تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَىٰ عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا(1) Ew (Yezdanê) ku li ser bendê xwe î (Muhemmed ra) pirtûka (bi nav) furqan hinartîye; ji bo ku ewa (pirtûka) bibe hişyarî ji bona gerdûnê ra pîroz e بهرزو پیرۆزو پاک و بڵنده ئهو زاتهی که قورئانی دابهزاندووه تا ببێته جیاکهرهوهی ڕاست و ناڕاست، بۆ سهر بهندهی خۆی (محمد صلی الله علیه وسلم) تا ببێته هۆشیار کهرهوهو بێدارکهرهوهی دانیشتوانی جیهان له ههموو سهردهمێکدا. |
الَّذِي لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَمْ يَتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ يَكُن لَّهُ شَرِيكٌ فِي الْمُلْكِ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا(2) Ewê ku maldarî û seroktîya ezman û zemîn ji bona wî ra ne heye! Ewa (Yezdan e). Ewî qe ji bona xwe ra tu zar ne girtine û ji bona wî ra tu hevrî jî, di maldarî û seroktîya wî da tune ye. Û ewî hemî tişt afirandîye, îdî (ewî hemî afirandinê xwe) bi pîvanî (danîne rêzikê wusa, ewan bi xweber pîvandina xwe pêk tînin) dixebitin ئهو زاتهی که ههموو ئاسمانهکان و زهوی موڵکی ئهوهو ههر ئهو خاوهنیانه، کهسیشی نهکردووه به ڕۆڵهی خۆی و کهسی نهکردووه به شهریک و هاوبهش له مهودای موڵک و دهسهڵاتیدا، ههموو شتێکی دروستکردووه به ئهندازهو قهباره و شێوه و تام و بۆن و ڕهنگ و جیاوازی ههمه جۆر... هتد، نهخشهی ڕێک و پێکی بۆ ههموو شتێک داناوه (به شێوهیهک که پێویستیهکانی ئادهمیزاد دابین بکهن و له خزمهتیدا بن). |
وَاتَّخَذُوا مِن دُونِهِ آلِهَةً لَّا يَخْلُقُونَ شَيْئًا وَهُمْ يُخْلَقُونَ وَلَا يَمْلِكُونَ لِأَنفُسِهِمْ ضَرًّا وَلَا نَفْعًا وَلَا يَمْلِكُونَ مَوْتًا وَلَا حَيَاةً وَلَا نُشُورًا(3) Ewan (kesan) ji pêştirê (Yezdan ji bona xwe ra) ilahên wusa girtine, ku ewan (ilahên wan) qe tu tiştî na-aferînin, ewan bi xweber jî hatine afirandinê. Û ewan ji bona xwe ra jî qe tu kar û zîyanê nikarin bikin û ewan nikarin mirin û jîn û (ji piştî mirinê) rabûnê jî bikin کهچی هاوهڵگهران له جیاتی ئهو زاته شتانێکی تریان کردووه به خوای خۆیان که هیچ دروست ناکهن و هیچیان پی بهدی ناهێنرێت، بهڵکو خۆیان دروست دهکرێن، (تهنانهت) ناتوانن سودێک یان زهرهرێک به خۆیان بگهیهنن، ههروهها نه مردنیان به دهسته، نه ژیان، نه زیندوو کردنهوه. |
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنْ هَٰذَا إِلَّا إِفْكٌ افْتَرَاهُ وَأَعَانَهُ عَلَيْهِ قَوْمٌ آخَرُونَ ۖ فَقَدْ جَاءُوا ظُلْمًا وَزُورًا(4) Ewanê bûne file hene! (aha) gotîbûne: "Eva Qur’ana hey virike; (Muhemmed ewa) ji ber xwe bi vir bi rêk xistîye û hinek komalê mayî jî (wekî cihû û mexînî û mecûsan) arîkarîya wî kirîne (eva Qur’ana hûnandine)." Bi sond! Ewan (kesan) îdî cewr û derewê bê binî anîne (gotine) ئهوانهی بێ باوهڕ بوون وتویانه: ئهم قورئانه درۆیهک نهبێت که (محمد صلی الله علیه وسلم) خۆی ههڵیبهستووه، شتێکی تر نییه، کهسانی تریش یارمهتیانداوه، به ڕاستی ئهوانه (بهو گوفتارهیان) ستهم و بوختانێکی گهوره دهکهن و قسهیهکی ناڕهوایان کردووه. |
وَقَالُوا أَسَاطِيرُ الْأَوَّلِينَ اكْتَتَبَهَا فَهِيَ تُمْلَىٰ عَلَيْهِ بُكْرَةً وَأَصِيلًا(5) Ewan (kesan aha jî) gotîbûne: "Eva Qur’ana hanê çîvanokê berêne (Muhemmed) ewan dide nivîsandinê, îdî di sibeh û evaran da ji bona (Muhemmed) ra tê xwendinê ههروهها وتویانه: ئهم قورئانه داستانی پێشینهکانهو داوای نوسینهوهیانی کردووه، بهیانیان و ئێواران بهسهریدا دهیخویننهوه!! |
قُلْ أَنزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ السِّرَّ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ إِنَّهُ كَانَ غَفُورًا رَّحِيمًا(6) (Muhemmed! Tu ji bona wan ra aha) bêje: “Ewê ku bi veşartîyên di ezman û zemîn da heyî, dizane, ewî eva (Qur’ana) hinartîye. Loma bi rastî ewa pir baxişkarê dilovîn e.” تۆ ئهی (محمد صلی الله علیه وسلم) بڵێ: ئهو زاتهی ئهم قورئانهی دابهزاندووه به ههموو نهێنیهک دهزانێت له ئاسمانهکان و زهویدا، ههر ئهویش ههمیشهو بهردهوام لێخۆشبوو میهرهبانه. |
وَقَالُوا مَالِ هَٰذَا الرَّسُولِ يَأْكُلُ الطَّعَامَ وَيَمْشِي فِي الْأَسْوَاقِ ۙ لَوْلَا أُنزِلَ إِلَيْهِ مَلَكٌ فَيَكُونَ مَعَهُ نَذِيرًا(7) Ewan (kesan aha jî) gotîbûne: "Eva çi saîyek e (ça dibe pêxember, ka mêze bikin?) xurekan dixwe û di kuça da jî digere. Heke li bal wî da firiştek bihata hinartinê, îdî ewî firişteyî jî bi wî ra hişyarî bikira (dibû ku me bi wî bawer bikira) ئهوانهی بێ باوهڕن دهڵێن: ئهم پێغهمبهره چییهتی، خواردن دهخوات و بهبازاڕدا دهڕوات و دهگهڕێت، دهبوایه فریشتهیهک بۆ لای دابهزییایه!! تائهویش لهگهڵیدا خهڵکی بێداربکاتهوهو (لهسهرهنجامی سهرپێچی) بیانترسێنێت!!. |
أَوْ يُلْقَىٰ إِلَيْهِ كَنزٌ أَوْ تَكُونُ لَهُ جَنَّةٌ يَأْكُلُ مِنْهَا ۚ وَقَالَ الظَّالِمُونَ إِن تَتَّبِعُونَ إِلَّا رَجُلًا مَّسْحُورًا(8) Ya jî li bal wî da xezînek hatibûya avêtinê (ku îdî ewî derdê bê pûlî nedîta) ya jî ji bona wî ra bostanek hebûya, îdî ewî (pêxemberî) ji wî bostanî bixwara (derdê birçîbûnê nedîta, diba ku me bi wî bawer bikira)." Ewanê cewrkar jî (aha) gotine: “(Gelî kesan!) bi rastî hûn bûne peyrewê mêrekî wusa, li wî hatîye ançkirin یاخود گهنجینهیهکی له ئاسمانهوه بۆ فڕێ بدرایه، یاخود باخ و باخات و بێستانێکی تایبهتی ببوایه و لێی بخواردایه، بهڵکو ستهمکاران دهڵێن به ئیمانداران: ئێوه تهنها شوێن پیاوێکی جادوو لێکراو نهبێت، شوێن کهسی تر نهکهوتوون؟! |
انظُرْ كَيْفَ ضَرَبُوا لَكَ الْأَمْثَالَ فَضَلُّوا فَلَا يَسْتَطِيعُونَ سَبِيلًا(9) (Muhemmed!) Tu mêze bike (ewan kesan) ji bona te ra çi heçwekî çê kirine! Îdî ewan ji rêya rast) derketine, wunda bûne; ewan ji bona xwe ra qe tu rêyekî nikarin bibînin تهماشاکه و سهرنج بده (لهو نهفامانه) چۆن نموونه و بیانووت بۆ هێنایتهوه، ئهوانه گومڕا بوون و ڕێگهیهک نادۆزنهوه بۆ سهرزهنشت کردنت، یاخود بۆ ڕزگاری و ئاسوودهیی دنیاو قیامهت. |
تَبَارَكَ الَّذِي إِن شَاءَ جَعَلَ لَكَ خَيْرًا مِّن ذَٰلِكَ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَيَجْعَل لَّكَ قُصُورًا(10) (Ew Xudayê) ku heke bivê we ji van (gotinê) wan qenctir ji bona te ra qencîyan pêk bîne, çiqa pîroz e! (Ewan qencîyên Xuda, ku ji te ra dide hene!) ewa bihişta di binê (darê wê da) çem dikişe û wê (di wê bihiştê da) ji bona te ra koşkan jî bigire (لهحاڵهتێکدا) ئهو زاته مهزن وپیرۆزه، زاتێکه که ئهگهر بیهوێت زۆر لهوهی که خوانهناسان باسی دهکهن چاکترت پێ دهبهخشێت.. باخ وباخاتی (جوان و ڕازاوهت ههرله دنیادا بۆ دهڕهخسێنێت) که چهندهها ڕووبار بهژێر درهختهکانیدا دهڕوات، ههروهها کۆشک و تهلاری بهرزو بڵندت پێ دهبهخشێت. |
بَلْ كَذَّبُوا بِالسَّاعَةِ ۖ وَأَعْتَدْنَا لِمَن كَذَّبَ بِالسَّاعَةِ سَعِيرًا(11) Ewan (kesan bi tenê di mafê te da evan gotin, tenê ne gotine; lê ewan) danê rabûna hemî jî dane derewdêrandinê. Me jî ji bona wanê ku danê rabûna hemîtî didine derewdêrandinê, doja agir ê hilopît amade kirîye نهخێر، (ڕهخنهکانیان بهجێ نییه)، ئهگینا ئهوان بڕوایان ههر بهقیامهت نیه، ئێمهش ئاگری بڵێسهدارمان بۆ ئهو کهسانه ئامادهکردووه که بڕوایان به قیامهت نیه. |
إِذَا رَأَتْهُم مِّن مَّكَانٍ بَعِيدٍ سَمِعُوا لَهَا تَغَيُّظًا وَزَفِيرًا(12) Gava ku ewan (kesan) ewî agirî ji cîyekî dûr da dibînin, ewan ji wî agirî hêrs û qîr û mirinîyê dibêhên کاتێک ههر له دوورهوه ئهو ئاگره بڵێسهداره خوانهناسان دهبینێت، دهنگی خهشم و قین و ههناسهی داخ له دڵی دهبیستن. |
وَإِذَا أُلْقُوا مِنْهَا مَكَانًا ضَيِّقًا مُّقَرَّنِينَ دَعَوْا هُنَالِكَ ثُبُورًا(13) Di gava, ku bi hev va têne girêdanê, li cîyekî dojeyî teng da têne avêtinê, ewan di wura da gazî mirinê dikin; (ka mirin! Tu li kuderêyî, were canê me bistîne, ku em ji vê şapatê felat bibin) ههرکاتێک ئهوانه به کۆت و زنجیرهوه فڕێ دهدرێنه ناو شوێنێکی تهنگهبهرهوه له دۆزهخدا، داوای مهرگ و تیاچوون دهکهن و مردن به ئاوات دهخوازن لهوێ. |
لَّا تَدْعُوا الْيَوْمَ ثُبُورًا وَاحِدًا وَادْعُوا ثُبُورًا كَثِيرًا(14) (Ji wan ra tê gotinê): “Hûn di îro da gazî mirinekî bi tenê nekin, hûn gazî pir mirinan bikin (loma çiqa hûn bişewitin werme temtêla mirinê, hûnê dîsa bêne jîtinê) (ئهوسا پێییان دهوترێت) ئهمڕۆ داوای تهنها مردنێک مهکهن، بهڵکو داوای مردنی زۆر بێ شومار بکهن و ئاواتی بۆ بخوازن!! |
قُلْ أَذَٰلِكَ خَيْرٌ أَمْ جَنَّةُ الْخُلْدِ الَّتِي وُعِدَ الْمُتَّقُونَ ۚ كَانَتْ لَهُمْ جَزَاءً وَمَصِيرًا(15) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Gelo (ji bona we ra eva agir a) qencî bû, ya jî ewa bihişta her heya ku ji bona xudaparizan hatîye peymandanê, qencî bû? Ewa ji bona (xudaparizan) xelat û êwirgah e ئهی پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم) پێیان بڵێ: باشه، ئهو حاڵه چاکتره، یان بهههشتی ههمیشه و بهردهوام که بهڵێن دراوه به خواناسان وپارێزکاران، ههر دهمێکیشه ئاماده کراوه بۆیان، که پاداشتهو سهرئهنجام. |
لَّهُمْ فِيهَا مَا يَشَاءُونَ خَالِدِينَ ۚ كَانَ عَلَىٰ رَبِّكَ وَعْدًا مَّسْئُولًا(16) Tişta ku ewan (xudapariz bivên) di wê da ji bona wan ra heye. Ewanê di wê da her gavê bimînin. Eva (xelat a xudaparizan) peymaneke wusa ne li ser Xudayê te bi vê nevê ye لهوبهههشتهدا ههرچی داوای بکهن بۆیان ئامادهیه هاوڕێ لهگهڵ ژیانی نهبڕاوهدا، ئهوهش بهڵێنێکه لهلایهن پهروهردگارتهوه و خۆی بهر پرسیار کردووه لێی. |
وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ وَمَا يَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ فَيَقُولُ أَأَنتُمْ أَضْلَلْتُمْ عِبَادِي هَٰؤُلَاءِ أَمْ هُمْ ضَلُّوا السَّبِيلَ(17) Di roya (ku Xudayê te) ewan (filan) bi tevê wan (ilahên) ku ewan ji pêştirê Yezdan, ji wan (ilah ra) perestî dikirin, dicivîne; îdî (Xudayê te) ji wan perestdaran (dipirse aha) dibêje: "Ma qey we evan bendeyên min ê hanênan ji rêya rast dane wundakirinê, ya jî ewanan bi xweber rêya rast wunda kiribûn ڕۆژێک دێت خوا بێ باوهڕان کۆدهکاتهوه و ههموو ئهو شتانهش که لهجیاتی خوا دهیانپهرست، ئهوسا (خوا ڕوو بهپهرستراوهکان) دهفهرموێت: ئایا ئێوه ئهو بهندانهی منتان گومڕا کرد؟ یاخود خۆیان ڕێبازی ڕاستیان وێڵ کرد و گومڕا بوون؟. |
قَالُوا سُبْحَانَكَ مَا كَانَ يَنبَغِي لَنَا أَن نَّتَّخِذَ مِن دُونِكَ مِنْ أَوْلِيَاءَ وَلَٰكِن مَّتَّعْتَهُمْ وَآبَاءَهُمْ حَتَّىٰ نَسُوا الذِّكْرَ وَكَانُوا قَوْمًا بُورًا(18) Ewan (perestdaran aha bersiva Yezdan dane û) gotine: "Em te ji kemasîyan diparisînin, babet nîne ji bona me ra, ku em ji pêştirê te, ji xwe ra serkaran bigirin, lê te berxwudarî da wan û bavê wan, heya ewan jî tu bîrva kirine. Şixwa ewan bi xweber jî komalekî teşqele bûne له وهڵامدا دهڵێن: خوایه، پاکی و بێگهردی بۆ تۆیه، ههرگیز ڕهوا نیه ئێمه جگه له تۆ کهسێک، یان شتێکی تر بپهرستین یان بیکهینه پشتیوان و یاوهری خۆمان، بهڵام تۆ نازو نیعمهتت بهو خهڵکه گومڕاییه و باوو باپیرانیان بهخشی بوو، ئیتر ههموو یاداوهری و یاد خستنهوهکانیان فهرامۆش کرد و بوونه قهومێکی بێ خێر و تیاچوو. |
فَقَدْ كَذَّبُوكُم بِمَا تَقُولُونَ فَمَا تَسْتَطِيعُونَ صَرْفًا وَلَا نَصْرًا ۚ وَمَن يَظْلِم مِّنكُمْ نُذِقْهُ عَذَابًا كَبِيرًا(19) Îdî ka (gelî filan! bêjin;) vanê evan perestdarê we jî, we didine derewdêrandinê (ji bo çi hûn ji rêya rast derketin?) îdî di wê (gavê da) hûn ne dikarin şapatê ji xwe bidine para da û ne dikarin arîkarîya hev jî bikin. Kîjan ji we cewrê bike, bi rastî emê bi wî şapateke mezin bidine çeşnekirinê (ئهوسا بهسهر گهردانهکان دهوترێت) ئهوهته پهرستراوهکان گوفتاری ئێوهیان به درۆ خستهوه، ئیتر نه دهتوانن له سزای خوایی خۆتان دهرباز بکهن، نه دهتوانن پشتیوانێک به دهست بهێنن، جا ههر کهستان بیهوێت ستهمێک بکات، ئهوه ئێمه سزایهکی سهخت و گهوره وسامناکی پێ دهچێژین. |
وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَكَ مِنَ الْمُرْسَلِينَ إِلَّا إِنَّهُمْ لَيَأْكُلُونَ الطَّعَامَ وَيَمْشُونَ فِي الْأَسْوَاقِ ۗ وَجَعَلْنَا بَعْضَكُمْ لِبَعْضٍ فِتْنَةً أَتَصْبِرُونَ ۗ وَكَانَ رَبُّكَ بَصِيرًا(20) Me çiqa di berya te da saî şandine, hey ewan jî xwurek xwurine û di kunça da jî geryane. (Gelî kes û pêxemberan!) me hinek ji we, ji bona hinekên we ra xistîye sedema ceribandinê. Ka (gelo hûn) di hemberê hev da hewdanî dikin? Bi rastî Xudayê te (hemî tiştî) dibîne ئێمه پێش تۆ (ئهی محمد صلی الله علیه وسلم) هیچ کهسێکمان له پێغهمبهران ڕهوانه نهکردووه که خواردنیان نهخواردبێت، یان به بازاڕدا نهگهڕابن، ئێمه ههندێک له ئێومان کردۆته هۆی تاقیکردنهوهی ههندێکی ترتان.. ئایا خۆدهگرن و خۆڕاگر دهبن، بێگومان پهروهردگاری تۆ ههمیشه و بهردهوام بینایه (به ههڵسوکهوتی بهندهکانی). |
۞ وَقَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْنَا الْمَلَائِكَةُ أَوْ نَرَىٰ رَبَّنَا ۗ لَقَدِ اسْتَكْبَرُوا فِي أَنفُسِهِمْ وَعَتَوْا عُتُوًّا كَبِيرًا(21) Ewanê guman nakin, ku wê (di dawiyê da) li bal me da werin, hene! (aha) gotine: "(Ji bona bawerîya me ra) ne diva (ku Yezdan) bi ser me da firiştek bihinarta, ya jî ne diva, ku me Xudayê xwe bidîta (me paşê bawer bikira)?" Bi sond! Ewan di hundurê xwe da, xwe mezin kirine, ewan bi deliqandineke mezin ji tixûbê xwe borîne ئهوانهی به ئومێدی دیداری ئێمه نین وتیان: ئهوه بۆ فریشه دانهبهزێنرا بۆ لامان (تا دڵنیا بین له حهقیقهتی قورئان و پێغهمبهر) یاخود پهروهردگارمان به چاوی خۆمان ببینین، سوێند به خوا بێگومان ئهوانه له دهروونی خۆیاندا خۆیان بهگهوره دهزانن، له سنوور ترازاون و سهرکهشیان بێ ئهندازهیه. |
يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلَائِكَةَ لَا بُشْرَىٰ يَوْمَئِذٍ لِّلْمُجْرِمِينَ وَيَقُولُونَ حِجْرًا مَّحْجُورًا(22) Di roya ewan (gonehkaran) firiştan dibînin, di wê royê da ji bona gonehkaran tu mizginî tune ye (firiştan ji wan ra aha) dibêjin: "Ji bona (we ra mizgîn hatîye) qedexekirinê ئهو ڕۆژهی که فریشته کان دهبینن هیچ جۆره مژدهیهک بۆ تاوانباران نیه (بۆیه به کزی و خهجاڵهتی و کهساسیهوه) دهڵێن: خۆزگه بۆ پهنایهک، یان شوێنێکی داڵدهدارو پارێزراو!! |
وَقَدِمْنَا إِلَىٰ مَا عَمِلُوا مِنْ عَمَلٍ فَجَعَلْنَاهُ هَبَاءً مَّنثُورًا(23) Me li bal wan da kirinê wan pêşkêş kirîye (loma ewan di cîhanê da guman dikiribûn, ku ewan qencî dikin) îdî me ewan kirinê wan xistîye ber bayeke ji hev çuyî, maye کاتێک هاتین و تهماشای ئهوهمان کرد که کردوویانه (ههمووی تاوان بوو) بهربامانداو کردمانه تهپوتۆزێکی پهرش و بڵاو. |
أَصْحَابُ الْجَنَّةِ يَوْمَئِذٍ خَيْرٌ مُّسْتَقَرًّا وَأَحْسَنُ مَقِيلًا(24) Hevrîyên bihiştî di wê royê da, di qencê êwrandanin û di rindtirê şûnê geşt a da nin بهههشتیهکان لهو ڕۆژهدا جێگهو ڕێگهیان زۆر خۆش و ڕازاوهیه و شوێنی حهوانهوهیان چاک و لهباره. |
وَيَوْمَ تَشَقَّقُ السَّمَاءُ بِالْغَمَامِ وَنُزِّلَ الْمَلَائِكَةُ تَنزِيلًا(25) Di roya ku ezman bi sedema ewrên sipî ji hev diçirin û firiştan bi hinartinekî (li pey hev) dihinirin ڕۆژێک دێت ئاسمان لهت وپهت دهبێت به هۆی ههورێکی تایبهتییهوه، بهڕاستی فریشتهکانیش دادهبهزێنرێن دهسته دهسته و گرۆ گرۆ به شێوهیهکی تایبهت. |
الْمُلْكُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ لِلرَّحْمَٰنِ ۚ وَكَانَ يَوْمًا عَلَى الْكَافِرِينَ عَسِيرًا(26) Seroktî bi rastî di wê royê da ji bona (Yezdanê) dilovan ra ne. Bi rastî ewa roya li ser filan royeke zor teng e ئهو ڕۆژه ئیتر موڵک و دهسهڵاتداری ڕاستهقینه به دهست خوای میهرهبانه، بێگومان ئهو ڕۆژه ڕۆژێکی زۆر سهخت و دژوار دهبێت لهسهر بی باوهڕ و خوانهناسان (زۆر پهشیمان دهبن). |
وَيَوْمَ يَعَضُّ الظَّالِمُ عَلَىٰ يَدَيْهِ يَقُولُ يَا لَيْتَنِي اتَّخَذْتُ مَعَ الرَّسُولِ سَبِيلًا(27) Di wê royê da merivê cewrkar her du destê xwe dixe devê xwe (digeze, aha) dibêje: "Xwezîka min bi saîyê (Yezdan) ra rêya serfırazê girtibûya ڕۆژێک دێت ستهمکار قهپ دهکات بهههردوو دهستی خۆیدا وگاز له ههردوو دهستی خۆی دهگرێت (له پهشیمانیدا و) دهڵێت: خۆزگه لهگهڵ پێغهمبهردا ڕێبازی ئیمانم بگرتایه. |
يَا وَيْلَتَىٰ لَيْتَنِي لَمْ أَتَّخِذْ فُلَانًا خَلِيلًا(28) Xwelî li min be! Xwezîka min evê (ku ez ji rêya rast derxistime, ji bona xwe ra) bi hevaltê ne girtîbûya مهرگ بۆ خۆم، خۆزگه فڵان کهسم نهکردایهته هاوهڵ و دۆستی خۆم (چونکه سهری لێشێواندم). |
لَّقَدْ أَضَلَّنِي عَنِ الذِّكْرِ بَعْدَ إِذْ جَاءَنِي ۗ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِلْإِنسَانِ خَذُولًا(29) Bi sond! Ji piştî hatina rastîyê li bal min da, ewî ez ji rêya (rast derxistime). Şixwa pelîd ji bona merivan rûreşîyek e (ji piştî merivan ji rê derdixe, merivan bi tenê dihêle û diçe) بهڕاستی گومڕاو وێلی کردم له بهرنامهی خوا دوای ئهوهی پێم ڕاگهیهنرا بوو، شهیتان ههمیشه و بهردهوام هانی مرۆڤ دهدات بۆ گوناهو تاوان، لهکاتی تهنگانهشدا پشتی بهردهدات. |
وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَٰذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا(30) Û saî jî (aha) gotîye: "Xudayê min! bi rastî komalê min, eva Qur’ana ji bona xwe ra dest berdanok girtîbûne (ji vê Qur’anê bi hemîtî dest berda bûne, qe haja wan ne maye) (دوای دوور کهوتنهوهی ئوممهت له قورئان) پیغهمبهر صلی الله علیه وسلم سکاڵا دهکات و دهفهرموێت: پهروهردگارا بهڕاستی قهومهکهم وازیان لهم قورئانه هێناوه و پشت گوێیان خستووه و گرنگی پێ نادهن. |
وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا مِّنَ الْمُجْرِمِينَ ۗ وَكَفَىٰ بِرَبِّكَ هَادِيًا وَنَصِيرًا(31) Her wusa me ji bona hemî pêxemberî ra ji gonehkaran desteke neyar girtîye. Bi beledî û arîkarî, Xudayê te besê te ye ههر بهو شێوهیهی (که تۆ ئهی محمد صلی الله علیه وسلم دژایهتی دهکرێیت) بۆ ههر پێغهمبهرێک دوژمن و مڵۆزممان له تاوانباران فهراههم هێناوه، (بهڵام دلنیابه که)پهروهردگات بهسه که ڕێنموویت بکات و پشتیوانیت لێ بکات. |
وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْلَا نُزِّلَ عَلَيْهِ الْقُرْآنُ جُمْلَةً وَاحِدَةً ۚ كَذَٰلِكَ لِنُثَبِّتَ بِهِ فُؤَادَكَ ۖ وَرَتَّلْنَاهُ تَرْتِيلًا(32) Ewanê bûne file jî (aha) gotine: "Ne diva, ku eva Qur’ana li ser (Muhemmed) ra bi yek carî hatibûya hinartinê (îdî ewî ji bona hinartinê, hêvîdarî nekira,me jî çi ji wî bipirsîya, ewê hema bersîva me bida)?" Ji bo ku em dilê te bi hinartina Qur’anê binecî bikin (ez berya wê Qur’anê ji bona te ra hêsan bikin, dabaşa her bûyarekî nû bimîne) me ewa (Qur’ana, pare pare) li ser dilê te da hinartîye کافرهکان (بیانوویهکی تریان گرت و) وتیان: ئهوه بۆ قورئان به یهک کهڕهت بۆی ڕهوانه ناکرێت، بێگومان ئێمه ههر بهو شێوهیه ڕهوانهی دهکهین، تا دڵی تۆ زیاتر دڵنیا بکهین، بهردهوام بهجوانی دایدهڕێژین و دهیگهیهنین. |
وَلَا يَأْتُونَكَ بِمَثَلٍ إِلَّا جِئْنَاكَ بِالْحَقِّ وَأَحْسَنَ تَفْسِيرًا(33) (Muhemmed!) ewan (filan) ji bona (şikênandina) te, çiqa hecwekîyek ji bona te ra anîbin, me hey (bersiva wê hecwekîyê) ji te ra bi mafî çêtir anîye. Ewa (bisyara) rindê hezwartina ye خوانهناسان هیچ ڕهخنهیهکت لێ ناگرن، له بهرامبهریهوه ئێمه حهقیقهت و ڕاستیمان بۆ تۆ نههێنا بێت و بهجوانی ههموو شتێکت بۆ ڕوون نهکهینهوه. |
الَّذِينَ يُحْشَرُونَ عَلَىٰ وُجُوهِهِمْ إِلَىٰ جَهَنَّمَ أُولَٰئِكَ شَرٌّ مَّكَانًا وَأَضَلُّ سَبِيلًا(34) Ewanê deverû li bal dojê da têne civandinê hene! Ewanan di şûneke çiqa sik da nin û ewan ji her kesî pirtir rê wunda kirine ئهو تاوانبارانهی (دژایهتی بهرنامهی خوا دهکهن)، لهسهر ڕووخساریان کێش دهکرێن بۆ دۆزهخ و تیایدا کۆدهکرێنهوه، ئا ئهوانه ناخۆشترین جێگهیان ههیه، چونکه گومڕاترین ڕێبازیان کاتی خۆی گرتبووه بهر. |
وَلَقَدْ آتَيْنَا مُوسَى الْكِتَابَ وَجَعَلْنَا مَعَهُ أَخَاهُ هَارُونَ وَزِيرًا(35) Bi sond! Me ji bona Mûsa ra pirtûk (Tewrat) daye û me birayê wî ye (bi nav) Harûn ji wî ra xistîye arîkar û şalyarê wî سوێند به خوا بێگومان ئێمه کاتی خۆی کتێبی تهوراتمان بهخشی به موسا و هاروونی برایشیمان کرده وهزیرو یاریدهدهری. |
فَقُلْنَا اذْهَبَا إِلَى الْقَوْمِ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِنَا فَدَمَّرْنَاهُمْ تَدْمِيرًا(36) Paşê me ji wan (herdukan ra aha) gotîye: "Hûn herduk bi hev ra herne bal wî komalê ku beratên me didine derewdêrandinê." (Ewan herduk çûne bal wî komalî, ewî komalî bi gotina wan herdukan ne kirin). Îdî me jî ewa (komala) hilşandin kavil kirin ئهوسا پیمان وتن: ههردووکتان بچن بۆ سهر ئهو قهومهی که ئایهتهکانی ئیمه بهدرۆ دهزانن و بڕوای پێ ناکهن (ئهوسا دوای ساڵهها سهرکهشی و یاخی بوون) به توندو تیژی تێکمان شکاندن بهسهر یهکداو لهناومان بردن. |
وَقَوْمَ نُوحٍ لَّمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْنَاهُمْ وَجَعَلْنَاهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً ۖ وَأَعْتَدْنَا لِلظَّالِمِينَ عَذَابًا أَلِيمًا(37) Gava komalê Nûh jî, saîyî xwe dane derewdêrandinê, me ewan (di avê da) fetisandin, me ewan ji bona merivan ra xistine beratên sodret (hîştin). Û me ji bona cewrkaran, şapateke dilsoz amade kirîye قهومی_ نوح_یش کاتێک بهرنامهی پێغهمبهرانیان بهدرۆ زانی (چونکه بڕوا نه بوون به پێغهمبهرێک بڕوا نهبوونه به ههموویان) ئهوسا ئێمه نوقمی زریانهکهمان کردن و کردمانن به پهندو عیبرهت بۆ خهڵکی و سزایهکی به ئێشمان بۆ ستهمکاران ئاماده کردووه. |
وَعَادًا وَثَمُودَ وَأَصْحَابَ الرَّسِّ وَقُرُونًا بَيْنَ ذَٰلِكَ كَثِيرًا(38) (Me komalê) Ad û Semûd û hevrîyên (welatê bi nav) Res û di nîveka wan da pir kesên borî jî (teşqele kirîye) ههروهها هۆزی عاد و ثمود خاوهن چاڵ و بیرهکان، چهندهها قهومی زۆری تریش له نێوانیاندا (که خوانهناس بوون لهناومان بردن، ستهمکارانی ههموو سهردهمێک له دهستی به توانای ئێمه دهرناچن). |
وَكُلًّا ضَرَبْنَا لَهُ الْأَمْثَالَ ۖ وَكُلًّا تَبَّرْنَا تَتْبِيرًا(39) Me ji bona wan hemîşkan ra jî hecwekîye (ji berya wan, bi şîretî anîye, lê ewan şîret hil ne dane) me jî ewan hemîşk teşqele kirine بۆ ههمووانیان نمونهمان هێنایهوه (ساڵههای دوورو درێژ پێغهمبهرهکهیان لهناویاندا بوو، بهڵام که ههر ڕێبازی بێباوهڕیان بهرنهدا) ههمووانیانمان به سهختی له ناو برد و وردو خاشمان کردن. |
وَلَقَدْ أَتَوْا عَلَى الْقَرْيَةِ الَّتِي أُمْطِرَتْ مَطَرَ السَّوْءِ ۚ أَفَلَمْ يَكُونُوا يَرَوْنَهَا ۚ بَلْ كَانُوا لَا يَرْجُونَ نُشُورًا(40) Bi sond! Ewa (welatê) ku sikê bariştan, li ser wan hatîye barandinê heye! (Komalê te) hatine wura (gava diçûna Şamê li wura da diborîn). Îdî qey ewan nikarin mêze bikin ka çi hatîye serê wan? Na, ewan guman nakin, ji piştî mirinê wê rabin خۆ (قورهیشیهکان و خهڵکێکی زۆر) سهردانی ئهو شارۆچکهیان کردووه کهکاتی خۆی بهرد بارانی سهخت و دژواری بهسهردا باری، ئایا ئاسهواری ئهو کاول کاریهیان نهبینیووه؟ نهخێر هۆی نه بینین نییه، بهڵکو ئهوانه بهتهمای لێپرسینهوه و زیندوو بوونهوه نین؟ |
وَإِذَا رَأَوْكَ إِن يَتَّخِذُونَكَ إِلَّا هُزُوًا أَهَٰذَا الَّذِي بَعَثَ اللَّهُ رَسُولًا(41) Ewan gava te dibînin, hey te hil didine tinazan (aha) ji te ra dibêjin: “Eva ye, ku Yezdan (ji bona me ra) saî şandîye ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم کاتێک خوانهناسان تۆ دهبینن بێجگه له گاڵته پێکردنت نهبێت هیچ ڕێزيکت بۆ دانانێن دهڵێن: ئا ئهمهیه که خوا کردوویهتی به پێغهمبهرو ڕهوانهی کردووه؟! |
إِن كَادَ لَيُضِلُّنَا عَنْ آلِهَتِنَا لَوْلَا أَن صَبَرْنَا عَلَيْهَا ۚ وَسَوْفَ يَعْلَمُونَ حِينَ يَرَوْنَ الْعَذَابَ مَنْ أَضَلُّ سَبِيلًا(42) Heke me li ser bawerya ilah yên xwe, hew ne kiribûya, nezîk dibû ku ewa me ji rêya ilah ên me derxe, wunda bike." Gava ewan şapatê bibînin, wê bizanin ka kîjanî rind rê wunda kirîye ههروهها دهڵێن: خهریک بوو له پهرستنی خواکانمان وێڵمان بکات، ئهگهر ئێمه خۆڕاگر نهبووینایه له سهر پهرستنیان، جا له داهاتوودا چاک بۆیان دهردهکهوێت، کاتێک که سزاو ئازار دهبینن کێ زۆر گومڕاو سهرلێشێواوه؟! |
أَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلَٰهَهُ هَوَاهُ أَفَأَنتَ تَكُونُ عَلَيْهِ وَكِيلًا(43) Qe te dîtîye, ku kesekî dilê wî çi xwastibe ji xwe ra xistibe xuda? Îdî qey tu yê ji bona wî ra bibî cînîşt e (ji bona wî ra parisvanî bikî) ئایا نابینیت ئهو کهسهی که ئارهزووی خۆی کردۆته خوای خۆی (شوێن نهفسی بهدکردار کهوتووه) ئایا تۆ دهتوانیت ئهوانه بپارێزیت له لادان و سهرکهشی؟! (یاخود سنوورێکیان بۆ دابنێیت؟ خهمت نهبێ بۆ کوێ دهچن؟). |
أَمْ تَحْسَبُ أَنَّ أَكْثَرَهُمْ يَسْمَعُونَ أَوْ يَعْقِلُونَ ۚ إِنْ هُمْ إِلَّا كَالْأَنْعَامِ ۖ بَلْ هُمْ أَضَلُّ سَبِيلًا(44) Ma qey tu guman dikî, ku pirên ji wan (şîretan) dibêhên û (ji rastîyê) dizanin? Bi rastî ewan (dizanîn û bihîstinê da) wekî tarişan in, dibe hêj (ji tarişan jî) pirtir, rê wunda ne ئایا وادهزانیت زۆربهی ئهوانه ڕاستیهکان دهبیستن، یان بیرو هۆشیان دهخهنه کار؟ ئهوانه ماڵات نه بێت، هیچی تر نین، بهڵکو گومڕاتریشن له ماڵات. |
أَلَمْ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاكِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا(45) Ma qey tu li bal (hêza) Xuda ê xwe da mêze nakî; Xudayê te sî ça dirêj kirîye? Heke Xudayê te biva, wê sî (di şûna wê da) rawestan da. Paşê me ji bona hebûna (sîyê) roj xistîye berate; (dîtina sîyê giredayî bi hebûna tavê ye) ئایا نابینیت چۆن پهروهردگارت سێبهر درێژ دهکاتهوه، ئهگهر بیویستایه جێگیری دهکرد، پاشان خۆریشمان کردووه بهبهڵگه و نیشانه لهسهر سێبهر (به هۆیهوه دیمهنی جوانی جۆراو جۆر به دروست کراوان دهبهخشن). |
ثُمَّ قَبَضْنَاهُ إِلَيْنَا قَبْضًا يَسِيرًا(46) Paşê (roj çiqa bilin dibû) me jî ewa (sîya) hêdî hêdî li bal xwe da kişand (hil da) لهوهودوا به شێنهیی ئهو سێبهره بۆ لای خۆمان دهگێڕینهوه و دهیگرینهوه (دیاره که خوا دهیهوێت له ڕێگهی ئهو دیاردهیهوه زاتی مهزنی فهرامۆش نهکهین). |
وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِبَاسًا وَالنَّوْمَ سُبَاتًا وَجَعَلَ النَّهَارَ نُشُورًا(47) Ewê ku şev ji bona we ra xistîye midas, xew jî ji boa we ra xistîye rawestandin (û bêhindan) û ro jî xistîye jîn û rabûn (ji bona xebat û belavbûnê) heye: ewa (Yezdan e) ههر ئهو زاتهیه که شهوی کردووه به پۆشاک بۆتان و خهویشی کردووه به هۆی ماتیی و بێ دهنگیی و ئارامیی و ڕۆژیشی کردووه به هۆی بڵاو بوونهوه و کار و کۆشش. |
وَهُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّيَاحَ بُشْرًا بَيْنَ يَدَيْ رَحْمَتِهِ ۚ وَأَنزَلْنَا مِنَ السَّمَاءِ مَاءً طَهُورًا(48) Ewê ku ba ji bona mizgîna bariştê, di berya bariştê da dişîne heye! Ewa (Yezdan e). Loma bi rastî em di jor da aveke paqij dihênirînin ههر ئهو زاتهیه که بای شهماڵ دهنێرێت که مژدهیهکه لهلایهن خوای میهرهبانهوه، (ئینجا دهفهرمووێت): ئێمهش له ئاسمانهوه ئاوێکی پاک و خاوێنمان باراندووه (به شێوهی باران و بهفرو تهرزه)... |
لِّنُحْيِيَ بِهِ بَلْدَةً مَّيْتًا وَنُسْقِيَهُ مِمَّا خَلَقْنَا أَنْعَامًا وَأَنَاسِيَّ كَثِيرًا(49) Ji bo, ku em bi wê (avê) welatekî ku mirîye (heşnaîyên wî hemî hişk bûne, dîsa) bidine jînandinê, wusa jî ewan tariş û merivên ku me ji wê (avê) afirandine, pirê wan bi wê (avê) av bidin تا بههۆیهوه سهرزهوی نیشتمانی مردوو زیندوو بکهینهوه، ههتا ئاوی خواردنهوهش ببهخشین به ماڵات و خهڵکانێکی زۆر که دروستمان کردوون. |
وَلَقَدْ صَرَّفْنَاهُ بَيْنَهُمْ لِيَذَّكَّرُوا فَأَبَىٰ أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا(50) Bi sond! Me ewa (barişta) di nava wan (welat û afirandokan da) car bi car barandîye; ji bo ku ewan (kesan) ji van (kirinan) şîretan hildin. Lê pirê kesan ji şîret hil dane para da çûne, nonkorî dikin سوێند به خوا ئێمه قورئانمان ڕاگهیاندوه و به چهندهها شێوه خستومانهته بهردهمیان تا یاداوهری وهربگرن، کهچی زۆربهی خهڵکی ههر ڕێبازی بێ باوهڕی دهگرنه بهر، ههر شوێنی بێباوهڕی دهکهون و هیچی تر. |
وَلَوْ شِئْنَا لَبَعَثْنَا فِي كُلِّ قَرْيَةٍ نَّذِيرًا(51) Heke me biva, me ê ji bona her welatekî (pêxemberek) ji bona hişyarîya wan bişanda خۆ ئهگهر بمانویستایه بۆ ههر شارو شارۆچکهیهک پێغهمبهرێک و یادخهرهوهیهکمان ڕهوانه دهکرد. |
فَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَجَاهِدْهُم بِهِ جِهَادًا كَبِيرًا(52) Îdî (Muhemmed!) tu bi gotina filan neke û tu (bi Qur’anê) bi wan ra tekoşîna mezin bike (تۆ ئهی پێغهمبهر بهردهوام به لهسهر گهیاندنی پهیامهکهت) و به گوێی بێ باوهڕان مهکه و ملکهچیان مهبه و بهم قورئانه ههوڵ و کۆشش و خهباتێکی گهورهیان لهگهڵدا بکه. |
۞ وَهُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ هَٰذَا عَذْبٌ فُرَاتٌ وَهَٰذَا مِلْحٌ أُجَاجٌ وَجَعَلَ بَيْنَهُمَا بَرْزَخًا وَحِجْرًا مَّحْجُورًا(53) Ewê, ku her du derya di nava hev da daye herikandinê heye! Ewa (Yezdan e. Ava) yek ê ji wan her du deryan, şirîne: bi hesanî tê vexwerinê; ya mayî jî (ava) wê şor e û tal e. Ji bo ku her du (av) tevê hev nebin ewî di nava (av a) her du deryan da perdeke qedexokê parisvan vekirîye ههر ئهو زاتهیه که ئاوی دوو دهریا یان دوو ڕووبار له پاڵ یهکدا (وهک خۆیان دههێلێتهوه و تێکهڵ نابن، چونکه چڕیان جیاوازه)، ئهمهیان شیرین و خۆش و سازگار، ئهوی تریان تفت و تاڵه، له نێوانیاندا بهربهست و کۆسپی فهراههم هێناوه ناهێڵێت تیکهڵ ببن. |
وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْمَاءِ بَشَرًا فَجَعَلَهُ نَسَبًا وَصِهْرًا ۗ وَكَانَ رَبُّكَ قَدِيرًا(54) Ewê, ku meriv ji avê afirandîye heye! Ewa (Yezdan e), îdî (ewî meriv kirine du par): yek ji wan (paran) nijadî (para mayî jî) xilamîtî. Loma Xudayê te dişî (evan bike) ههر ئهو زاتهیه که ئاوی (مهنی) بهشهر دروست دهکات (لهوهودواش زۆربهی پێکهاتهی لهشی ههر ئاوه) و کردوویهتی به هۆی خزمایهتی (له ڕێگهی پیاوهوه کۆمهڵێک خزم دروست دهبێت ههروهها له ڕێگهی ئافرهتهوه کۆمهڵێک)، بێگومان پهروهردگاری تۆ بهردهوام دهسهڵاتی بێ سنووره (له ههموو بوارێکدا). |
وَيَعْبُدُونَ مِن دُونِ اللَّهِ مَا لَا يَنفَعُهُمْ وَلَا يَضُرُّهُمْ ۗ وَكَانَ الْكَافِرُ عَلَىٰ رَبِّهِ ظَهِيرًا(55) (Bi vî ra jî) ewan (filan) perestîya tişt ên pêştirê Yezdan dikin; (ji bona Yezdan ra peresti nakin). Ewan (tiştên, ku ewan filan perestîya wan dikin) qe tu kar û zîyana wan nakin. ji bo ku ewan (filan) neyartîya Xuda ê xwe bikin, ji bona hev ra piştevanî dikin خوانهناسان له جیاتی خوا شتیک دهپهرستن که نه سوودیان پێدهگهیهنێت نه زیان و ههمیشه و بهردهوام بێباوهڕ دژ به بهرنامهی پهروهردگاری دهوهستێت. |
وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا مُبَشِّرًا وَنَذِيرًا(56) (Muhemmed!) Me hey tu mizgînvan û hişyarvan (li bal kesan da) şandîye ئهی محمد صلی الله علیه وسلم تۆمان ڕهوانه کردووه، مهگهر بۆ ئهوهی مژدهدهر بیت به (ئیمانداران) ترسێنهر بیت (بۆ بێباوهڕان). |
قُلْ مَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلَّا مَن شَاءَ أَن يَتَّخِذَ إِلَىٰ رَبِّهِ سَبِيلًا(57) (Muhemmed! Tu ji bona kesan ra aha) bêje: "Ez ji bona vekirina xwe ya hanê (ji we) ji pêştirê rêgirtina wî kesê, ku li bal Xudayê xwe da (diçe) tu tiştî naxwazim بهو خهلکه بڵێ: من هیچ کرێ و پاداشتێکم له ئێوه ناوێت جگه جگه لهوه که ڕی نیشاندهرم بۆ ئهو کهسهی دهیهوێت ڕێگهی بهرهو پهروهردگاری بگرێتهبهرو مهبهستی ڕهزامهندی ئهو بێت. |
وَتَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لَا يَمُوتُ وَسَبِّحْ بِحَمْدِهِ ۚ وَكَفَىٰ بِهِ بِذُنُوبِ عِبَادِهِ خَبِيرًا(58) Û (Muhemmed!) ewa (Xudayê) zindîyê nemir heye! Tu xwe hispêre wî û tu bi pesnê wî, ewî ji kemasîyan paqij bike. Ewa bi agahdarya gonehên bende yên xwe, şixwa besî xwe ye تۆ ئهی محمد صلی الله علیه وسلم، پشت ببهسته بهو زاتهی که ههمیشه زیندووه و ههرگیز نامرێت، بهردهوام تهسبیحات و سوپاس و ستایشی بکه، ئهوهنده بهسه بۆ ئهو زاته که به ههموو گوناهو تاوانی بهندهکانی ئاگایه و (هیچی لێ پهنهان نیه). |
الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۚ الرَّحْمَٰنُ فَاسْأَلْ بِهِ خَبِيرًا(59) Ewê ku ezman û zemîn û tiştên di nava wan da heyî, di şeş royan da afirandîye paşê arş (mana) hil daye binê hêz a xwe, heye! Ewa (Yezdanê) dilovan e. (Heke tu bi van nizanî) îdî tu ji yekê zana pirs bike (ku evan hemû pêşeyên Yezdan in; we ji te ra bêjin) ئهو زاتهی که ئاسمانهکان و زهوی و ههرچی وا له نێوانیاندایه له ماوهی شهش ڕۆژدا دروستی کردووه، لهوهودوا لهسهر عهرش وتهختی فهرمانڕهوایی وهستاوه (سهرنجی ئایهتی_2_سورهتی- الرعد- بده)، خوا پهروهردگارێکی میهرهبانه، (جا بۆ تێگهیشتن له وردهکاری و گرنگی بهدیهێنراوهکانی له جیهانی ئهستێرهکان و کۆمهڵهی خۆر و ئادهمیزاد و گیانلهبهران و ڕووهک و... هتد) له کهسێکی ئاگاو زانا بپرسه!! |
وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اسْجُدُوا لِلرَّحْمَٰنِ قَالُوا وَمَا الرَّحْمَٰنُ أَنَسْجُدُ لِمَا تَأْمُرُنَا وَزَادَهُمْ نُفُورًا ۩(60) Gava ji bona wan (merivan ra aha) tê gotin: “Hûn ji bona (Yezdanê) dilovan ra herin secdê." Ewan (merivan aha bersiv dane û) gotibûne: "(Yezdanê) dilovan çîye? Qe em ji bona wî tiştê, ku tu fermana me (ji bona secdebirina wî dikî) diçin secdê? (Eva fermana te, bi secdebirina wan) hey ji bona wan ra, rikê wan pir kirye.” کاتێک به خوانهناسان بوترێت سوژده ببهن بۆ خوای میهرهبان (ئهو نهفامانه بهسهرکهشیهوه) دهڵێن: ڕهحمان کێیه؟ خوای میهرهبان کامهیه؟ ئایا سوژده بهرین بۆ کهسێک که تۆ فهرمانمان پێ دهدهیت؟! تا بێت فهرمانی خوا زیاتر ئهوانه تهرهو وێڵ دهکات. |
تَبَارَكَ الَّذِي جَعَلَ فِي السَّمَاءِ بُرُوجًا وَجَعَلَ فِيهَا سِرَاجًا وَقَمَرًا مُّنِيرًا(61) Ewê di ezman da beden (burç) çê kirine û di wan bedenan da roj û hîva ruhnîdar bi cîh kirîyê heye! Ewa çi (Xudayekî) pîroz e زۆر گهورهو مهزنه ئهو زاتهی له ئاسماندا چهندهها خولگهی گهورهی (بۆ ههسارهو ئهستێرهکان) بهدیهێناوه، ههروهها چرایهکی پڕشنگدار، که خۆره و مانگێکی ڕوناکیشی بۆ زهوی دابین کردووه. |
وَهُوَ الَّذِي جَعَلَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ خِلْفَةً لِّمَنْ أَرَادَ أَن يَذَّكَّرَ أَوْ أَرَادَ شُكُورًا(62) Îja ewa (Xuda ye) ku ji bona wan ê şîret hil didin û ya jî divên ku sipazîya (Xuda) bikin, şev û ro (ji bona hev ra) xistîye peyrewê hev خوا؛ ئهو زاتهیه که شهو و ڕۆژی به شوێن یهکدا ڕێکخستووه که فرسهتێکه بۆ ئهو کهسهی که دهیهوێت یاداوهری وهربگرێت و دهیهوێت سوپاسگوزاری ئهنجام بدات. |
وَعِبَادُ الرَّحْمَٰنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا(63) Ewê ku (bi rastî) bendeyên (Yezdan ê) dilovîn in hene! (Ewanan bi van salixên jêrda ku têne gotinê, hatine salixkirinê. Gava ewan li ser zemîn digerin, bi dilê şkestî digerin û gava nezan li wan bi mijûlîyan (cewrê bikin, hemberya wan nezanan bivê peyvê) didin, "Selam" (li we be) بهندهکانی خوای میهرهبان ئهو کهسانهن که زۆر به هێمنی و سهلاری بهسهر زهویدا دهڕۆن، کاتێکیش نهفامان به قسه و قسهڵۆکی ناخۆش بهرهنگاریان دهبن، له وهڵامیاندا دهڵێن: سڵاو (ڕهوشت بهرزی خۆیان دهنوێنن). |
وَالَّذِينَ يَبِيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّدًا وَقِيَامًا(64) Ewanan di şevê da radibin, ji bo Xudayê xwe ra diçin secdê ئهوانهی که شهوگار بۆ پهروهردگاریان به سوژده و وهستاون و نوێژ دهبهنه سهر. |
وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ ۖ إِنَّ عَذَابَهَا كَانَ غَرَامًا(65) Ewanan (gava xwastinan ji Xuda bixwazin, aha) dibêjin, "Xudayê me! Tu şapata dojê ji me bide fetlandinê, loma bi rastî şapata (dojê gava bi merivan girt, îdî) ji merivan venabe ئهوانهی که دهڵێن: پهروهردگارا، لهسزای ئاگری دۆزهخ بهدوورمان بکه و پهنامان بده، چونکه سزاو ئازاری له کۆڵ نابێتهوه و بهردهوامه (بۆ ئهوکهسهی خوانهناس و یاخیه). |
إِنَّهَا سَاءَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا(66) Loma bi rastî ewa (doja) sik ê êwr û şûnan e بهڕاستی ئهو دۆزهخه شوێن و نیشتهجێیهکی زۆر ناخۆش و ناسازه (ئاهو ناڵهو پهشیمانی بێ سنووره تیایدا). |
وَالَّذِينَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَٰلِكَ قَوَامًا(67) Ewanan (gava ji bona hewcan ra) tiştekî bisixurînin, ne dest valatî ne jî çikûsî nakin, ewanan di nava van her du salixan da nave nav in (ne dest belane ne jî çikûs in) (ههروهها بهندهکانی خوای میهرهبان) ئهوانهن که: کاتێک ماڵو سامانیان دهبهخشن و خهرجی دهکهن، نه زیادهڕهوی تێدا دهکهن و بازایهی دهدهن، نه دهست نوقاو ڕهزیلیشن، بهڵکو لهو نێوانهدان (مام ناوهندین و له شتی بهسوود بهکاری دههێنن). |
وَالَّذِينَ لَا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلَٰهًا آخَرَ وَلَا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَلَا يَزْنُونَ ۚ وَمَن يَفْعَلْ ذَٰلِكَ يَلْقَ أَثَامًا(68) Ewan gava ji Yezdan daxwazî dikin, bi Yezdan ra, qe gazî tu ilahên mayî nakin.Ew canê ku Yezdan kuştina wî qedexe kirîye; ewan bê mafî ewî canî nakujin, ewanan hîzîtî nakin. Şixwa kê evanan bike, ewa li bal celata wî gonehî da tê avêtinê ههروهها ئهوانهی هیچ جۆره خوایهکی تر لهگهڵ خوادا ناپهرستن، کهسیش ناکوژن که خوا کوشتنی حهرام کردبێت مهگهر به حهق و ڕهوا، ههروهها زینا ناکهن و نزیکی ناکهون، جا ئهوهی ئهو جۆره کاره خراپانه ئهنجام بدات، ئهوه توشی سزا و ئازارو ڕیسوایی دهبێت. |
يُضَاعَفْ لَهُ الْعَذَابُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَيَخْلُدْ فِيهِ مُهَانًا(69) Ji bona wî ra di roya rabûna hemî da şapat duçar dibe, ewa jî di wê şapatê da bi rûreşî dimîne له قیامهتیشدا ئازارو سزای بۆ چهند بهرابهر دهکرێت وبه زهلیلی و خهجاڵهتی و شهرمهزارییهوه دهبێت ژیانی تێدا بهرێته سهر. |
إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُولَٰئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ ۗ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِيمًا(70) Ji pêştirê wî kesê, ku ji kirine xwe poşman bibe û (bi Yezdan) bawer kiribe û karên aştîkarî kiribe, îdî Yezdan gonehên wan bi qencîyan diguhure. Loma bi rastî Yezdan baxişkarê dilovîn e مهگهر ئهو کهسهی تهوبه بکات و باوهڕ بهێنێت وکار وکردهوهی چاکه ئهنجام بدات، ئا ئهو جۆره کهسانه خوا کار و کردهوه خراپهکانیشیان بۆ دهگۆڕێت به چاکه، چونکه ههمیشه و بهردهوام خوا لێخۆشبوو میهرهبانه (بهرامبهر خهڵکی به گشتی و ئهو جۆره کهسانه به تایبهتی). |
وَمَن تَابَ وَعَمِلَ صَالِحًا فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتَابًا(71) Kê ji (kirine xwe) poşman bibe û karê aştî bike, îdî ewa merivekî wusa ne; li bal Yezdan da zivirîye, hatîya litê kirine جا ئهوهی که تهوبه دهکات و کارو کردهوهی چاکه ئهنجام دهدات و بهتهمایه پهروهردگار تهوبهکهی لێوهربگرێت؛ ئهوه بێگومان دهگهڕێتهوه بۆ لای خوا به تهوبهیهکی ڕاست ودروستهوه. |
وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا(72) Ewanê gava (ji bona nehrevanîye têne gazîkirinê) bi vir nehrevanî nakin (şahidî nadin, ewan) gava rastî (wanê) beredayî mijûl dibin, tên; ji wan (mijûlyan rû difetilînin) dev bi kenî diborin diçin (بهندهکانی خوای میهرهبان) ئهوانهشن که شایهتی ناحهق نادهن، ههرگیز له شوێنێکدا ئاماده نابن که شایهتی ناحهقی تێدا ئهنجام دهدرێت و یان درۆی تێدا دهکرێت، کاتێکیش به لای گهمه و گاڵه و چهپۆکانی نهفاماندا تێدهپهڕن، به هێمنی و لهسهرخۆیی و سهربهرزیهوه تێدهپهڕن. |
وَالَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِآيَاتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْهَا صُمًّا وَعُمْيَانًا(73) Ewanê gava bi beratên Yezdan têne şîretkirinê, li ser wan şîretan bi ker û kor xwuva naçin ههروهها ئهوانهش؛ کاتێک به ئایهت و فهرمانهکانی پهروهردگاریان بێدار بکرێنهوه، ههروا بهکهڕی و کوێری بهلایاندا تێناپهڕن (بهڵکو تێدهفکرن و لێکی دهدهنهوهو پاشان پهیڕهوی دهکهن). |
وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا(74) Ewanê ku gava (ji Xudaê xwe, daxwazîya berxudarya dikin, aha) dibêjin: "Xudayê me! Tu ji bona me ra jin û ûrtê wusa bide, ku çav bi wan şa bin û (dil bi wan hêsanî bibin) û (Xudayê me!) tu me ji bona xudaparizan bixe pêşrewan ئهوانهشن که دهڵێن: پهروهردگارا له هاوسهران و نهوهکانمان کهسانێکمان پێ ببهخشه که ببنه مایهی ڕووناکی دیدهمان و شادمانی دڵمان و بمان که به پێشهوا بۆ پارێزکاران و خواناسان. |
أُولَٰئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا(75) Ewanê (bi van salixên borî) hene! Bi sedema hew a wan, ewanan (di bihiştê da) bi koşknê bilind têne xelatkirinê, li ber wan da di wan (koşkan da) peyva "Bijîn" tê avêtinê ("Hûn bijîn" ji wan ra tê gotinê) ئهو جۆره کهسانهی (که باسکران) پاداشتیان ژووره (ڕازاوه و بهرزو خۆشهکانی بهههشته) له بهرامبهر خۆگرتن و ئارامگرتنیانهوه، جا لهوێ به سڵاو و دروود پێشوازیان لێدهکرێت (بۆ ههمیشه دهحهوێنهوه تیایدا). |
خَالِدِينَ فِيهَا ۚ حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا(76) Ewanan di wura da her dimînin. Ewa dera çiqa êwreke rind e û çiqa şûneke qenc e بێگومان له ناو ژوورهکانی بهههشتدا ژیانی کامهرانی و بهردهوام دهبهنه سهر، بهڕاستی جێگه وڕێگه و نیشتهجێییهکی خۆش و سازگار و ڕازاوهیه. |
قُلْ مَا يَعْبَأُ بِكُمْ رَبِّي لَوْلَا دُعَاؤُكُمْ ۖ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزَامًا(77) (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Heke lavakirin û perestîya we nebûya, ka Xudayê min ê çi ji we bikira? Bi sond! Îdî (gava min ji bona we ra ji beratan axiftin dikir, we ez) didame derewdêrandinê (ji ber vê kirina we, şapat ji bona we ra) bi vê nevê bûye تۆ ئهی محمد صلی الله علیه وسلم پێیان بڵێ: (خهڵکینه) پهروهردگارم هیچ گوێتان پێ نادات و نرختان بۆ دانانێت، ئهگهر دوعاو نزاو خواپهرستیتان نهبێت، کهچی زۆربهتان ههر پێغهمبهر و قورئانتان به درۆزانی، ئهگهر بهردهوام وابن، ئهوا سزاو تۆڵهی خوایی له ئایندهدا یهخهتان پێ دهگرێت له کۆڵتان نابێتهوه. |