووه کههیچ شتێکیان نهزانیووه دهربارهی، هێشتا بۆیان نههاتووه سهرئهنجامی ئهو بهڵێنانهی که بهڵێنی پێداون، ههر بهو شێوهیه ئهوانهی پێش ئهمان بهرنامهی خوایان بهدرۆزانی و بڕوایان پێی نهبوو، دهتهماشا بکهو سهرنج بده بزانه سهرئهنجامی ستهمکاران چۆن بووه. |
وَمِنْهُم مَّن يُؤْمِنُ بِهِ وَمِنْهُم مَّن لَّا يُؤْمِنُ بِهِ ۚ وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ(40) Û ji wan hinek hene, ku (bi Qur’anê) bawer dikin, û hinek jî hene, bi we bawer nakin û Xudayê te bi xweber jî bi wanê tevdanok çêtir dizane لهو خهڵکهدا کهسانێک ههن ئیمان و باوهڕ بهقورئان ئههێنن و ههشیانه ئیمان و باوهڕی پێناهێنێت، پهروهردگاری تۆیش ههمیشه ئاگاداره بهوانهی کهتۆوی خراپه دهچێنن. |
وَإِن كَذَّبُوكَ فَقُل لِّي عَمَلِي وَلَكُمْ عَمَلُكُمْ ۖ أَنتُم بَرِيئُونَ مِمَّا أَعْمَلُ وَأَنَا بَرِيءٌ مِّمَّا تَعْمَلُونَ(41) Heke ewan (filan Muhemmed! te) bidine derewdêrandinê (tu ji wan ra aha) bêje: "Kirinê min ji bona min ra ne û kirine we jî ji bona we ra ne, hûn ji kirine min, bê gur in û ez bi xweber jî ji kirinê we bê gur û goman in ئهگهر بڕواشیان پێنهکردیت و بهرنامهکهی تۆیان بهدرۆزانی، ئهوه تۆش بڵێ: کارو کردهوهی خۆم ههر بۆ خۆمهو کارو کردهوهی خۆتان ههر بۆ خۆتانه، ئێوه بهرین و لێپرسراو نین لهههرچی من دهیکهم، منیش بهریم و لێپرسراو نیم لهههرچی که ئێوه دهیکهن. |
وَمِنْهُم مَّن يَسْتَمِعُونَ إِلَيْكَ ۚ أَفَأَنتَ تُسْمِعُ الصُّمَّ وَلَوْ كَانُوا لَا يَعْقِلُونَ(42) (Muhemmed!) ji wan hinek hene, ku li bal te da gohdarî dikin, îdî heke ewan bi ponijî hişdarî nekin, qey tu bi keran dikari bidî bîhistinê (لهو بێ باوهڕانه) کهسانێک ههیه گوێت بۆ ههڵدهخات (کاتێک قورئان دهخوێنیت)، جا ئایا تۆ دهزانیت قسهو گوفتاری خۆت بدهی بهگوێی کهسانێکدا که کهڕهواڵهن نایبیستن و ئهگهر چی تێ نهئهگهیشتن و عهقڵ و ژیریان نهدهخستهکار. |
وَمِنْهُم مَّن يَنظُرُ إِلَيْكَ ۚ أَفَأَنتَ تَهْدِي الْعُمْيَ وَلَوْ كَانُوا لَا يُبْصِرُونَ(43) Û ji wan hinek hene (bi bawerî) li bal te da mêze dikin, îdî heke ewan nebînin, qey tu dikarî bi koran bidî dîtinê ههشیانه سهرنجی تۆ دهدات و له ههڵس و کهوت و گوفتارو ڕهفتاری تۆ ورد دهبێتهوه، جا ئایا تۆ هیدایهتی کوێرو نابینایان دهدهیت؟! ئهگهر کوێراییان داهات بێت و نهبینن؟! (دیاره که ئهوانه دڵیان کوێرهو دهروونیان تاریکه و نایانهوێت نووری ئیسلام دڵ و دهروونیان ڕووناک بکاتهوه). |
إِنَّ اللَّهَ لَا يَظْلِمُ النَّاسَ شَيْئًا وَلَٰكِنَّ النَّاسَ أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ(44) Bi rastî Yezdan bi tu tiştî li merivan cewrê nake, lê meriv bi xweber li xwe cewrê dikin بهڕاستی خوا هیچ جۆره ستهمێک ناکات له خهڵکی، بهڵکو خهڵکی خۆیان ستهم لهخۆیان دهکهن. |
وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ كَأَن لَّمْ يَلْبَثُوا إِلَّا سَاعَةً مِّنَ النَّهَارِ يَتَعَارَفُونَ بَيْنَهُمْ ۚ قَدْ خَسِرَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِلِقَاءِ اللَّهِ وَمَا كَانُوا مُهْتَدِينَ(45) Di roya ku (Yezdan) ewan dicivîne; tu dibê qey ewan kat hijmareki bi tenê di nava royê da mane wusa hev nas dikin (ya jî tu dibê qey danekî ji royê bal hev bûne wusa di nêzîk da hev nas dikin). Bi sond! Ewanê bawer nakin; ku we herne bal Yezdan (hêjmara kirinê xwe bidin) hene! Ewan zîyan kirine û ewanan nehatibûne rêya rast da jî ڕۆژێک دێت خوا ههر ههمووانیان کۆدهکاتهوه، وا ههست دهکهن تهنها سهعاتێک له ڕۆژیان پێچووه (خزمان و ناسیاوان) ههمووان یهکتر دهناسنهوه، بێگومان ئهوانهی که بڕوایان نهبوو به ئاماده بوونی بهردهم دادگای خوا، خهسارهت مهندی و زهرهرمهندیهکی زۆر ڕویان تێدهکات، بهڕاستی ئهوانه هیدایهت وهرگر نهبوون. |
وَإِمَّا نُرِيَنَّكَ بَعْضَ الَّذِي نَعِدُهُمْ أَوْ نَتَوَفَّيَنَّكَ فَإِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ اللَّهُ شَهِيدٌ عَلَىٰ مَا يَفْعَلُونَ(46) Û heke em hinekî (ji wê şapata) ku me ji wan ra peyman daye, bi te bidine diyar kirinê, ya jî (hêj şapat bi wan da ne hatibe) em canê te bistînin (çi diguhurîne)? Loma fetla wan hey bal me da ne. Paşê şixwa Yezdan ewan kirinên, ku ewan dikin, bi amedî dibîne خۆ ئهگهر ههندێک له ههڕهشهکانی خۆمان (بۆ خوا نهناسان) پێش بهێنین و نیشانی تۆی بدهین، یاخود پێشتر گیانت بکێشین و ئاکامیان نهبینیت، ئهوه گهڕانهوهیان ههر بۆ لای ئێمهیه (لهدهستمان دهرباز نابن)، لهوهو دواش خوا خۆی شایهته لهسهر ههموو ئهو کارو کردهوانهی که ئهنجامی دهدهن. |
وَلِكُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولٌ ۖ فَإِذَا جَاءَ رَسُولُهُمْ قُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ(47) Ji bona her komekî ra pêxemberekî wî heye. Îdî gava pêxemberê wan hatîye bal wan (ewan bi gotina pêxemberê xwe ne kirine) di nîveka (wan û pêxemberê wan da bi dadvanî bûyer) pêk hatîye li wan bi xweber jî cewr nayê kirinê بۆ ههموو قهوم و گهلێک پێغهمبهرێک ههبووه، جا کاتێک (لهگۆڕهپانی مهحشهردا) ئهو پێغهمبهرهیان ئاماده دهبێت، لهسهر بنچینهی دادپهروهری داوهری دهکرێت له نێوانیاندا و هیچ جۆره ستهمێکیان لێناکرێت. |
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ(48) Ewan ji te dipirsin (aha dibêjin): “Heke hûn di doza xwe da rast in, ka danê (hatîye peymandanê ku wê şapatê di wî da ji bona me ra bê danê) kengê ye (بێباوهڕان) دهڵێن: کوا، کهی ئهو بهڵێنه پێش دێت؟ کهی ڕۆژی قیامهت بهرپا دهبێت؟! ئهگهر ئێوه ڕاست دهکهن! |
قُل لَّا أَمْلِكُ لِنَفْسِي ضَرًّا وَلَا نَفْعًا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ ۗ لِكُلِّ أُمَّةٍ أَجَلٌ ۚ إِذَا جَاءَ أَجَلُهُمْ فَلَا يَسْتَأْخِرُونَ سَاعَةً ۖ وَلَا يَسْتَقْدِمُونَ(49) Tu (ji wan ra aha) bêje: "Ez ji bona xwe ra jî ji pêştirê wî tişta, ku Yezdan ji bona min ra va ye, qe nîkarim tu zîyan û karê bikim. Ji bona her komekî ra danê teşqele û (canstandina) wan heye. Gava ku ewa dana bê, îdî ewa dana demekî pêş û paş nakebe پێیان بڵێ (من تهنها پێغهمبهرم) توانای ئهوهشم بهر دهست نیه که زهرهرێک یان قازانجێک به خۆم بگهیهنم مهگهر ئهوهی که ویستی خوای لهسهر بێت، ههموو قهومێک کاتی دیاری کراوی خۆی ههیه بۆ کۆتایی هاتنی، ههر کاتێک ئهو ساته گهیشت، ئهوا نهتاوێک دوادهکهون، نهساتێکیش پێش دهکهون. |
قُلْ أَرَأَيْتُمْ إِنْ أَتَاكُمْ عَذَابُهُ بَيَاتًا أَوْ نَهَارًا مَّاذَا يَسْتَعْجِلُ مِنْهُ الْمُجْرِمُونَ(50) Tu (ji wan ra aha) bêje: "Ka bi min bidine diyarkirinê, heke şapata (Yez- dan) di şevê da (hûn raza bin) ya jî hûn di royê da (xebat bikin) bi we da were, hûnê ça bikin? Gelo ewan îdî (ku nikarin qe tu tiştî bikin, ka ji bona çi) leza hatina wî danî dikin بڵێ: ههواڵم بدهنێ باشه ئهگهر سزاو تۆڵهی خوا لهشهوگاردا یان له ڕۆژگاردا یهخهی پێگرتن، تاوانباران (بهتهمای چین!) ئاخۆ بۆچی پهله دهکهن؟! |
أَثُمَّ إِذَا مَا وَقَعَ آمَنتُم بِهِ ۚ آلْآنَ وَقَدْ كُنتُم بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ(51) Qey ji piştî, ku gava şapat hat hûnê paşê bi wî (Yezdan) ê bawer bikin? (Ji wan ra aha tê gotinê): “Hûn di naha da bawer dikin? We bi xweber jî (hêj di berê da) leza hatina wê (şapatê) dikir? (Ka ewa xwastina we çabû)?” دوای ئهوه ئایا که (قیامهت) ڕوویداو بهرپا بوو باوهڕی پێ دههێنن؟!. ئهوسا پێیان دهوترێت: ئا ئێستا باوهڕی پێ دههێنن؟! خۆ بهڕاستی کاتی خۆی (بهگاڵته پێ کردنهوه) پهلهتان دهکرد له پێش هاتنی و (بڕواتان پێی نهبوو)! |
ثُمَّ قِيلَ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا ذُوقُوا عَذَابَ الْخُلْدِ هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا بِمَا كُنتُمْ تَكْسِبُونَ(52) Paşê ji bona wanê ku cewr kirine hene! (Aha) tê gotinê: "Hûn ewê şapata her heyî çeşne (tam) bikin. Hûn hey bi keda xwe têne celatkirinê ئهوسا بهوانهی که ستهمیان له خۆیان کرد دهوترێت: دهبچێژن سزاو ئازاری نهبڕاوه، مهگهر پاداشتان لهبهرامبهری کارو کردهوه و ههوڵهکانی خۆتانهوه نادرێتهوه که دهتانکرد؟! |
۞ وَيَسْتَنبِئُونَكَ أَحَقٌّ هُوَ ۖ قُلْ إِي وَرَبِّي إِنَّهُ لَحَقٌّ ۖ وَمَا أَنتُم بِمُعْجِزِينَ(53) Ewan divên, ku ji te hîn bibin (aha ji te dipirsin): "Bi rastî ewan (peymanên, ku tu ji bona me ra dibêjî) rast in?" (Muhemmed! tu bersiva wan aha bide): "Bi Xudayê min, ewan rast in. Hûn nikarin (ewan) para da jî bidin (ya jî şapatdanê bêzar bikin, ku îdî şapatê nede) (بێباوهڕان بهگاڵتهوه لێت دهپرسن): ئایا بهرپا بوونی قیامهت ڕاسته؟ (شتی وا پێش دێت؟!). بڵێ: بهڵێ، ڕاسته، سوێند بهپهروهردگارم بهڕاستی ئهوه حهقیقهتێکی و (ههر پێش دێت و) ئێوه ناتوانن خوا دهستهوسان بکهن. |
وَلَوْ أَنَّ لِكُلِّ نَفْسٍ ظَلَمَتْ مَا فِي الْأَرْضِ لَافْتَدَتْ بِهِ ۗ وَأَسَرُّوا النَّدَامَةَ لَمَّا رَأَوُا الْعَذَابَ ۖ وَقُضِيَ بَيْنَهُم بِالْقِسْطِ ۚ وَهُمْ لَا يُظْلَمُونَ(54) Ewan kesên ku cewr kirine hene! heke (di wê royê da) hemû heyîyên di zemîn da heyî ji bona yekê wan rabe, wê ewan heyan hemûşkan di gerewa xwe da bide ku bi xweber fereste be. Ewan gava ku şapatê dibînin, poşmanîya xwe vedişêrin. Û di nava wan bi xweber da jî berewanî bi dadvanî hahatîye pêk anînê. Li wan jî qe cewr ne hatîye kirinê ئهگهر ههرچی لهزهویدا ههیه کهسێک که ستهمی کردووه خاوهنی بێت (له قیامهتدا) ئامادهیه ههر ههمووی بکاته قوربانی خۆی و بیبهخشێت، ئهوانه له دهروونهوه زۆر پهشیمانن کاتێک سزاو ئازاری چاوهڕوان نهکراو دهبینن، ئهوسا داوهری له نێوانیاندا لهسهر بنچینهی دادپهروهری ئهنجام دهدرێت و ئهوانه هیچ جۆره ستهمێکیان لێناکرێت. |
أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۗ أَلَا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ(55) (Hûn) hişyar bin! Bi rastî çiqa tişt di ezman û di zemîn da hene, hemûşk ji bona Yezdan ra ne. (Hûn) hişyar bin! Bi rastî peymana Yezdan rast e û bi rastî pirên wan pê nizanin (خهڵکینه) ئاگاداربن و بیرتان نهچێت که بهڕاستی ههرچی له ئاسمانهکان و زهویدا ههیه ههر ههمووی بۆ خوایه، ئاگاداربن که بهڵێنی خوا ڕاست و دروسته (قیامهت بهرپا دهکات و پاداشت و سزا لهسهر بنچینهی ئیمان و کردهوه دیاری دهکات) بهڵام زۆربهی خهڵکی لهم ڕاستیه بێ ئاگان و نایزانن. |
هُوَ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ(56) Ewa (Yezdan aye) jîn û mirinê dike û hûnê bi rastî 1i bal wî da bêne zivirandinê ههر خوا ژیان دهبهخشێت و مردن پێش دههێنێت، ههر بۆ لای ئهویش دهبرێنهوه. |
يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِّمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِينَ(57) Gelî kesan! Bi rastî ji Xudayê we ji bona we ra şîretek (Qur’anek) ê wusa hatîye: Ewa ji bona (nexweşîyên) di singan da mefa (şifa) ye û ji bona bawergeran ra dilovanî û rêberîyek e ئهی خهڵکینه، بهڕاستی ئێوه ئامۆژگاریهکی گهوره و گرنگتان له لایهن پهروهردگارتانهوه بۆ هاتووه که (قورئانه) شیفا و چارهسهریشه بۆ نهخۆشی دڵ و دهروونهکان و ڕێ نیشاندهرو ڕهحمهتیشه بۆ ئیمانداران. |
قُلْ بِفَضْلِ اللَّهِ وَبِرَحْمَتِهِ فَبِذَٰلِكَ فَلْيَفْرَحُوا هُوَ خَيْرٌ مِّمَّا يَجْمَعُونَ(58) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Evan (jîn û mirin û xweşî û nexweşîyên me) bi rûmet û dilovîna Yezdan e.” Îdî bira ewan bi vê şa bin. Eva (qinyata) bi vî awayî, ji wan tiştên ku ewan dicivînin çêtir e (ئهی محمد صلی الله علیه وسلم) به ئیماندارن بڵێ: با دڵشاد و شادومان بن بهفهزڵ و بهخشش و ڕهحمهتی خوایی (که قورئان و بهرنابهی خوایه)، کهوا بوو با ههر بهوه دڵ خۆش بن، ههر ئهوهش چاکتره بۆیان له ههموو ئهو شتانهی که خهڵکی خهریکن کۆی دهکهنهوهو کهڵهکهی دهکهن. |
قُلْ أَرَأَيْتُم مَّا أَنزَلَ اللَّهُ لَكُم مِّن رِّزْقٍ فَجَعَلْتُم مِّنْهُ حَرَامًا وَحَلَالًا قُلْ آللَّهُ أَذِنَ لَكُمْ ۖ أَمْ عَلَى اللَّهِ تَفْتَرُونَ(59) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: “M a qey hûn nabînin; Yezdan ji bona we ra çiqa rojî (rizq) hînartîye? Îdî we ewa rojîya, hinekî wî durist kirîye û hinekî wî jî ne durist kirîye: (ka we eva kirina ji ku anîbû)? (Mu- hemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Qey Yezdan ji bona we ra (eva) destûra (hanê) dabû? Ya jî hûn li ser (navê) Yezdan viran dikin?” بڵێ پێیان: ههواڵم بدهنێ، ئێوه چۆن له خۆتانهوه ئهو ڕزق و ڕۆزیهی که خوا پێی بهخشیوون دابهشی دهکهن و ههندێکی به حهرام دادهنێن و ههندێکی به حهڵاڵ (که چی باوهڕتان به بهرنامهی خوا نیه)، پێیان بڵێ: ئایا خوا خۆی مۆڵهتی ئهو کارهی پێداون؟! یا خود له خۆتانهوه شت بهدهم خواوه ههڵدهبهستن؟! |
وَمَا ظَنُّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يَشْكُرُونَ(60) Û gelo (hûn dizanin ka) gomana wanê, ku viran (li ser navê) Yezdan dikin, di roya rabûna hemû da çî ye? Bi rastî Yezdan ji bona kesan ra xweyê rûmeteke mezin e û lê pirên (kesan jî) sipazîya wî nakin باشه، ئاخۆ له ڕۆژی قیامهتدا گومان و بۆچوونی ئهو کهسانه چۆن بێت که درۆ بهدهم خواوه ههڵدهبهستن؟ (ئایا وادهزانن لێ پرسینهوه نیه؟) بهڕاستی (لهگهڵ لاری زۆربهی خهڵکیدا) خوا ههر خاوهنی فهزڵه بهسهریانهوه، ههر چهنده زۆربهیان سوپاس ناپهزێرو بێ ئهمهکن. |
وَمَا تَكُونُ فِي شَأْنٍ وَمَا تَتْلُو مِنْهُ مِن قُرْآنٍ وَلَا تَعْمَلُونَ مِنْ عَمَلٍ إِلَّا كُنَّا عَلَيْكُمْ شُهُودًا إِذْ تُفِيضُونَ فِيهِ ۚ وَمَا يَعْزُبُ عَن رَّبِّكَ مِن مِّثْقَالِ ذَرَّةٍ فِي الْأَرْضِ وَلَا فِي السَّمَاءِ وَلَا أَصْغَرَ مِن ذَٰلِكَ وَلَا أَكْبَرَ إِلَّا فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ(61) Û (Muhemmed!) tu di çi temtêla da dibî bibe û tu (bi koma xwe va ji bona wê dabaşê) ji Qur’anê çi dixûnin bixûnin û hûn (ji bona xwe ra) çi dikin bikin di vê gava ku hûn noqê wan kirinan dibin, em we dibînin. Û di zemîn û ezmana da, ji çurûskan, piçûk û meztir qe tu tişt (ji zanîna) Xudayê te wunda nabe, evan hemûşk jî) di pirtûk (û nivîsarekê) vekirî da nin (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم) تۆ بههیچ کارێک ههڵناسی، هیچ بهشێک له قورئان ناخوێنیتهوه (که ئێمه ئاگادار نهبین، ئێوهش ئهی خهڵکینه) به هیچ ههڵسوکهوتێک ههڵناسن که ئێمه شایهت نهبین بهسهریهوه لهکاتێکدا ئهنجامی دهدهن و تیایدا ڕۆدهچن، هیچ شتێکیش له پهروهردگاری تۆ، ون نابێت له پارچه ئهتۆمێکهوه بگره له زهوی یان له ئاسماندا، بچوک تر بێت یان گهوره تر، که له دۆسیهیهکی تایبهتی ئاشکرادا لای ئێمه تۆمار نهکرا بێت. |
أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ(62) (Hûn bizanin) û hişyar bin! Bi rastî li ser wanê ku Yezdan serkarê wan e, tu tirsa (şapatdan) û murûzaya (ji kêm xelat kirinê) tune ye ئاگادار بن که بهڕاستی چاکان و خۆ شهویستانی خوای میهرهبان نهترس و بیم ڕوویان تێدهکات (له سهره مهرگ و له ڕۆژی لێ پرسینهوهدا)، نهغهم و پهژاره و دڵتهنگی دایان دهگرێت (بهڵکو فریشتوهکان بهڕوو خۆشیهوه مژدهی سهرفرازی و خۆشنوودیان دهدهنێ)... |
الَّذِينَ آمَنُوا وَكَانُوا يَتَّقُونَ(63) Ewanê (ku Yezdan serkarîya wan kirîye) hene! Ewanan (bi Yezdan) bawer kirine û (ewan xuda) parisî jî dikiribûne (ئهو بهختهوهرانه) ئهو کهسانهن باوهڕی بهتین و دامهزراوو پڕ سۆزیان هێناوه به پهروهوردگاریان و خۆشیان دهپارێزن له خهشم و قینی خوا (به هۆی ئهنجامدانی فهرمانهکانی خوا و تهرێز کردنیان له حهرام)... |
لَهُمُ الْبُشْرَىٰ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَفِي الْآخِرَةِ ۚ لَا تَبْدِيلَ لِكَلِمَاتِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ(64) Ji bona wanê (bi van salixan, ku têne neskirin) di jîna cîhan û di (jîna) parada jî mizgînî hene. Qe tu guhurandin ji bona peymana Yezdan ra tune ye. Serfirazîya mezin hey eva bi xweber e ههر بۆ ئهوانه مژدهی (کامهرانی و بهختهوهری) لهژیانی دنیادا (که مژدهی قورئان و فهرموودهیه) له قیامهتیشدا (مژدهکان ههموو دهبنه واقع و، ههموو مژده قورئانیهکان به زیادهوه دینه دی)، بێگومان ئهو بهڵێنانهی خوا ههر دێنهدی و هیچ گۆڕانێکیان بهسهردا نایهت، ئا ئهوهیه سهرفرازی و کامهرانی گهورهو مهزن. |
وَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ ۘ إِنَّ الْعِزَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا ۚ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ(65) Bira gotinê (wanê, ku bawer ne kirine) te nedine murûzkirinê. Bi rastî servahatin hemûşk ji bona Yezdan ra ne. Ewa bihîstoke pir zana ye گوفتاری نابهجێ و نادروستی خوانهناسان خهفهت بارو غهمگینت نهکات، چونکه بهڕاستی عیزهت و بهرزی و بڵندی ههر ههمووی هی خوایه، ئهو زاته ههمیشه بیسهر و زانایه. |
أَلَا إِنَّ لِلَّهِ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَمَن فِي الْأَرْضِ ۗ وَمَا يَتَّبِعُ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللَّهِ شُرَكَاءَ ۚ إِن يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ وَإِنْ هُمْ إِلَّا يَخْرُصُونَ(66) Hûn (bi zanîn) hişyarbin! Bi rastî di ezman û di zemîn da çi hene (hemûşk) ji bona Yezdan ra nin. Ewanê ku (dest ji Yezdan ber didin) di binê peyrewê wan tiştên, ku ji pêştirê Yezdan in, hene! Ewanan bi rastî hey di binê peyrewê gomanan û ewan bi rastî hey sêwrne bi vir dikin ئاگادار بن که بهڕاستی ههر کهس له ئاسمانهکان و له زهویدا ههیه خوا خاوهنیانه، ئهوانهی جگه له خوا شتی تر دهپهرستن و پهیڕهوی ڕێبازی تر دهکهن (وهنهبێت شوێن ڕێبازێکی چاک کهوت بن) ئهوانه تهنها شوێنی گومان کهوتوون، ئهوانه جگه له درۆ کردن و گۆترهکاری هیچی تر ناکهن. |
هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِتَسْكُنُوا فِيهِ وَالنَّهَارَ مُبْصِرًا ۚ إِنَّ فِي ذَٰلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَسْمَعُونَ(67) Ewê, ku ji bona we ra şev çê kirîye ji bona ku hûn di şevê da bihewin û ro jî bi rohnayî çê kirîye (ji bo ku hûn di royê da rojîyên (rizq) xwe pêk bînin) heye! Ewa Yezdan e. Ji bona komalê ku tiştan dibêhên, di van kirinan da berate hene ههر زاتی خوایه که شهوی بۆ بهدیهێناون تاوهکو تیایدا بحهوێنهوه، ڕۆژیشی کردووه بهڕووناککهرهوه، (تا کاره کاسپی تیادا ئهنجام بدهن)، بهڕاستی ئا لهو دیاردانهدا بهڵگه و نیشانهی زۆر ههن (لهسهر دهسهڵات و توانایی پهرووهردگار) بۆ کهسانێک که ببیستن وتێبگهن. |
قَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا ۗ سُبْحَانَهُ ۖ هُوَ الْغَنِيُّ ۖ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۚ إِنْ عِندَكُم مِّن سُلْطَانٍ بِهَٰذَا ۚ أَتَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ(68) Ewan (filan aha) gotibûne: “Yezdan ji bona xwe ra zar girtine." (Wusa nîne) Yezdan (ji wan gotinan) paqij e, şixwa Yezdan ji hemû tiştan bê perwa ye; Çi tiştên di ezman û zemîn da hene! Hemûşk ji bona Yezdan ra ne. Li bal we (ji bona ku Yezdan ji xwe ra zar girtine) qe tu berate tune ye. Ka tişta, ku hûn pê nizanin, ça di mafê Yezdan da dibejin (خوانهناسان) دهڵێن: خوا منداڵی بۆ خۆی بڕیارداوه! پاکی و بێگهردی شایستهی ئهو خوایهیه، ئهو زاته بێ نیازه (پێویستی به کوڕو کچ نیه)، ههرچی له ئاسمانهکان و له زهویدا ههیه ههر خوا خاوهنیانه، بێگومان هیچ بهڵگه و نیشانهیهکتان نیه بۆ ئهم بوختانه ناڕهوایه، ئایا شتێک ههڵدهبهستن بۆ خواو (بێ باکانه) دهیڵێن، که هیچی لێ نازانن و هیچ بنهمایهکی نیه؟! |
قُلْ إِنَّ الَّذِينَ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ لَا يُفْلِحُونَ(69) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Bi rastî ewanê, ku bi vir derewan li ser (navê Yezdan) dikin hene! Ewanan serfiraz nabin (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم تۆ) بڵێ: بهڕاستی ئهوانهی درۆو بوختان بهدهم خواوه ههڵدهبهستن، ئهوه سهرفرازو ڕزگار نابن. |
مَتَاعٌ فِي الدُّنْيَا ثُمَّ إِلَيْنَا مَرْجِعُهُمْ ثُمَّ نُذِيقُهُمُ الْعَذَابَ الشَّدِيدَ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ(70) (Ji bona wan ra) di cîhanê da jîneke hindik heye. Paşê wê ewanê li bal me da bizivirin, paşê bi sedema, ku ewan filetî dikiribûne, emê bi wan şapateke zor bidine çeşne (tam) kirinê (بهڵکو ههموو دهسکهوتهکهیان) ژیانی دنیاو ڕابواردنی دنیایه، لهوهو دوا گهڕانهوهیان بۆ لای ئێمهیه، ئهوسا سزای به ئێشیان دهدهین و تاڵاو دهکهین بهگهروویاندا بههۆی ئهوهی که بێباوهڕ ئهبوون پێی. |
۞ وَاتْلُ عَلَيْهِمْ نَبَأَ نُوحٍ إِذْ قَالَ لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ إِن كَانَ كَبُرَ عَلَيْكُم مَّقَامِي وَتَذْكِيرِي بِآيَاتِ اللَّهِ فَعَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْتُ فَأَجْمِعُوا أَمْرَكُمْ وَشُرَكَاءَكُمْ ثُمَّ لَا يَكُنْ أَمْرُكُمْ عَلَيْكُمْ غُمَّةً ثُمَّ اقْضُوا إِلَيَّ وَلَا تُنظِرُونِ(71) (Muhemmed! Tu ji wan kesan ra) serdaborya Nûh bixûne; di gavakî da (Nûh) ji bona komalê xwe (aha) gotibû: “Gelî komalê min! Heke şûn û şîretên minê, ku ez bi beratên Yezdan ji bona we ra dikim; li ser we giran û mezin tê, min bi xweber xwe hispartîye Yezdan, îdî ji bona ku para da (ewan biryarên hûnê ji bona min ra hildin) bira ji bona we ra nebe kovan. Hûn û bi wan hevrîyên xwe va gotina xwe bixne yek, paşê ew e biryara, ku we (bi hev ra hildaye) bi serê min da bînin û qe li bal min da mêze nekin (dilê xwe ji bona min neşewitînin).” (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم) بهسهرهات و ههواڵی نوح بهسهر ئهو خهڵکهدا بخوێنهرهوه، کاتێک به قهومهکهی خۆی وت: ئهی قهوم و کهسم، ئهگهر ئێوه سهغڵهتن، بهمانهوهی من لهناوتاندا و یادخستنهوهی ئایهتهکانی خواتان لاکرانه ئهوه دڵنیابن که من کۆڵ نادهم، پشتم به خوا بهستووه لهو کارهمدا، (ئیتر ئێوه چیتان لهدهست دێت درێغی مهکهن) خۆتان و بتهکانتان و هاوبیرو باوهڕهکانتان بکهونه خۆو ڕای خۆتان کۆبکهنهوه، پاشان بهئاشکرا چی دهکهن بیکهن، ههرچیان له دهست دێت دژ به من ئهنجامی بدهن (منهتتان نهبێت)، مۆڵهتم مهدهن. |
فَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَمَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ ۖ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ ۖ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُسْلِمِينَ(72) (Ka îdî hûn ji bona çi rûyê xwe fetilînin?) Heke hûn rûyê xwe (ji şîretên min) difetilînin, min (ji bona şîretkirinê) ji we tu kirê ne xwastiye; kirya min hey li ser Yezdan e û ez bi xweber jî hatime fermankirinê, ku ez bibime ji Misilmanan جا ئهگهر پشتم تێبکهن و باوهڕم پێنهکهن (پێم سهیره چونکه): ئهوه من هیچ پاداشتێک و هیچ شتێکم له ئێوه داوا نهکردووه، بهڵکو پاداشتم تهنها لهسهر خوایه و من فهرمانم پێ دراوه که له ڕێزی موسڵماناندا بم. |
فَكَذَّبُوهُ فَنَجَّيْنَاهُ وَمَن مَّعَهُ فِي الْفُلْكِ وَجَعَلْنَاهُمْ خَلَائِفَ وَأَغْرَقْنَا الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا ۖ فَانظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ الْمُنذَرِينَ(73) Bi vira jî dîsa ewan Nûh dane derewdêrandinê. Îdî me jî (Nûh) û ewan (hevalên wî ne) ku di kelekê da bi wî ra bûn fereste kirin û me ewan xistine şûnmaî (di zemîn da) hîştin û me ewanê, ku beratên me didane derew- dêrandinê fetisandin. Ka îdî tu mêze bike, ser encama wanê (ku hatibûne tirsandinê) ça bûye کهچی بانگهوازهکهیان بهدرۆ زانی، ئینجا ئێمهش نوح و ههموو ئهوانهی که لهگهڵیدا بوون له کهشتیهکهدا ڕزگارمان کردن و کردیشمانن به جێنشین و ههموو ئهوانهمان نوقمی ڕههێڵ و زریانهکه کرد که بڕوایان به ئایهت و فهرمانهکانی ئێمه نهبوو، ئینجا تهماشاکهو سهرنج بدهو بزانه سهرئهنجامی ئهو کهسانه چۆن بوو که بێدار کرابوونهوه و هۆشیاریان پێدرابوو. |
ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِ رُسُلًا إِلَىٰ قَوْمِهِمْ فَجَاءُوهُم بِالْبَيِّنَاتِ فَمَا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا بِمَا كَذَّبُوا بِهِ مِن قَبْلُ ۚ كَذَٰلِكَ نَطْبَعُ عَلَىٰ قُلُوبِ الْمُعْتَدِينَ(74) Paşê me di pey (Nûh da) pir pêxember li bal komalê wan da şandine. Îdî ewan (pîxemberan) bi beratên xûyayî va hatine bal (komalê) xwe da, ji ber ku komalê wan hêj di berê da (ewan tiştên, ku ewan pêxemberan ji wan komalê xwe ra gotibûne) dabûne derewdêrandinê, îdî komalê wan bi wan (gotinê pêxemberên xwe) bawer ne dikiribûne. Bi vî awayî em li ser dilê wan komalê, ku ji hedê xwe borî bûne duruf dikin پاشان دوای نوح، پێغهبهرانی ترمان نارد بۆ سهر قهومهکهیان، جا ئهوانیش به چهندهها بهڵگهو نیشانهو موعجیزهی زۆرهوه هاتن، کهچی ئهو خهڵکه باوهڕیان نهدههێنا بهوهی که پێشتر باوهڕیسن پێی نهبوو، ئابهو شێوهیه ئێمه مۆر دهنێین بهسهر دڵی دهستدرێژکاراندا. |
ثُمَّ بَعَثْنَا مِن بَعْدِهِم مُّوسَىٰ وَهَارُونَ إِلَىٰ فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِ بِآيَاتِنَا فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا مُّجْرِمِينَ(75) Paşê me li pey (wan pêxemberan) da, Mûsa û Harûn: bi beratên xwe va, li bal Fir’ewn û koma wî da şandîye. Îdî (ewê komalê) quretî kirine (bi Mûsa bawer ne kirine). Bi rastî ewan komalekî nûsîtemkar bûne جا دوای ئهوان موسا و هاروونمان ڕهوانه کرد بۆ فیرعهون و دارودهستهکهی، هاوڕێ لهگهل موعجیزهی زۆردا که چی ئهوان خۆیان به گهوره زانی و بڕوایان پێ نهکردن، ئهوانه کهسانێکی تاوانبار و گوناهباربوون. |
فَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِندِنَا قَالُوا إِنَّ هَٰذَا لَسِحْرٌ مُّبِينٌ(76) Îdî (gava) ji bal me da, ji wan ra (mafên rastî hatine, ewan aha) gotine: "Bi rastî eva ançeke (sihir) xûya ye جا کاتێک حهقیقهتیان لهلایهن ئێمهوه (لهڕێگهی موساوه) بۆ هات وتیان: بهڕاستی ئهمه جادوویهکی ئاشکرایه!! |
قَالَ مُوسَىٰ أَتَقُولُونَ لِلْحَقِّ لَمَّا جَاءَكُمْ ۖ أَسِحْرٌ هَٰذَا وَلَا يُفْلِحُ السَّاحِرُونَ(77) Mûsa (ji wan ra aha) gotîye:" Di gava ji bona we ra maf (heq) hetîye; hûn evê dibêjin? Ma qey eva anç e? Bi rastî ançkar serfiraz nabin موسا پێی وتن: باشه ئێوه بهم حهقیقهت و ڕاستیهی که بۆم هێناون دهڵێن: (جادوو)؟! ئایا ئهم موعجیزه جۆراو جۆرانه جادوون؟! خۆ جادووگهران سهرفراز نابن؟! |
قَالُوا أَجِئْتَنَا لِتَلْفِتَنَا عَمَّا وَجَدْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا وَتَكُونَ لَكُمَا الْكِبْرِيَاءُ فِي الْأَرْضِ وَمَا نَحْنُ لَكُمَا بِمُؤْمِنِينَ(78) Ewan (ji bona Mûsa ra aha) gotine: "Qey tu hatîyî bal me da, ji bona ku em (ji wan rê û rêzikan) em rast hatin. Bav û bapîrê me li ser wan rêya bên, dest berdin û bira mezinayî di zemîn da ji bona we herdukan ra bimîne? Bi rastî em bi xweber bi we herdukan jî bawer nakin (فیرعهون و دارو دهستهی) وتیان: باشه تۆ بۆ ئهوه هاتوویت که وێڵمان بکهیت لهو بیروباوهڕو بهرنامهیهی که باوو باپیرانمان لهسهری بوون و لهوانهوه بۆ ئێمه ماوهتهوه؟ (ئایا بهم ڕێبازه) دهتانهوێت دهسهڵاتداری و گهورهیی بۆ خۆتان لهسهر زهویدا بهدهست بهێنن؟! ئێمه بڕواتان پێ ناکهین!! |
وَقَالَ فِرْعَوْنُ ائْتُونِي بِكُلِّ سَاحِرٍ عَلِيمٍ(79) Û Fir’ewn (ji bona komalê xwe ra aha) gotîye: "Hûn hemûşk ançkarê qanixê pir zan e, ji bona min ra bînin (ئینجا فیرعهون فهرمانیدا) وتی: ئادهی ههرچی جادووگهری زاناو شارهزا ههیه بهێنن و بۆم کۆبکهنهوه. |
فَلَمَّا جَاءَ السَّحَرَةُ قَالَ لَهُم مُّوسَىٰ أَلْقُوا مَا أَنتُم مُّلْقُونَ(80) Îdî gava ançkar hatine (bal Fir’ewn) Mûsa (ji bona wan ançkaran ra aha) gotîye: "Hûn çi dikarin bavêjine (kêşê) bavêjin جا کاتێک جادووگهران هاتن و (بڕیاردرا جادووگهریی خۆیان بنوێنن و موعجیزهی موسا بهتاڵ بکهنهوه) موسا پێی وتن: دهی چیتان ههیه فڕێی بدهن و بیخهنه ڕوو!! |
فَلَمَّا أَلْقَوْا قَالَ مُوسَىٰ مَا جِئْتُم بِهِ السِّحْرُ ۖ إِنَّ اللَّهَ سَيُبْطِلُهُ ۖ إِنَّ اللَّهَ لَا يُصْلِحُ عَمَلَ الْمُفْسِدِينَ(81) Îdî gava, ku ewan (ançkaran, pêşeyên) xwe avêtine: Mûsa (ji bona wan ançkaran aha) gotîye: "Eva tişta, ku hûn ji bona wî hatine; we jî ewa anî (çê kir, ewa) bi rastî anç e. Bi rastî Yezdanê ewî pûç bike. Bi rastî Yezdan karê tevdanokan aştî nake ئهوسا (جادووگهران، جادووی خۆیان نواند) موسا وتی: ههرچی کردووتانه و نیشانی ئهو خهڵکهتانداوهههمووی جادووه و هیچی تر، بێگومان خوا دوای تاوێکی تر پووچی دهکاتهوه، بهڕاستی خوا کردهوهی ئهوانهی که تۆوی خراپه دهچێنن چاک و سهرکهوتوو ناکات. |
وَيُحِقُّ اللَّهُ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُجْرِمُونَ(82) Û bi rastî Yezdanê mafê, bi peyvên xwe rast bike, çiqa nûsîtemkar pê xweş nebin jî بهڵکو خوا حهق و ڕاستی دهچهسپێنێت بهفهرمان و ویستهکانی خۆی ئهگهر چی تاوانکارو تاوانباران پێیان ناخۆش بێت. |
فَمَا آمَنَ لِمُوسَىٰ إِلَّا ذُرِّيَّةٌ مِّن قَوْمِهِ عَلَىٰ خَوْفٍ مِّن فِرْعَوْنَ وَمَلَئِهِمْ أَن يَفْتِنَهُمْ ۚ وَإِنَّ فِرْعَوْنَ لَعَالٍ فِي الْأَرْضِ وَإِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ(83) Ji tirsa Fir’evn û komalê wî, ku wê ji bona van ra aşîtan bidin; ji komalê Mûsa çend xunan pêştir tu kesî bi Mûsa bawer ne kirine. Bi rastî Fir’ewn di zemînê (wura da) mezinê bi hêz û (qure bûye). Û bi rastî (Fir’ewn) ji dest belabûya bûye سهرئهنجام کهس باوهڕی به موسا نههێنا جگه له چهند لاوێک (چونکه زۆربهی خهڵکهکه) دهترسان له فیرعهن و دارودهستهکهی که بهڵایان بهسهربهێنن و تووشی ئازارو ئهشکهنجهیان بکهن، بهڕاستی فیرعهون خۆی بهگهورهو بڵند دهزانی له زهویدا، بهڕاستی ئهو له سنوور ترازاوان بوو. |
وَقَالَ مُوسَىٰ يَا قَوْمِ إِن كُنتُمْ آمَنتُم بِاللَّهِ فَعَلَيْهِ تَوَكَّلُوا إِن كُنتُم مُّسْلِمِينَ(84) Û Mûsa (ji bona komalê xwe ra aha) gotîye: "Gelê min! Heke we bi rastî bi Yezdan bawer kirîye, îdî hûn xwe hispêrin wî û bikebine (ber bextê wî) موساش به قهومهکهی وت: ئهی قهوم و عهشرهتم، ئهگهر ئێوه بهڕاستی باوهڕتان بهخوا هێناوه، ئهوه ئیتر پشت بهو ببهستن ئهگهر موسڵمان و ملکهچن. |
فَقَالُوا عَلَى اللَّهِ تَوَكَّلْنَا رَبَّنَا لَا تَجْعَلْنَا فِتْنَةً لِّلْقَوْمِ الظَّالِمِينَ(85) (Ewanê bawer kirine; bersiva Mûsa aha dane û) gotine: "Bi rastî me xwe hispartîye Yezdan. Xudayê me! Tu me ji bona wî komalê cewrkar ra nexe ceribandin ئهوسا (ئیمانداران) وتیان: ئێمه ئیتر ههر پشتمان بهخوا بهوستووه، پهروهردگارا مهمانگێڕه بههۆکاری سهرگهردانی بۆ قهومی ستهمکاران (که ههم ئێمه ئازار بدهن ههم خۆشیان گوناهبار ببن و دوور بکهونهوه له ئیمان). |
وَنَجِّنَا بِرَحْمَتِكَ مِنَ الْقَوْمِ الْكَافِرِينَ(86) Û tu bi dilovanîya xwe, me ji komalê file fereste bike ههروهها بهڕهحمهت و میهرهبانی خۆت (دهرووی خێرمان لێ بکهرهوه) ڕزگارمان بکه له دهست هۆزو دهستهی بێباوهڕان. |
وَأَوْحَيْنَا إِلَىٰ مُوسَىٰ وَأَخِيهِ أَن تَبَوَّءَا لِقَوْمِكُمَا بِمِصْرَ بُيُوتًا وَاجْعَلُوا بُيُوتَكُمْ قِبْلَةً وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ(87) Û me jî li bal Mûsa û birayê wî da (aha) niqandîye: "Hûn herduk (di Misrê da) ji bona komalê xwe ra hinek xanîyan amade bikin; Hûn ewan xanîyan ji bona xwe ra bixne mêjgevt û hûn (bi vî awayî) nimêja xwe (di wan xanîyan da) bikin. Û Mûsa tu mizgînîya bawergeran (bi serfirazîya wan) bide ئێمه وهحیشمان نارد بۆ موسا (علیه السلام) و براکهی تا له میسردا چهند ژوورێک ئاماده بکهن و ئهو ژوورانهش بکهنه شوێنی خواپهرستی و ڕووی تێبکهن و پێمان وتن نوێژهکانتان بهچاکی ئهنجام بدهن، مژدهش بده به ئیمانداران. |
وَقَالَ مُوسَىٰ رَبَّنَا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَأَهُ زِينَةً وَأَمْوَالًا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا رَبَّنَا لِيُضِلُّوا عَن سَبِيلِكَ ۖ رَبَّنَا اطْمِسْ عَلَىٰ أَمْوَالِهِمْ وَاشْدُدْ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَلَا يُؤْمِنُوا حَتَّىٰ يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ(88) Û Mûsa (ji Xudayê xwe aha) dilxwezî xwestîye:" Xudayê me! Bi rastî te ji bona Fir’ewn û koma wî ra di jîna cîhanê da xişir û maldaryeke pir daye. Xudayê me! Qey evan (dayîne hanê, ku te daye wan) ji bona ku ewan ji rêya te derkebin û rêya te wunda bikin, te daye wan? Xudayê me! Tu malê wan raşihetîne û dêriz bike û tu dilê wan zor teng bike, îdî heya ewan şapata dilsoz nebînin, ewan bawer nakin (جا کاتێک ستهمی فیرعهون له سنوور دهرچوو) موسا نزای کردوو وتی: پهروهردگارا، بهڕاستی تۆ له ژیانی دنیادا ناز و نیعمهت و ماڵ و حاڵ و جێگه و ڕێگهی خۆش و ڕازاوهت بهخشیووه بهفیرعهون و دارودهستهکهی، پهروهردگارا، ئهو شتانه بووهته هۆی ئهوهی که (خهڵکی) له ڕێبازو بهرنامهی تۆ وێڵ و گومڕابن، پهوهردگارا: ماڵ و سامانیان تهفرو تونا بکهو کوێری بکهرهوه، دڵیان بگوشه، (تا ههست بهخۆشی نهکهن)، ئهمانه باوهڕ ناهێنن ههتا سزاو ئازاری بهئێش ئهبینن. |
قَالَ قَدْ أُجِيبَت دَّعْوَتُكُمَا فَاسْتَقِيمَا وَلَا تَتَّبِعَانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ(89) Yezdan (bersiva herdukan aha daye û) gotîye: “Bi rastî dil xwezîya we herdukan hatîye litê kirinê; îdî hûn herduk bi rastî xwe dadvan bikin û hûn herduk nebine, pewrewê rêya wanê (ku tiştan) nizanin پهوهردگار فهرمووی: بێگومان دوعای ههردووکتان وهرگیرا (وادیاره هاروون (علیه السلام) بهکوڵ ئامینی کردوه)، بهڵام ئێوه ههر بهردهوام بن لهسهر ڕێبازی ڕاست و دروستی هیدایهت و شوێن ڕێبازی ئهوانه مهکهون که حهق نازانن و نافامن. |
۞ وَجَاوَزْنَا بِبَنِي إِسْرَائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَجُنُودُهُ بَغْيًا وَعَدْوًا ۖ حَتَّىٰ إِذَا أَدْرَكَهُ الْغَرَقُ قَالَ آمَنتُ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا الَّذِي آمَنَتْ بِهِ بَنُو إِسْرَائِيلَ وَأَنَا مِنَ الْمُسْلِمِينَ(90) Û me zarê cihûyan ji deryayê borandin. Îdî Fir’ewn û bi leşkerê xwe va dane pey şopa wan ji bo ku (ewan zarê cihûyan) bi neyartî bi cewrî bigirin (wusa çûn) heya danê fetisandinê; di wî danî da (Fir’ewn aha) gotîye: “Bi rastî min bi wî Xudayê ku zarên cihûyan bi wî bawer kirine, bawer kirîye, ku ji pêştirê wî tu yezdanê babetê perestîyî tune ye ûp ewanê (xwe hispartine Yezdan hene!) ez bi xweber jî ji wan im ئهوسا نهوهی ئیسرائیلمان بهدهریادا پهڕاندهوه، فیرعهون و سهربازانی بۆ ستهم و دهستدرێژی شوێنیان کهوتن، تا ئهو کاتهی (که ئاوهکه چوهوه باری ئاسایی خۆی) فیرعهون خهریک بوو دهخنکا ئا لهو کاتهدا وتی: وا ئیتر باوهڕم هێنا بهوهی که هیچ خوایهک نیه جگه لهو خوایهی که نهوهی ئیسرائیل باوهڕیان پێهێناوه و من ئیتر له موسڵمان و ملکهچانم. |
آلْآنَ وَقَدْ عَصَيْتَ قَبْلُ وَكُنتَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ(91) (Ji bona Fir’ewn ra aha tê gotinê): "A, di naha da (tu bawer dikî? Bi sond! te hêj di berê da (di hemberê Yezdan da) serî bilind kiribû û tu bibûyî ji wanê tevdanok (ئهوسا پێی وترا) ئایا ئێسته، (باوهڕ دههێنیت!) لهکاتێکدا بهڕاستی پێشتر یاخی بوویت و له ڕیزی ئهوانهدا بوویت که تۆوی خراپهیان دهچاند؟! |
فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً ۚ وَإِنَّ كَثِيرًا مِّنَ النَّاسِ عَنْ آيَاتِنَا لَغَافِلُونَ(92) Ji bona ku tu ji bo wanê li pey xwe da bibî berate, emê îro xurî termê te yê bê can fereste bikin. Bi rastî pirên ji kesan ji beratên me ne (sodretî) bê goman in ئهمڕۆ ئیتر لاشهی تۆ ڕزگار دهکهین تا ببێته موعجیزه و پهند و ئامۆژگاری بۆ ئهوانهی دوایتۆ دێن (دیاره خوای گهوره پاڕاستویهتی لهوهی که ماسی بیخوات، شهپۆلی دهریا گهیاندیه کهنار، تا ئهوانهی که بهخوایان دهزانی بهچاوی خۆیان ببینن که فیرعهون ئادهمیزادێکه وهک ئهو خهڵکه و ببێته پهند، بۆ ههموو پاشاو زۆردارهکانی سهر زهوی که ئهوه سهرئهنجامی مسۆگهری ههموویانه)، بهڵام بهڕاستی زۆربهی خهڵکی له ئایهت و موعجیزهکانی ئێمه غافڵ و بێئاگان. |
وَلَقَدْ بَوَّأْنَا بَنِي إِسْرَائِيلَ مُبَوَّأَ صِدْقٍ وَرَزَقْنَاهُم مِّنَ الطَّيِّبَاتِ فَمَا اخْتَلَفُوا حَتَّىٰ جَاءَهُمُ الْعِلْمُ ۚ إِنَّ رَبَّكَ يَقْضِي بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ(93) Û bi sond! Me zarên cihûyan di warên qenc da bi cî kirin û me rojîyên (rizq) tîtal dane wan, îdî heya ji wan ra zanîna (bi tiştan) ne hatîye; Ewan di wan bûyerên (di nava wan da heyî) ne wekhevî ne dikirin. Îdî (gava ji bona wan ra zanîna bi tiştan hatîye, ewan jî wekî zanîna xwe ye bi wan tiştan ne wekhev bûne). Bi rastî Xudayê te yê we di roya rabûna hemûtî da, di nava wan da di wê tişta ku ewan têda ne wekhev bûne, berewanî bike (لهوهودوا) ئێمه دهروومان له نهوهی ئیسرائیل کردهوه و شوێن و جێگهو ڕێگهی خۆشمان پێبهخشین و له چهندهها ڕزق و ڕۆزی چاک بههرهوهرمان کردن، جا ئهوان جیاوازی و ناکۆکیان نهبوو ههتا زانست و زانیاری تهواویان بۆ هات (کهچی ئهوان دینی خوا که هۆی یهکبوون و یهکگرتووییه کردیانه هۆی دووبهرهکی و جیاوازی ههرچهنده زانست و زانیاریشیان لهو بارهیهوه ههبوو)، بهڕاستی پهروهردگاری تۆ (ئهی محمد صلی اله علیه وسلم) داوهی دهکات له نێوانیاندا له ڕۆژی قیامهتدا لهوکێشهو شتانهدا که ئهوان جیاوازی و ناکۆکی تێدا دهکهن. |
فَإِن كُنتَ فِي شَكٍّ مِّمَّا أَنزَلْنَا إِلَيْكَ فَاسْأَلِ الَّذِينَ يَقْرَءُونَ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكَ ۚ لَقَدْ جَاءَكَ الْحَقُّ مِن رَّبِّكَ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ(94) Heke (Muhemmed! Tu di wan serdaborîyên pêxemberên) ku me (serda borya wan) li bal te da hinartîye du dil dibî, îdî tu (serdaborya wan) ji wanê, ku hêj di berya te da pirtûk xundine bipirse (şixwa rastîya eva, ku me ji bona te ra hinartîye xûya dibe). Bi sond! Ji Xudayê te maf bi rastî li bal te da hatîye. Îdî (hişyar be) nebe ji wan du dilê hînçkar جا ئهگهر تۆ (دهربارهی ئهو شتانهی که بۆمان دابهزاندوویت لهبارهی نهوهی ئیسرائیلهوه له شک و گوماندایت، ئهوه پرسیار بکه لهو کهسانهی که پێش تۆ له تهورات شارهزان و دهیخوێننهوه، سوێند بهخوا بهڕاستی حهق و ڕاستیت لهلایهن پهروهردگارتهوه بۆ هاتووه، کهوابوو بههیچ شێوهیهک گومانت نهبێت و مهچۆره ڕیزی گوماندارانهوه. |
وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ(95) Û tu nebe ji wanê, ku beratên Yezdan dane derewdêrandinê. (Heke tu jî wekî wan bikî) tuyê bibî ji wanê zîyan kar (ههروهها) نهکهیت بچیته ڕیزی کهسانێکهوه که باوهڕیان به موعجیزه و نیشانهکانی (دهسهڵاتدارێتی) خوا نییه، چونکه ئهگهر وابیت، دهچیته ڕیزی خهسارهتمهند و زهرهرمهندانهوه. |
إِنَّ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ كَلِمَتُ رَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ(96) Bi rastî ewanê, ku peymana Xudayê te (ji bona celatdana wan) maf bûye hene! ewanan îdî bawer nakin بهڕاستی ئهوانهی که وهک فیرعهون و دارو دهستهی ستهمکارو تاوانبارو گوناهکارن، بڕیاردادهی پهروهردگارت لهسهریان چهسپا، ئهوانه: باوهڕ ناهێنن. |
وَلَوْ جَاءَتْهُمْ كُلُّ آيَةٍ حَتَّىٰ يَرَوُا الْعَذَابَ الْأَلِيمَ(97) Û heke hemûşk beratên (sodretî) ji wan ra hatibe jî, heya ewan şapata dilsoz nebînin (ewan bawer nakin) ئهگهر چی ههرچی بهڵگهو موعجیزه ههیه بۆیان پێش بێت، ئهوانه ههر باوهڕ ناهێنن ههتا سزای بهئێش و ئازار دهبینن. |
فَلَوْلَا كَانَتْ قَرْيَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَهَا إِيمَانُهَا إِلَّا قَوْمَ يُونُسَ لَمَّا آمَنُوا كَشَفْنَا عَنْهُمْ عَذَابَ الْخِزْيِ فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَمَتَّعْنَاهُمْ إِلَىٰ حِينٍ(98) Îdî ji pêştirê komalê Yûnus, qe tu gundî û welatî; yên ji piştî hatina şapatan bawer kiribin, bawerîya wan kêrê wan hatibe, tune ne. Gava (komalê Yûnus ji piştî hatina şapatan) bawer kirine, îdî me jî li ser wan şapata riswabûnê di jîna cîhanê da rakir û me ewan di cîhanê da heya hinek gavan bi xweşî dane jînandinê جا دهبوایه خهڵکی ئهو شارو شارۆچکانهی ههڕهشهیان لێکرابوو باوهڕیان بهێنایه و باوهڕهکهیان سوود بهخش بوایه بۆیان، بهڵام باوهڕی هیچ کامیان سوودی پێنهگهیاندن جگه له قهومی یونس (علیه السلام) نهبێت کاتێک که باوهڕیان هێنا سزای سهرشۆڕیمان له ژیانی دنیادا لهسهر ههڵگرتن و تا ماوهیهک له نازو نیعمهت بههرهوهرمان کردن. |
وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَن فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا ۚ أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ(99) (Muhemmed!) Heke Xudayê te biva, wê hemûşk kesên di zemîn da heyî bawer kiribûnan, Îja qey tuyê li kesan zor bikî ji bo, ku ewan bawer bikin خۆ ئهگهر پهروهردگارت بیویستایه (دهیتوانی بهزۆرو بهناچاری) ههر ههموو دانیشتوانی سهر زهوی باوهڕ بهێنن (بهڵام پهروهردگاری مهزن ڕێزی بۆ ئادهمیزاد داناوه و سهرپشکی کردووه)، جا ئایا تۆ (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم، ئهی ئیماندار) ئهتهوێ زۆر لهخهڵکی بکهی بۆ ئهوهی بڕواداربن؟! |
وَمَا كَانَ لِنَفْسٍ أَن تُؤْمِنَ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ ۚ وَيَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِينَ لَا يَعْقِلُونَ(100) Ji pêştirê wan kesên, ku Yezdan destûra bawerkirina wan daye, qe tu kes nikare ji ber xwe va bawer bike û (Yezdan) li wan kesên, ku hişê xwe naxebitînin riswabûn û şapatan dike هیچ کهس بۆی نیه باوهڕ بهێنێت (ههتا ههوڵ نهدات و خۆی ماندوو نهکات و بیر نهکاتهوه و) ویستی خوایشی لهسهر نهبێت و سزای (توند و ڕیسواکهر) دهخاته سهر ئهو کهسانهی که عهقڵ و ژیری بهکار ناهێنن. |
قُلِ انظُرُوا مَاذَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَمَا تُغْنِي الْآيَاتُ وَالنُّذُرُ عَن قَوْمٍ لَّا يُؤْمِنُونَ(101) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Ka hûn (gelî filan!) li ezman û zemîn mêze bikin, di wan da çi heye?" (Lê çawa be!) berate û tirsdan ji bona wî komalê bawer nakin, qe bi tu awayî kêr nayê پێیان بڵێ: تهماشا بکهن و سهرنج بدهن: خوا چی دروست کردووه له ئاسمانهکان و زهویدا، کهچی بهڵگه و نیشانهو ئاگاداریهکان سوودیان نیه بۆ ئهو کهسانهی که باوهڕ ناهێنن و (ڕێبازی ئیمان ناگرنهبهر). |
فَهَلْ يَنتَظِرُونَ إِلَّا مِثْلَ أَيَّامِ الَّذِينَ خَلَوْا مِن قَبْلِهِمْ ۚ قُلْ فَانتَظِرُوا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ(102) Ewan qey hêvîya wan royên, ku di berya wan da (ewan komalên bawer ne kirine, di wan royan da hatibûne şapatkirinê) dikin, qey wusa ne? (Muhemmed! tu ji wan ra aha) bêje: "Îdî hûn (gelî filan!) hêvîya wan (royan) bikin, ez bi xweber jî bi we ra hêvîdarya wan (royan) dikim (ئهو بێباوهڕانه) چاوهڕێی چی دهکهن، مهگهر چاوهڕێی ئهوه ناکهن که ڕۆژگارێکیان بهسهر بهێنین وهک ئهوهی بهسهر ئهوانهی پێشیاندا هێنامان؟. بڵێ: جا ئێوه چاوهڕێ بن، بهڕاستی منیش لهگهڵ ئێوهدا له چاوهڕوانانم. |
ثُمَّ نُنَجِّي رُسُلَنَا وَالَّذِينَ آمَنُوا ۚ كَذَٰلِكَ حَقًّا عَلَيْنَا نُنجِ الْمُؤْمِنِينَ(103) Paşê (gava ji wan bê baweran ra şapat hatîye) me pêxemberê xwe û ewan merivên bawer kirine (ji wan şapatan) fereste kir. Bi vî awayî maf e li ser me, ku em bawergeran fereste bikin لهوهودوا (کاتێک بڕیارماندا خوانهناسان لهناو بهرین) پێغهمبهرانمان و ئهوانهی که باوهڕیان هێناوه ڕزگار دهکهین، ههر بهو شێوهیه به ئهرکی خۆمانی دهزانین که ئیمانداران ڕزگار بکهین. |
قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِن كُنتُمْ فِي شَكٍّ مِّن دِينِي فَلَا أَعْبُدُ الَّذِينَ تَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ وَلَٰكِنْ أَعْبُدُ اللَّهَ الَّذِي يَتَوَفَّاكُمْ ۖ وَأُمِرْتُ أَنْ أَكُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ(104) (Muhemmed! tu aha) bêje: "Gelî kesan! Heke hûn di ola (dîn) min da du dil dibin: hûn bizanin! Îdî bi rastî ewan tiştên ku hûn ji pêştirê Yezdan ji wan ra perestî dikin, ez ji wan ra perestî nakim û lê hûn (bizanin!) ez hey perestîya wî Yezdanê, ku bi canstandin we dimrîne, dikim. Û ez bi xweber jî hatime fermankirinê, ku ez bibme ji bawergeran بڵێ: ئهی خهڵکینه ئهگهر ئێوه گومانتان ههیه له ئاین و بهرنامهی من، ئهوه چاک بزانن که: من ههرگیز ئهو شتانه ناپهرستم که ئێوه له جیاتی خوا دهیانپهرستن، بهڵکو ئهو خوایه دهپهرستم، که مردنی ئێوهی بهدهسته و من فهرمانم پێدراوه که له دهستهی باوهڕداران بم. |
وَأَنْ أَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُشْرِكِينَ(105) Û (ez hatime fermankirinê) ku ez berê xwe bidime ola rast e bi tenê û ez nebime ji wanê hevrîçêker ههروهها فهرمانم پێدراوه که بهڕاست و ڕهوان ڕووت بکهره ئاین و دینداری بهوپهڕی ملکهچی و دڵسۆزیهوه، ههروهها فهرمانم پێدراوه که: نهکهیت له دهستهی موشریک و هاوهڵگهڕان بیت. |
وَلَا تَدْعُ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُكَ وَلَا يَضُرُّكَ ۖ فَإِن فَعَلْتَ فَإِنَّكَ إِذًا مِّنَ الظَّالِمِينَ(106) Û (ez bi vî awayî jî hatime fermankirin, Muhemmed! tu) ji pêştirê wî Yezdanê (ku babet e ji bona perestîyê ra) perestîya wan tiştên ku qe tu kar û zîyana te nakin, neke. Îdî (ji pêştirê van şîretan) heke tu (perestîya wan dîsa bikî) îdî (bizane!) tu di vê gavê da dibî ji wanê cewrkar هاناو هاواریش نهبهیت بۆ کهسێک یان شتێک له جیاتی خوا، که نه قازانجت پێ دهگهیهنێت نه زیان (چونکه قازانج و زیان ههر بهدهست خوایه)، خۆ ئهگهر کاری وا ئهنجام بدهیت، ئهوه بهڕاستی تۆ له ستهمکارانیت. |
وَإِن يَمْسَسْكَ اللَّهُ بِضُرٍّ فَلَا كَاشِفَ لَهُ إِلَّا هُوَ ۖ وَإِن يُرِدْكَ بِخَيْرٍ فَلَا رَادَّ لِفَضْلِهِ ۚ يُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ ۚ وَهُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ(107) Û heke Yezdan ji bona te ra kulekî bide, îdî ji pêştirê wî tu kes nikare ewê kulê rake. Û heke Yezdan ji bona te ra qencîyekî bike, îdî tu kes nikare ewê rûmata wî bifetilîne. Ewa ji bendeyên xwe, ji kîjana ra bivê, ewê qencîyê ji rûmeta xwe ji bona wî ra dide. Bi rastî ewa bi xweber jî baxişkarê dilovîn e (ئهی ئینسان) ئهگهر خوا تووشی ناخۆشی و زیانێکت بکات، ئهوه هیچ کهس ناتوانێت فریات بکهوێت و لهسهرتی لابهرێت جگه لهو زاته، یاخود ئهگهر بیهوێت تووشی خێر و خۆشیهکت بکات، ئهوه هیچ کهس ناتوانێت بهری فهزڵ و بهخششی خوا بگرێت، ههر کام که بیهوێت له بهندهکانی بههرهوهر دهکات (له نازو نیعمهتانی بێشومار) ئهو زاته ههمیشه لێخۆشبوو میهرهبانه. |
قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَكُمُ الْحَقُّ مِن رَّبِّكُمْ ۖ فَمَنِ اهْتَدَىٰ فَإِنَّمَا يَهْتَدِي لِنَفْسِهِ ۖ وَمَن ضَلَّ فَإِنَّمَا يَضِلُّ عَلَيْهَا ۖ وَمَا أَنَا عَلَيْكُم بِوَكِيلٍ(108) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Gelî kesan! Bi rastî mafî ji Xudayê we ji bona we ra hatîye, îdî kîjan were rêya rast, ewa ji bona xwe ra hatîye rêya rast. Û kîjan jî ji rêya rast derkebe, îdî wundabûna ji rêya rast hey ji bona wî ra ne û ez bi xweber jî li ser we serkar nînin.” (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم) بڵێ: ئهی خهڵکینه بهڕاستی حهق و ڕاستیتان لهلایهن پهروهردگارتانهوه بۆ هاتووه، ئهوهی ڕێبازی هیدایهتی وهرگرتبێت ئهوه سوودی بۆ خۆیهتی، ئهوهش گومڕا بووبێت و ڕێی ون کردبێت، ئهوه گومڕاییهکهی لهسهر خۆی دهکهوێت و من لێپرسراوو چاودێر نیم بهسهر کارو کردهوهی ئێوهوه. |
وَاتَّبِعْ مَا يُوحَىٰ إِلَيْكَ وَاصْبِرْ حَتَّىٰ يَحْكُمَ اللَّهُ ۚ وَهُوَ خَيْرُ الْحَاكِمِينَ(109) Û (Muhemmed!) tu hey bibe peyrewê wan biryarên) ku li bal te da hatine hinartinê û tu hew bike, ka heya Yezdan (di nava we da) berewanî bike. Ewa bi rastî qencê berewanan e تۆ (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم) ههر شوێنی ئهو (بهرنامهیه) بکهوه که له ڕێگهی وهحی و نیگاوه به تۆ دهگات و ئارامگرو خۆگربه (لهبهرامبهر ههر کێشهیهکهوه که خوانهناسان بۆت پێش دههێنن) ههتا خوا خۆی داوهری دهکات و ئهو زاته چاکترین و دادپهروهرترینی دادوهرانه. |