يس(1) Yasîn (Zilamo) سهرنجی سهرهتای سوورهتی (البقرة) بده. |
وَالْقُرْآنِ الْحَكِيمِ(2) Bi Qur´ana hîkmetdar kim سوێند بهو قورئانهی که ههموو فهرمانێکی له شوێنی خۆیایهتی... |
إِنَّكَ لَمِنَ الْمُرْسَلِينَ(3) Bêguman tu, her ji pêxemberan î بهڕاستی تۆ ئهی محمد (صلی الله علیه وسلم) له فرستاده و پێغهمبهرانیت... |
عَلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ(4) Li ser rêyan rastîn î لهسهر ڕێگهو ڕێبازێکی ڕاست و دروستیت. |
تَنزِيلَ الْعَزِيزِ الرَّحِيمِ(5) (Eva) daxistina (Xudayê) serkeftiyê dilovan e ئهم قورئانه لهلایهن زاتێکی خاوهن دهسهڵات و میهرهبانهوه دابهزیووه و ڕهوانه کراوه... |
لِتُنذِرَ قَوْمًا مَّا أُنذِرَ آبَاؤُهُمْ فَهُمْ غَافِلُونَ(6) Ji bo tu komelekî ku bav û kalên wan nehatine hiþyar kirin hiþyar bikî- bitirsînî; vêca wan hay jê nîne بۆ ئهوهی گهل و هۆزێکی پێ بێدار بکهیتهوه که باوو باپیرانیان بێدار نهکراونهتهوهو بێ ئاگایی و نهشارهزایی ماونهتهوه. |
لَقَدْ حَقَّ الْقَوْلُ عَلَىٰ أَكْثَرِهِمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ(7) Sond be, gotin, li ser pirrî wan pêwist bûye; êdî ew hew baweri tînin سوێند به خوا به ڕاستی بڕیاری خوا هاته دی لهسهر زۆربهیان که دۆزهخ پڕ دهکهین لێیان، لهبهر ئهوه ئیمان و باوهڕ ناهێنن (بههۆی سهرسهختی و گوێ نهگرتنیانهوه). |
إِنَّا جَعَلْنَا فِي أَعْنَاقِهِمْ أَغْلَالًا فَهِيَ إِلَى الْأَذْقَانِ فَهُم مُّقْمَحُونَ(8) Bêguman me xeleka avêtiye (dest û) sitûyên wan û vêca heya çena wan girtiye; êdî ew ser rakirî mane بهڕاستی ههر دهڵێیت ئێمه کۆت و زنجیرمان کردۆته گهردنیان و له ژێر چهناگهیان توندکراوه و به ناچاری سهریان بهرز ڕاگیراوه و ئهم لاولایان پێناکرێت و بهرپێی خۆیان نابینن. |
وَجَعَلْنَا مِن بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْنَاهُمْ فَهُمْ لَا يُبْصِرُونَ(9) Û me ji pêþiya wan ve bendekî çêkiriye û ji paþiya wan ve jî bendekî; vêca me wan rapêçandiye; êdî ew nabînin ههروهها بهربهستمان له بهردهمیانهوه و له پشتیانهوه داناوه، پهردهشمان هێناوه بهسهر چاویاندا (مهبهست ئهو بهربهستانهشه که له دهروونیاندا ههیه و نایهڵێت ڕێگهی ڕاست بدۆزنهوه) ئیتر ئهوانه حهق و ڕاستی نابینن. |
وَسَوَاءٌ عَلَيْهِمْ أَأَنذَرْتَهُمْ أَمْ لَمْ تُنذِرْهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ(10) Û ji wan re jî wekî hev e; çi tu wan hiþyar bikî-bitirsînî û çi tu wan hiþyar nekî-netirsînî,ew hew bawerî tînin ئهوانه چونیه که بۆیان، بێداریان بکهیتهوه یان بێداریان نهکهیتهوه، ههر باوهڕ ناهێنن. |
إِنَّمَا تُنذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّكْرَ وَخَشِيَ الرَّحْمَٰنَ بِالْغَيْبِ ۖ فَبَشِّرْهُ بِمَغْفِرَةٍ وَأَجْرٍ كَرِيمٍ(11) Bêguman tu, tenê ê daye pey zikrê (Qur´anê) û bi penhanî ji (Xudayê) Mihrîban tirsiyaye hiþyar dikî-ditirsînî; vêca tu mizgîna bexþandin û destmuzekî rind bidê بێگومان تۆ تهنها دهتوانیت ئهوانه بێدار بکهیتهوه که شوێنی قورئان و بهرنامهی خوا کهوتوون، له پهنهانیشدا له خوا دهترسن، بهو هۆیهوه مژدهی لێخۆشبوون و پاداشتی بایهخدار و بهنرخ بده بهو جۆره کهسانه. |
إِنَّا نَحْنُ نُحْيِي الْمَوْتَىٰ وَنَكْتُبُ مَا قَدَّمُوا وَآثَارَهُمْ ۚ وَكُلَّ شَيْءٍ أَحْصَيْنَاهُ فِي إِمَامٍ مُّبِينٍ(12) Bêguman her em miriyan vedijînin û em tiþtê bi pêþ xistene tevî rêç û þopê wan dinivsînin. Me, her tiþtî jî di kitêbek (pêþwayek) diyar de jimartiye-parastiye بێگومان ههر ئێمه مردووهکان زیندوو دهکهینهوه، ههرچی کردوویانه و دهیکهن تۆماری دهکهین لهگهڵ ئاسهوارهکانیشیاندا، ههموو شتێکمان له کتێبێکی ئاشكرادا (تۆمارگهی تایبهتدا) بهوردی تۆمار و ئامارکردووه. |
وَاضْرِبْ لَهُم مَّثَلًا أَصْحَابَ الْقَرْيَةِ إِذْ جَاءَهَا الْمُرْسَلُونَ(13) Tu ji wan re ehlê wî bajarî wek mînak bide ku gava qasid hatinê نموونهیان بۆ بهێنهرهوه به خهڵكی شاری (انطاکیة) کاتێک دهستهیهک پێغهمبهریان بۆ هات. |
إِذْ أَرْسَلْنَا إِلَيْهِمُ اثْنَيْنِ فَكَذَّبُوهُمَا فَعَزَّزْنَا بِثَالِثٍ فَقَالُوا إِنَّا إِلَيْكُم مُّرْسَلُونَ(14) (Di bîr bîne) dema me du (qasida) þand bal wan, vêca wan, herdû (qasida) derewand; êdî me (wan) bi ê sisiyan piþtvanî kir; vêca gotin: "Bêguman em bal we ve hatine þandin سهرهتا دووانمان بۆ ڕهوانه کردن، کهچی بروایان پێنهکردن، ئێمهش سێههمێکمان بۆ پشتگیریان ڕهوانه کرد، ههموویان وتیان: ئێمه بێگومان بۆ لای ئێوه لهلایهن پهروهردگارهوه ڕهوانه کراوین. |
قَالُوا مَا أَنتُمْ إِلَّا بَشَرٌ مِّثْلُنَا وَمَا أَنزَلَ الرَّحْمَٰنُ مِن شَيْءٍ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا تَكْذِبُونَ(15) (Ehlê bajêr) gotin: "Hûn jî hin mirovên wekî me ne, û (Xudayê) Mihrîban tu tiþtî danexistiye, hûn hey derewa dikin خهڵکهکه وتیان: ئێوه تهنها ئادهمیزادێکن وهکو ئێمه، خوای میهرهبانیش هیچ شتێکی ڕهوانه نهکردووه، ئێوه ههر درۆ دهکهن. |
قَالُوا رَبُّنَا يَعْلَمُ إِنَّا إِلَيْكُمْ لَمُرْسَلُونَ(16) (Qasida) got: "Perwerdekarê me baþ dizane ku bêguman em bal we ve hatine þandin پێغهمبهرهکان وتیان: پهروهردگارمان خۆی چاک دهزانێت ئێمه بهڕاستی بۆ لای ئێوه ڕهوانه کراوین به پێغهمبهرایهتی. |
وَمَا عَلَيْنَا إِلَّا الْبَلَاغُ الْمُبِينُ(17) Û ji ragihandinek aþîkar pêve jî li ser me nîne تهنها ئهوهشمان لهسهره که به ڕوون و ئاشکرا پهیمانی خواتان پێ ڕابگهیهنین. |
قَالُوا إِنَّا تَطَيَّرْنَا بِكُمْ ۖ لَئِن لَّمْ تَنتَهُوا لَنَرْجُمَنَّكُمْ وَلَيَمَسَّنَّكُم مِّنَّا عَذَابٌ أَلِيمٌ(18) (Ehlê bajêr) gotin: "Bêguman peþka we li me ketiye. Sond be,eger hûn bes nekin, emê we kevirbaran bikin-biricimînin û wê îþkencekî bi jan ji me bigihê we خهڵکهکه وتیان: ئێمه به ڕاستی بههاتنتان تووشی نهگبهتی بووین، سوێند به خوا ئهگهر واز نههێنن و کۆڵ نهدهن، بهرد بارانتان دهکهین و له لایهن ئێمهوه توشی ئازارێکی به ئێش دهبن. |
قَالُوا طَائِرُكُم مَّعَكُمْ ۚ أَئِن ذُكِّرْتُم ۚ بَلْ أَنتُمْ قَوْمٌ مُّسْرِفُونَ(19) (Qasida) got: "Peþka we bi we re ye. Ma qey ji ber hûn hatine þîret kirin (peþk li we ketiye?). Ne, ji xwe hûn komelekî bergîberdan in پێغهمبهرهکان وتیان: ئێوه نهگبهتی و شوومیتان لهگهڵ خۆتاندایه (بههۆی بێ باوهڕیتانهوه)، ئایا ئهگهر ئامۆژگاری و یاداوهری بکرێن ئهوه دهبێته نهگبهتی و شووم بۆتان؟! نهخێر، وانییه، ئێوه ههر خۆتان قهوم و هۆزێکی سهرهڕۆن و له گوناهدا ڕۆچوون بۆیه شووم و نهگبهتی یهخهی گرتوون. |
وَجَاءَ مِنْ أَقْصَى الْمَدِينَةِ رَجُلٌ يَسْعَىٰ قَالَ يَا قَوْمِ اتَّبِعُوا الْمُرْسَلِينَ(20) Zilamekî ji devera herî dûrê bajêr bilez hate got: "Gelê min! hûn bidin pey qasidan ئهوسا لهوپهڕی شارهوه پیاوێکی ئیماندار بهپهله، به گورج و گۆڵی هات و وتی: ئهی قهوم و هۆزم ئهم پێغهمبهرانه ڕاست دهکهن، ئهم فرستادانه ڕاست دهڵێن شوێنیان بکهون، بڕوایان پێ بکهن، ئیمانیان پێ بهێنن... |
اتَّبِعُوا مَن لَّا يَسْأَلُكُمْ أَجْرًا وَهُم مُّهْتَدُونَ(21) Hûn bidin pey kesê ku tu destmuzî ji we naxwaze û ew her li ser rêya rast in شوێنی ئهو کهسانه بکهون که پاداشت و کرێتان لێ داوا ناکهن، ئهوانه هیدایهت دراون و لهسهر بهرنامهیهکی ڕاست و دروستن. |
وَمَا لِيَ لَا أَعْبُدُ الَّذِي فَطَرَنِي وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ(22) Û ma çi bûye ji min ku ez (Xuday) ê min aferandiye û hûnê her bal ve bêne vegerandinê nehebînim دیاره خهڵکهکه کردویانه به گاڵه، بۆیه پیاو چاکهکه وتوویهتی: جا ئهوه بۆچی من ئهو زاته نهپهرستم که بهدی هێناوم، ئێوهش خهڵکینه ههر بۆ لای ئهو دهبرێنهوه. |
أَأَتَّخِذُ مِن دُونِهِ آلِهَةً إِن يُرِدْنِ الرَّحْمَٰنُ بِضُرٍّ لَّا تُغْنِ عَنِّي شَفَاعَتُهُمْ شَيْئًا وَلَا يُنقِذُونِ(23) Ma qey ezê ji wî pêve hin Xudayên din bigrim ku eger (Xudayê) Mihrîban ziyana min bixwaze, mehdervaniya wan bi tu tiþtî bi kêra min nayê û ew min xelas jî nakin ئایا ڕهوایه له جیاتی خوا چهند پهرستراوێکی تر بۆ خۆم بڕیار بدهم که هیچیان بهدهست نیه خۆ ئهگهر خوای میهرهبان بیهوێت تووشی ناخۆشیهکهم بکات، تکاو پاڕانهوهی ئهو پهرستراوانه هیچ سوودێکم پێ ناگهیهنن و فریام ناکهون و ڕزگارم ناکهن. |
إِنِّي إِذًا لَّفِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ(24) Bêguman ez ew gav dikevim þaþîtîkî xuya بێگومان من ئهگهر شتی وا بکهم، ئهو کاته من له گومڕاییهکی ئاشكرا دهبم. |
إِنِّي آمَنتُ بِرَبِّكُمْ فَاسْمَعُونِ(25) Bêguman min bi perwerdekarê we bawerî aniye; vêca hûn min seh bikin به ڕاستی من بڕیارم داوه که ئیمان به پهروهردگارتان بهێنم، با چاک گوێتان لی بێت. |
قِيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ ۖ قَالَ يَا لَيْتَ قَوْمِي يَعْلَمُونَ(26) (Gava wî zilamî ew gotin got, gelê wî ewî pelixand, êdî jê re) hat gotin ku: "Tu têkeve bihiþtê." Wî got ku:"Hey xwezîka gelê min bizanbûna (دیاره، خوانهناسان پهلاماریان داوه و شههیدیان کردووه) بۆیه پێی وتراوه: فهرموو بۆ ناو بهههشت، لهوێشهوه ههر دڵسۆزانه وتویهتی: خۆزگه قهومهکهم بیازنانیایه سهرئهنجامی ئیمان چۆنه و کهوتومهته ناو چ ناز و نیعمهتێکهوه. |
بِمَا غَفَرَ لِي رَبِّي وَجَعَلَنِي مِنَ الْمُكْرَمِينَ(27) Bi tiþtê ku perwerdekarê min ji min re bexiþandiye û min kiriye ji mazûrvanên herî rind بههۆی ئهوهوه که پهروهردگارم لێم خۆشبووه و خستمیه ڕیزی ڕێزلێگیراوانهوه. |
۞ وَمَا أَنزَلْنَا عَلَىٰ قَوْمِهِ مِن بَعْدِهِ مِن جُندٍ مِّنَ السَّمَاءِ وَمَا كُنَّا مُنزِلِينَ(28) Me piþtî wî tu leþkerî ji asiman bi ser gelê wi de danexist; nedibû em daxînin jî خوا دهفهرمێت: وهنهبێت هیچ لهشکرێکمان له ئاسمانهوه ناردبێته خوارهوه بۆ سهر هۆزهکهی دوای شههیدکردنی، وهنهبێت هیچ لهشکرێکمان ڕهوانه کردبێت بۆ لهناوبردنیان. |
إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ خَامِدُونَ(29) Ew (têkçûna wan) tenê yek qêrînek bû; vêca ew pêre pêre vemirîn (bêhis û deng man) بهڵکو تهنها یهک دهنگی گهورهو شریخهیهکی بههێز نهبێت هیچی تر نهبوو، جا ئهوان دهستبه جێ مردن خامۆش بوون. |
يَا حَسْرَةً عَلَى الْعِبَادِ ۚ مَا يَأْتِيهِم مِّن رَّسُولٍ إِلَّا كَانُوا بِهِ يَسْتَهْزِئُونَ(30) Hey çi heyf e li bendeyan! Her pêxemberê ji wan re tê, ew hey pê tinaza dikin پهشیمانی و داخ و ناڵه دابارێته سهر ئهو بهندانه، هیچ پێغهمبهرێکیان بۆ نایهت که ئهوان گاڵتهی پێنهکهن. |
أَلَمْ يَرَوْا كَمْ أَهْلَكْنَا قَبْلَهُم مِّنَ الْقُرُونِ أَنَّهُمْ إِلَيْهِمْ لَا يَرْجِعُونَ(31) Ma qey wan nedît ku me berî wan çiqas nifþa têk biriye?, ku ew qet bal wan ve jî venagerin ئائه ئهوه سهرنجیان نهداوه چهندهها هۆزی پێش ئهمانمان لهناو بردووه، خۆ ههرگیز ناگهرێنهوه نهویان و ناگهرێنهوه بۆ دنیا. |
وَإِن كُلٌّ لَّمَّا جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ(32) Wê tev hemû jî hey li cem me bêne civandin-amade kirin کهسیان نی یه لهو لهناو براوانه که لای ئێمه به کۆمهڵ ئامادهی لێپرسینهوه نهکرێن. |
وَآيَةٌ لَّهُمُ الْأَرْضُ الْمَيْتَةُ أَحْيَيْنَاهَا وَأَخْرَجْنَا مِنْهَا حَبًّا فَمِنْهُ يَأْكُلُونَ(33) Ji wan re nîþanek jî axa miriye ku me wê vejandiye û me tene jê deraniye; vêca ew jê dixwin له بهڵگهو نیشانهی ئاشکرای خوا بۆ ئهو خهڵکه: زهوی مردووه که بههۆی ئاوی بارانهوه زیندووی دهکهینهوه، دانهوێڵه لێ پهیدا دهکرین که لێی دهخۆن. |
وَجَعَلْنَا فِيهَا جَنَّاتٍ مِّن نَّخِيلٍ وَأَعْنَابٍ وَفَجَّرْنَا فِيهَا مِنَ الْعُيُونِ(34) Û me tê de bax û bostanê ji xurma û tirî çêkiriye û me tê de ji kaniyan jî herikandiye ههروهها جۆرهها باخاتی لێ بهرههم دههێنین، له دارخورما و چهند جۆری ترێ، ههروهها چهندهها کانیاویشمان تیایدا ههڵقوڵاندووه.... |
لِيَأْكُلُوا مِن ثَمَرِهِ وَمَا عَمِلَتْهُ أَيْدِيهِمْ ۖ أَفَلَا يَشْكُرُونَ(35) Ji bo ew ji fêkiyê wî û ji tiþtê destên wan çêkiriye bixwin. Vêca ma ew hêjî sipas nakin بۆ ئهوهی له بهرووبومهکهی بخۆن، لهوهش که بهدهستی خۆیان لهو بهرو بوومانه دروستی دهکهن (وهکو دۆشاو و سرکه و شهربهت و... ههروهها جێگهی تێڕامانه که: ئادهمیزاد ورد بێتهوه له دانه دانهی ئهو بهروبوومانه، چۆن پێچراونهتهوه، قهبارهیان، ڕهنگیان، بۆنیان، تامیان.... هتد) ئایا له بهرامبهر ئهو ههموو نازو نیعمهتانهوه سوپاسگوزاری ناکهن؟! |
سُبْحَانَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا مِمَّا تُنبِتُ الْأَرْضُ وَمِنْ أَنفُسِهِمْ وَمِمَّا لَا يَعْلَمُونَ(36) Pak bêrî ye (Xuday)ê ku cotan tev ji tiþtê ax hêþîn dike û ji wan bi xwe û ji tiþtê ew nizanin aferandiye پاکی و بێگهردی بۆ ئهو زاتهی ههر ههموو بهدیهێنراوهکانی بهجووت دروست کردووه لهوهی له زهویدا دهڕۆیت، له خۆیشیان، لهو شتانهش که نایزانن (له سهردهمی عیلم و زانستیدا ڕوون بۆتهوه: که ههموو بهدیهێنراوان_مادی و مهعنهوی_جووتن). |
وَآيَةٌ لَّهُمُ اللَّيْلُ نَسْلَخُ مِنْهُ النَّهَارَ فَإِذَا هُم مُّظْلِمُونَ(37) Ji wan re nîþanek jî þev e ku em royê jê digurên; vêca ew pêre pêre di tariyê de dimînin ههروهها بهڵگهو نیشانهیهکی ئاشکرای تر بۆیان، شهوه، که پۆشاکی ڕووناکی ڕۆژی لهبهر دادهماڵین، بهو هۆیهوه دنیایان لێ تاریك دهبێت. |
وَالشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ لَّهَا ۚ ذَٰلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ(38) Roj jî di þûngeha xwe de diherike. Evê han pîvana (Xudayê) serkeftiyê zana ye خۆریش له گهردش و سوڕانهوهی خۆیدا بهردهوامه و بهرهو سرهوت دهچێت، یاخود به دهوری چهقی خۆیدا دهسوڕێتهوه، بێگومان ئهوه توانای زاتێکی باڵادهست و زانا دهردهخات (که ههموو شتێکی به ڕێکوپێکی دروست کردووه). |
وَالْقَمَرَ قَدَّرْنَاهُ مَنَازِلَ حَتَّىٰ عَادَ كَالْعُرْجُونِ الْقَدِيمِ(39) Me hîvê jî di hin qonaxan de pîvaye; heya ku wek çuqliyê dara xurmê yê kevnare (ku wek kevan xor dibe) vedigere ههروهها کات و شوێنی ههڵهاتنی مانگیشمان دیاری کردووه (ههر شهوێك لهکاتێکی دیاریکراو و شوێنێکی دیاریکراودا ههڵدێت، ڕادهی ئهو ڕوناکیهش که دهکهوێته سهری جیاوازه، ههتا (سهرئهنجام ههموو مانگێك له ڕواڵهتدا) وهك چیلکهیهکی وشکی باریك دهنوێنێت. |
لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ ۚ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ(40) Ne roj dikare bigihîje hîvê û ne jî þev ji royê derbas dibe. Tev jî di çerxekî de diherikin نه خۆر بۆی ههیه به مانگ بگات (له هێڵ و ڕێڕهوی خۆی دهربچێت)، نه شهویش پێش ڕۆژ دهکهوێت، بهڵکو ههریهکهیان له خولگهی تایبهتی خۆیاندا مهله دهکهن و به ئاسانی دهسوڕێنهوه. |
وَآيَةٌ لَّهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا ذُرِّيَّتَهُمْ فِي الْفُلْكِ الْمَشْحُونِ(41) Nîþanek jî ji wan re (ev e ku) bêguman me azbata wan di keþtiyek dagirtî de hilgirt بهڵگه و نیشانهیهکی تر له هێزو دهسهڵاتمان بۆیان، ئهوهیه که بهڕاستی ئێمه نهوهکانیانمان له کهشتیهکهدا ههڵگرت (مهبهست کهشتی-نوح- ه که به باپیره گهورهی دووههمی ئادهمیزاد دهدرێته قهڵهم). |
وَخَلَقْنَا لَهُم مِّن مِّثْلِهِ مَا يَرْكَبُونَ(42) Û me ji wan re jî wekî wê (keþtiyê) tiþtê ku lê siwar dibin aferandiye ههروهها کهشتی و هۆکاری تری هاتوچۆی له وێنهی ئهو بۆ سازاندوون، (که هۆکارهکانی گواستنهی ئاسمانی و زهمینی و دهریایی دهگرێتهوه، چونکه ههر خوا بهدیهێنهری ئادهمیزاد و ماده خاو و سوتهمهنی و... هتد |
وَإِن نَّشَأْ نُغْرِقْهُمْ فَلَا صَرِيخَ لَهُمْ وَلَا هُمْ يُنقَذُونَ(43) Eger em bixwazin jî emê wan bifetisînin; êdî ne tu kes li hewara wan tê û ne jî ew têne xelas kirin خۆ ئهگهر بمانهوێت نوقمیان دهکهین، ئهو کاته کهس نی یه بێت به هاواریانهوه و ڕزگاریش ناکرێن له مردن..... |
إِلَّا رَحْمَةً مِّنَّا وَمَتَاعًا إِلَىٰ حِينٍ(44) Tenê ku dilovaniyek ji me û xweþiyek heya demekê (li hewara wan bê) مهگهر ڕهحمهت و میهرهبانی ئێمه مۆڵهتیان بدات تا ماوهیهکی دیاریکراو بههره له ژیان وهربگرن. |
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّقُوا مَا بَيْنَ أَيْدِيكُمْ وَمَا خَلْفَكُمْ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ(45) Û gava ji wan re tê gotin ku: "Hûn ji tiþtê pêþiya xwe û ji tiþtê paþiya xwe bitirsin-xwe biparêzin, dibe hûn bêne dilovanî kirin (ew qet goh nadinê) کاتێکیش بهبێ باوهڕان بوترێت: خۆتان لهو سزایه بپارێزن که بهسهر گهلانی پێشوودا هات، ههروهها له سزای داهاتووتان، بۆ ئهوهی ڕهحمتان پێ بکرێت، (کهچی ههر باکیان نیه). |
وَمَا تَأْتِيهِم مِّنْ آيَةٍ مِّنْ آيَاتِ رَبِّهِمْ إِلَّا كَانُوا عَنْهَا مُعْرِضِينَ(46) Her nîþanek ji nîþanê perwerdekarê wan ku ji wan re tê ew hey rû jê dizivrînin هیچ ئایهت و بهڵگه و نیشانهیهکیان له ئایهت و بهڵگهکانی پهروهردگاریان بۆ نایهت که پشتی تێ نهکهن و ڕووی لێ وهرنهگێڕن. |
وَإِذَا قِيلَ لَهُمْ أَنفِقُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ قَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِلَّذِينَ آمَنُوا أَنُطْعِمُ مَن لَّوْ يَشَاءُ اللَّهُ أَطْعَمَهُ إِنْ أَنتُمْ إِلَّا فِي ضَلَالٍ مُّبِينٍ(47) Û gava ji wan re tê gotin ku: "Hûn jî ji tiþtê Xuda rozî daye we bidin"; ewên kafir bûne ji ên bawerî anîne re dibêjin ku: "Ma emê xwarin bidin ewê ku eger Xuda bixwaze wê xwarin bideyê?; hûn hey di þaþîkî aþîkar de ne کاتێکیش پێیان بوترێت ببهخشن لهوهی که خوا پێی بهخشیون، ئهوانهی بێ باوهڕ بوون بهوانه دهڵێن که باوهڕیان هێناوه: ئایا ئێمه خواردن بدهین به کهسێك ئهگهر خوا بیوستایه خۆراکی پێ دهبهخشی؟ ئێوه ههر له گومڕایی و سهرلێشێواوییهکی ئاشکرادا گیرتان خواردووه!! |
وَيَقُولُونَ مَتَىٰ هَٰذَا الْوَعْدُ إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ(48) Û dibêjin ku: "Eger hûn bera rastgo ne ka ev wada han kîngê ye بێ باوهڕان: به گومانهوه ڕوو بهئیمانداران دهڵێن: باشه، ئهگهر قیامهت و لێ پرسینهوه ڕاسته، کهی ئهو کاته دێت ئهگهر ڕاست دهکهن؟! |
مَا يَنظُرُونَ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً تَأْخُذُهُمْ وَهُمْ يَخِصِّمُونَ(49) Ew hey li hêviya yek qêrînekî ne ku wan bigre û ew bi hev re xirecirê bikin ئهوانه تهنها چاوهڕێی یهك شریخه و دهنگێکی زۆر گهورهی سامناك نهبێت چاوهڕێی هیچی تر ناکهن، که ههموویان دهپێچێتهوه (کۆتایی به ژیانیان دههێنێت) لهکاتێکدا که سهرگهرمی کاروباری دنیای خۆیانن، سهرگهرمی کێشه و بهربهرهکانێی ناحهقن. |
فَلَا يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلَا إِلَىٰ أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ(50) Êdî ew nedikarin þîret û tenbîhîkî li hev bikin û ne jî bal ehlê xwe ve vegerin ئهوسا ئیتر نه دهتوانن ڕاسپاردهیهك بگهیهنن، نه دهتوانن بگهڕێنهوه بۆ ناو ماڵ و منداڵیان (چونکه ههموویان لهناوچوون، ههموویان خامۆش بوون). |
وَنُفِخَ فِي الصُّورِ فَإِذَا هُم مِّنَ الْأَجْدَاثِ إِلَىٰ رَبِّهِمْ يَنسِلُونَ(51) Û di sûrê de hat pif dayîn; êdî ew pêre pêre ji goran (radibin) bal perwerdekarê xwe ve dilezînin پاشان ههر که فوو دهکرێت به- صور- دا، دهستبهجێ خێرا ههموویان له گۆڕهکانیان له توێی خاکهوه بهپهله دێنه دهرهوه بۆ لای پهروهردگاریان (کهس ناتوانێت سهرپێچی بکات، یان خۆی بدزێتهوه). |
قَالُوا يَا وَيْلَنَا مَن بَعَثَنَا مِن مَّرْقَدِنَا ۜ ۗ هَٰذَا مَا وَعَدَ الرَّحْمَٰنُ وَصَدَقَ الْمُرْسَلُونَ(52) (Ew gav) dibêjin: "Hey xulî li me be? Kî me ji gorên me rakir? Evê han wada (Xudayê) Mihrîban e û pêxemberan ji rast gotibû به سهرسامیهکی زۆرهوه دهڵێن: ئهی هاوار ئهوه کێ ئێمهی زیندوو کردهوه؟ کێ ئێمهی له شوێنی ڕاکشانمان له گۆڕهکانمان دهرهێنا؟ (ئهوسا ئیمانداران، یان فریشتهکان یان خوای گهوره خۆی دهفهرموێت): ئائهمه بهڵێنی خوای میهرهبانه و پێغهمبهرانیش له ههوڵدانی ئهو ڕۆژه ڕاستیان کردووه. |
إِن كَانَتْ إِلَّا صَيْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِيعٌ لَّدَيْنَا مُحْضَرُونَ(53) Ew tenê yek qêrînek e; êdî ew tev li cem me dicivin-amade dibin لهوماوهیهدا هیچ ڕوونادات جگهله دهنگێکی گهورهی کوتوپڕ نهبێت، جادهستبهجێ ههموویان لای ئێمه ئامادهکراون. |
فَالْيَوْمَ لَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَيْئًا وَلَا تُجْزَوْنَ إِلَّا مَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ(54) Vêca îro tu kes tade lê nabe û hûn tenê bi tiþtê we kiriye têne ceza kirin ئینجا ئهم جاره دهدرێت: ئهمڕۆ هیچ کهس ستهمی لێ ناکرێت بههیچ شێوهیهك، خهڵکینه دڵنیابن که: تهنها پاداشتی کارێك دهدرێنهوه که دهتانکرد. |
إِنَّ أَصْحَابَ الْجَنَّةِ الْيَوْمَ فِي شُغُلٍ فَاكِهُونَ(55) Bêguman ehlê bihiþtê îro bi xebatên xweþ dilþa ne بهڕاستی ئهمڕۆ بهههشتیهکان لهناو خۆشی و شادی و کامهرانیهکی بێ وێنهدا سهرگهرمن. |
هُمْ وَأَزْوَاجُهُمْ فِي ظِلَالٍ عَلَى الْأَرَائِكِ مُتَّكِئُونَ(56) Ew û jinên xwe di bin siya de li ser sedra paldayî ne خۆیان و هاوسهرانیان له ژێر سێبهری درهختی جوان و چڕو پڕدا لهسهر کورسی و قهنهفه ڕازاوهکان شانیان داداوه. |
لَهُمْ فِيهَا فَاكِهَةٌ وَلَهُم مَّا يَدَّعُونَ(57) Ji wan re tê de xweþî û tiþtê daxwazî bikin hene میوههاتی زۆرو جۆراو جۆریان لهوێدا پێشکهش دهکرێت، ههروهها ههرچی داوای بکهن و حهزی لێ بکهن دهستبهجێ ئامادهیه (له خواردن و خواردنهوه، له جل و بهرگی جوان، له جێگهو ڕێگهی خۆش، له هۆکاری هاتوچۆ، له ههزاران نازو نیعمهتی بێشومار). |
سَلَامٌ قَوْلًا مِّن رَّبٍّ رَّحِيمٍ(58) (Tiþtê ew dixwazin) gotina xweþiyê ji perwerdekarekî dilovan e هاوڕێ لهگهڵ سڵاو ڕێزدا لهلایهن پهروهردگاری میهرهبان و دلۆڤانهوه. |
وَامْتَازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا الْمُجْرِمُونَ(59) Hûn gelî sûcdarên gunehkar îro cihê bibin لهولاشهوه یاخیهکان پێیان دهوترێت: ئادهی تاوانبارو گوناهکاران، جیاببنهوه. |
۞ أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَن لَّا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ ۖ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُّبِينٌ(60) Gelî zariyê Adem! ma qey min ji we re ferman û þîret nekir ku hûn nedin pey pelîd - wî nehebînin. Lewra bi rastî ew ji we re neyarekî aþîkar e ئهوسا خوای گهوره گلهیی له یاخیهکانی نهوهی ئادهم دهکات و دهفهرموێت: ئهی نهوهی ئادهم، مهگهر من پێم ڕانهگهیاندن که شهیتان نهپهرستن، چونکه ئهو بهڕاستی دوژمنی ئاشکراتانه. |
وَأَنِ اعْبُدُونِي ۚ هَٰذَا صِرَاطٌ مُّسْتَقِيمٌ(61) Û hûn min bihebînin. Rêya rastîn eva haye بهڵکو تهنها من بپهرستن که ههر ئهمهیه ڕێگهو ڕێبازی ڕاست و دروست. |
وَلَقَدْ أَضَلَّ مِنكُمْ جِبِلًّا كَثِيرًا ۖ أَفَلَمْ تَكُونُوا تَعْقِلُونَ(62) Sond be wî ji we gellek nifþa ji rê deraniye. Vêca qey nedibû we hiþ tê bibrana - we xwe ragirtana بێگومان شهیتان خهڵکێکی زۆری له ئێوه گومڕا کرد، جا ئایا بۆچی ژیر نهبوون. |
هَٰذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِي كُنتُمْ تُوعَدُونَ(63) Eva han e dojeha ku hûn hatine wade dayîn ئهمه ئهو دۆزهخهیه که جاران پێی دهترسێنران. |
اصْلَوْهَا الْيَوْمَ بِمَا كُنتُمْ تَكْفُرُونَ(64) Hûn îro têkevinê ji ber kufra xwe tê biþewitin دهبێت ئهمڕۆ بگهیهنرێنه ناوی له سهرئهنجامی بێ باوهڕیتاندا و ببرژێن تیایدا بههۆی ئهوهی که باوهڕتان پێی نهبوو. |
الْيَوْمَ نَخْتِمُ عَلَىٰ أَفْوَاهِهِمْ وَتُكَلِّمُنَا أَيْدِيهِمْ وَتَشْهَدُ أَرْجُلُهُم بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ(65) Îro emê ser devên wan mohr bikin û wê destên wan bipeyivin û wê piyên wan bi tiþtê bi dest xistine danasî bidin ئهمڕۆ مۆر دهنێن به دهمیاندا و قسهیان بۆ ناکرێت، بهڵکو دهستیان قسهمان بۆ دهکات، قاچیشیان شایهتی دهدات بهو کارو کردهوانه که ئهنجامیان دهدا (دهربارهی ئهو تاوانانهی که ئهنجامیان داوه، کاتێك شریتی کاسێت و ڤیدیۆ و سی دی و دیسك قسهمان بۆ دهکهن باوهڕ بوون بهقسهکردنی دهست و قاچ و... هتد، ئاسانه). |
وَلَوْ نَشَاءُ لَطَمَسْنَا عَلَىٰ أَعْيُنِهِمْ فَاسْتَبَقُوا الصِّرَاطَ فَأَنَّىٰ يُبْصِرُونَ(66) Eger me bixwesta, me yê ser çavên wan hilo kor bikirna, vêca ka di rêya rast de bilezînin; êdî ma wê çewa bibînin خوا نهناسان بۆ بیرێك ناکهنهوه خۆ ئهگهر بمانهوێت چاویان کوێر دهکهین و شوێنهواری نایهڵین، ئهو کاته ئهگهر بیانهوێت به ڕێگاکهدا بڕۆن، چۆن دهتوانن ڕێگهکه ببینن و پێشبڕکێ بکهن؟! |
وَلَوْ نَشَاءُ لَمَسَخْنَاهُمْ عَلَىٰ مَكَانَتِهِمْ فَمَا اسْتَطَاعُوا مُضِيًّا وَلَا يَرْجِعُونَ(67) Û eger me bixwesta me yê wan di þûna wan de bihiþta (têk bibirna yan rûçêkên wan biguharta) êdî nedikarbûn ronahî bibînin û ne jî vegerin یاخود ئهگهر بمانهوێت ههر له جێگهی خۆیان (لهو جێگهدا که تاوانی تێدا ئهنجام دهدهن) گۆج و ئیفلیجیان دهکهین، یان ڕووخساریان دهخهینه شێوهی ئاژهڵ و جانهوهرهوه، ئهوسا ئیتر ناتوانن نه بهرهو پێش بچن، نه بگهڕێنهوه دواوه. |
وَمَن نُّعَمِّرْهُ نُنَكِّسْهُ فِي الْخَلْقِ ۖ أَفَلَا يَعْقِلُونَ(68) Em kî temendirêj bikin em wî di aferandinê de hêdî hêdî bêhêz dikin. Ma êdî hêjî ew hiþ tê nabin - xwe ranagirin خۆ ئاشکرایه ئهوهی تهمهنی درێژی پێ ببهخشین. جوانی و ڕواڵهتی بۆ ناهێڵین، جا ئایا بۆ ژیریان ناخهنه کار؟! |
وَمَا عَلَّمْنَاهُ الشِّعْرَ وَمَا يَنبَغِي لَهُ ۚ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ وَقُرْآنٌ مُّبِينٌ(69) Me þi´ra pê nedaye hîn kirin û ew nikare bêje jî. Ew tenê þîret-bîrxistin e û Qur´aneke aþîkar e (دیاره خوا نهناسان ئایاتهکانی قورئانیان به شیعر داوهته قهڵهم و پێغهمبهریش صلی الله علیه وسلم به شاعیر، بۆیه دهفهرموێت): وهنهبێت شیعرمان فێر کردبێت، شیعر وتنیش لهو قهدهغهیه، ئهوهی که فێرمان کردووه تهنها یادخهرهوهو قورئانێکی ئاشکراو ڕوونه. |
لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّا وَيَحِقَّ الْقَوْلُ عَلَى الْكَافِرِينَ(70) Ji bo ku ew ê zindî hiþyar bike-bitirsîne û gotin li ser kafiran pêwist bibe ئهم قورئانه بۆ ئهوهیه ئهو کهسانه بێداربکاتهوه که زیندوون (دڵ و عهقڵیان زیندوو هۆشیاره) تا بڕیاری خوا لهسهر کافران جێبهجێ بکرێت (بڕیاری سهرگهردانی دنیا و سزای قیامهت، ئهگهر باوهڕی پێ نهکهن). |
أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنَا لَهُم مِّمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينَا أَنْعَامًا فَهُمْ لَهَا مَالِكُونَ(71) Ma qey ew nabînin ku me ji tiþtê destên me çêkiriye ji wan re hin dewaran aferandiye? vêca ew xwediyên wan in باشه ئهو خهڵکه سهرنجیان نهداوه که بهڕاستی به دهسهڵاتی خۆمان ماڵاتمان بۆ درووست کردوون و ئهوان بوون بهخاوهنی؟ |
وَذَلَّلْنَاهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَكُوبُهُمْ وَمِنْهَا يَأْكُلُونَ(72) Û me wan (dewara) ji wan re sitûxor kiriye; êdî hin ji wan lê siwar bibin û hin ji wan jî dixwin ئینجا ئهو ماڵاتهمان ڕام هێناوه بۆیان، ههندێکی بۆ سواری بهکار دههێنن، له گۆشتی ههندێکیشیان دهخۆن. |
وَلَهُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَمَشَارِبُ ۖ أَفَلَا يَشْكُرُونَ(73) Û ji wan re di wan (dewaran) de gellek kar û vexwarin jî heye. Vêca ma hêjî ew sipas nakin ههروهها سوود و قازانجی زۆریان لێ دهبینن (جگه لهوانهی باسکرا، بۆ زهوی کێڵان و ئاو هێنان،...) شیرهکهی دهخۆن (جۆرهها خۆراکی تری لێ دروست دهکهن) جا ئایا ئهوه بۆ سوپاسی خوای بهخشنده ناکهن لهسهری؟! |
وَاتَّخَذُوا مِن دُونِ اللَّهِ آلِهَةً لَّعَلَّهُمْ يُنصَرُونَ(74) Wan bêyî Xuda hin Xudayên din ji xwe re girtin bi hêviya ku wê bêne yarî kirin سهرهڕای ئهم ههموو نازو نیعمهته ئاشکرایه، نهفامان: له جیاتی خواپهرستیی، بت و شتی تر دهپهرستن و بۆ ئهوهی له تهنگانهدا کۆمهکی بکرێنو سهربخرێن. |
لَا يَسْتَطِيعُونَ نَصْرَهُمْ وَهُمْ لَهُمْ جُندٌ مُّحْضَرُونَ(75) Lê ew nikarin yariya wan bikin. Ew ji wan (Xudayên derewîn) re leþkerên amade ne بهڵام ناتوانن سهریان بخهن بهڵکو ههر ئهمان بوونهته سهرباز و پاسهوان بۆ بتهکان و ههمیشه له خزمهتیاندا ئاماده کراون. |
فَلَا يَحْزُنكَ قَوْلُهُمْ ۘ إِنَّا نَعْلَمُ مَا يُسِرُّونَ وَمَا يُعْلِنُونَ(76) Vêca gotina wan bira te xemgîn neke. Bêguman em, tiþtê ew vediþêrin û tiþtê diyar dikin tev dizanin ئهی محمد صلی الله علیه وسلم قسه و گوفتاری ئهوانه غهمبارت نهکات، چونکه بهڕاستی ئێمه ئاگاداری ئهوهین که دهیشارنهوه و ئهوهش ئاشکرای دهکهن. |
أَوَلَمْ يَرَ الْإِنسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِن نُّطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُّبِينٌ(77) Ma mirov nabîne ku bi rastî me wî ji dilopek avik aferandiye?; vêca ew pêre pêre bûye dijberek xuya ئایا ئادهمیزاد سهرنجی نهداوه که: ئێمه بێگومان دروستمان کردووه له نوتفهیهك، کهچی خێرا بووهته دوژمنێکی ئاشکراو دژایهتیمان دهکات؟! |
وَضَرَبَ لَنَا مَثَلًا وَنَسِيَ خَلْقَهُ ۖ قَالَ مَن يُحْيِي الْعِظَامَ وَهِيَ رَمِيمٌ(78) Wî ji me re mînak da û aferandina xwe ji bîr ve kiriye. Wî got ku: "Hestiyê riziyayî wê kî vejîne نموونهی لاوازیی وبێ دهسهڵاتی بۆ ئێمه هێناوهتهوه و بهدیهاتنی خۆی لهبیر کردووه، دهیوت: کێ ئهم ئێسکانه زیندوو دهکاتهوه له کاتێکدا که ڕزیوو و پروکاون؟! |
قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِي أَنشَأَهَا أَوَّلَ مَرَّةٍ ۖ وَهُوَ بِكُلِّ خَلْقٍ عَلِيمٌ(79) Tu bêje ku: "Ê cara pêþîn wan çêkir wê ew wan vejîne. Ew bi her aferandinî baþ zana ye پێیان بڵێ: ئهو زاتهی که یهکهمجار دروستی کرد، ههر ئهویش زیندووی دهکاتهوه، ئهو بهههموو دروستکراوێک زاناو ئاگایه (دروستکردن و دروستکردنهوهی ههموو شتێکی لا ئاسانه).... |
الَّذِي جَعَلَ لَكُم مِّنَ الشَّجَرِ الْأَخْضَرِ نَارًا فَإِذَا أَنتُم مِّنْهُ تُوقِدُونَ(80) Ewê ku ji we re ji dara hêþîn agir çêkir; vêca hûn jî pêre pêre jê vêdixin ئهو زاتهی که له درهختی سهوز ئاگرتان بۆ بهدی دههێنێت، ئیتر ئێوه دایدهگرسێنن. |
أَوَلَيْسَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِقَادِرٍ عَلَىٰ أَن يَخْلُقَ مِثْلَهُم ۚ بَلَىٰ وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ(81) Ma qey ê ku asîmana û zemîn aferandiye nikare ku hinekî wekî wan biaferîne? Belê, ew pirr aferendekarekî zana ye ئایا ئهو زاتهی که ئاسمانهکان و زهوی دروست کردووه ناتوانێت دووباره وهک خۆیان دروستیان بکاتهوه؟! بهڵێ (زۆر چاک دهتوانێت چونکه ئهو زاته له دروستکردن و داهێناندا به توانا و زانایه. |
إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَن يَقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ(82) Bêguman gava ew tiþtekî bixwaze tenê fermana wî ev e ku jê re dibêje: "Çêbibe"; vêca ew jî pêre çêdibe بێگومان ههر کاتێک فهرمانی خوا دهرچوو، ویستی شتێک جێبهجێ بکات و بیهێنێته دی، پێی دهڵێت ببه، ئهویش دهستبهجێ و بێ دواکهوتن پێش دێت و ئهنجام دهدرێت و دروست دهبێت. |
فَسُبْحَانَ الَّذِي بِيَدِهِ مَلَكُوتُ كُلِّ شَيْءٍ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ(83) Vêca pak bêrî ye ê ku xwedîtiya hemû tiþtî bi destê wî ye û hûnê her bal wî ve bêne vegerandin پاکی و بێگهردی بۆ ئهو زاتهی جڵهوی ههموو شتێکی بهدهسته، ههر بۆ لای ئهویش دهبرێنهوه. |