بَرَاءَةٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ(1) Eva ji Yezdan û ji Pêxemberê wî li bal hevrîçêkerên, ku we ji bona wan ra peymana (aştîyê) dabûye, (ewan jî ewa peyman şikênandine, ji bona gizbirîna we) bi rastî belavok û destûrek e ئهمه بهری بوونێکی گهوره و گرنگه لهلایهن خواو پێغهمبهرهکهیهوه بۆ ئهوانهی که پهیمانتان لهگهڵدا بهستبوون له هاوهڵگهران (واته پسان و نهمانی ئهو پهیمانانهیه که لهگهڵ هاوهڵگهراندا بهستراوه، چونکه ئهوان دهست پێشخهر بوون له شکاندنی پهیمانهکهدا). |
فَسِيحُوا فِي الْأَرْضِ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ ۙ وَأَنَّ اللَّهَ مُخْزِي الْكَافِرِينَ(2) Îdî hûn (gelî filan!) di zemîn da çar mehan (bê tirs) bigerin û hûn evî jî bizanin! Ku hûn nikarin Yezdan bêzar bikin (ku îdî Yezdan nikaribe şapatê bide we) û hûn (bizanin!) bi rastî Yezdanê filan riswa bike جا کهواته ئهی هاوهڵگهران بۆتان ههیه چوار مانگ بهسهر زهویدا بگهڕێن (تا شوێنێک بۆ نیشتهجێ بوونی خۆتان دهدۆزنهوه)، بشزانن بهڕاستی ئێوه دهسهوسانکهری خوا نین و له دهست ئهو دهرناچن، بهڕاستیش خوای گهوره ڕیسواکهری بێ باوهڕانه. |
وَأَذَانٌ مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ إِلَى النَّاسِ يَوْمَ الْحَجِّ الْأَكْبَرِ أَنَّ اللَّهَ بَرِيءٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ۙ وَرَسُولُهُ ۚ فَإِن تُبْتُمْ فَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ ۖ وَإِن تَوَلَّيْتُمْ فَاعْلَمُوا أَنَّكُمْ غَيْرُ مُعْجِزِي اللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ الَّذِينَ كَفَرُوا بِعَذَابٍ أَلِيمٍ(3) Û eva di roya meztirê hecê da ji Yezdan û ji Pêxemberê wî li bal kesan da belavanokeke, ku bi rastî ewan herduk jî ji hevrîçêker û ji peymana bi wan ra daî dest berdane (ji wan bê gur û bê goman in). Îdî heke hûn (gelî kesan! Ji filetî û ji peyman şikênandinên xwe) poşman bibin, şixwa (poşmanîya we ji wan kirinê we) ji bona we ra çêtir e û heke hûn (ji poşmanîya xwe) rû bifetilînin (dîsa hevrîçêkirinê bikin û peymanên xwe bişikênin) hûn bizanin! Ku hûn nikarin Yezdan bêzar bikin (ku îdî ewa nikaribe şapatê bide we). Û (Muhemmed!) ewanê ku bûne file hene! Tu mizginîya wanan bi şapateke dilsoz bide ئهمهش بانگهوازو ڕاگهیاندنێکه لهلایهن خواو پێغهمبهرهکهیهوه بۆ ههموو خهڵکی، له ڕۆژی حهجی گهورهدا که: بهڕاستی خواو پێغهمبهرهکهی بهرین له موشریک و هاوهڵگهران، جا ئهگهر ئێوه تهوبه بکهن و بگهڕێنهوه له بێ باوهڕی ئهوه چاکتره بۆتان، خۆ ئهگهر ههر یاخی بن و پشت ههڵکهن، ئهوه چاک بزانن بهڕاستی ئێوه دهسهوسانکهری خوا نین و له دهسهڵاتی دهرناچن و مژده بده بهوانهی که بێ باوهڕ بوون، بهسزایهکی پڕ ئێش و ئازار!!... |
إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّم مِّنَ الْمُشْرِكِينَ ثُمَّ لَمْ يَنقُصُوكُمْ شَيْئًا وَلَمْ يُظَاهِرُوا عَلَيْكُمْ أَحَدًا فَأَتِمُّوا إِلَيْهِمْ عَهْدَهُمْ إِلَىٰ مُدَّتِهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ(4) Ji pêştirê (peymana) wan hevrîçêkerên, ku we bi wan ra peymana (aştîyê) daye hev û paşê ewan hevrîçêkeran jî qe ji wê peymanê tu tiştek kêm nekiribin û ewan piştvanîya tu kesekî jî li hemberê we da ne kiribin,hûn jî heya danê paşya peymanê hat, ewa peymana ku we daye hev pêk bînin. Hûn bizanin! Bi rastî Yezdan ji parisvanan hez dike بهڵام ئهو هاوهڵگهرانهی که پهیمانتان لهگهڵیاندا بهستووه، پاشان پابهندی پهیمانهکه بوون و هیچیان لێ کهم نهکردووه و یارمهتی کهسیشیان نهداوه دژتان، ئهوه ئێوه پهیمانهکهیان بۆ بهرنه سهرو تهواوی بکهن، تا کاتی دیاری کراویان، چونکه بهڕاستی خوا پارێزکارانی خۆش دهوێت. |
فَإِذَا انسَلَخَ الْأَشْهُرُ الْحُرُمُ فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدتُّمُوهُمْ وَخُذُوهُمْ وَاحْصُرُوهُمْ وَاقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ ۚ فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَخَلُّوا سَبِيلَهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(5) Îdî di gava ku paşya wan mehên (qirîn di wan da hatîye qedexe kirinê) hat, hûn li kederê rastî wan (hevrîçêkeran) hatin; hûn ça dikarin wusa bi wan ra qirîn bikin û hûn ewan bigirin; di xanî û di duzan da (kelan da) bixne zîndanan û hûn li hemû ciyan da ji bona wan ra didegehan daynin (didarya wan bikin û hemû rêyan li wan bigirin). Îdî heke ewan (ji wan kirinên xwe) poşman bûn û nimêja xwe kirin û baca malê xwe jî dan, hûn îdî rêya wan valakin (dest nedine wan). Bi rastî Yezdan ji penhûgerê kemasîyan û dilovîn e جا کاتێک مانگه حهرامهکان بهسهرچوون (که بریتیه له: ذوالقعدة، ذوالحجة، محرم، ڕجب) ئهوه هاوهڵگهرانی پهیمان شکێن بکوژن لهههر کوێ دهستان لێیان گیر بوو، یاخود بهدیل بیانگرن، سنوور دانێن بۆ چالاکیان، ههروهها کهمین و بۆسهیان له ههموو شوێنێکی لهباردا بۆ دانێن، جا ئهگهر (پێش ئهوهی دهستی ئێوهیان بگاتێ) تهوبهیان کردو وازیان هێنا لهو کارهیان و نوێژیان کردو زهکاتیاندا، ئهوه وازیان لێبهێنن و ڕێیان بۆ چۆڵ بکهن، چونکه بهڕاستی خوا لێخۆشبوو دلۆڤانه (ئهگهر ڕاست بکهن، خۆ ئهگهر به ڕاستیشیان نهبێت ئێوه حسابی ڕواڵهت بکهن). |
وَإِنْ أَحَدٌ مِّنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّىٰ يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَعْلَمُونَ(6) (Muhemmed!) Heke yek ji hevrîçêkeran xwe avête ber bextê te, îdî tu jî ewî bi ewletî hilde berbextê xwe, heya ku ewa peyvên Yezdan bibêhê, paşê tu ewî bi ewletî bigihîne wî cîyê ku ewa di wura da ewle dibe (ji bo ku tu kes dest nede wî). Ji ber ku ewan komalekî bi tiştan nizanin (tu evan xebatan bi wan ra dikî) خۆ ئهگهر کهسێک له هاوهڵگهران داوای پهنای لێ کردیت (ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم)، ئهی ئیماندار)، ئهوه تۆیش پهنای بده ههتا گوێی له فهرموودهکهی خوا (قورئان) دهبێت، پاشان بیگهیهنه بهو شوێنهی دهیهوێت و (ماڵ و گیان و ژیانی) تیایدا پارێزراوه، ئهم میهرهبانیه لهبهر ئهوهیه ئهوانه کهسانێکن نازانن (خواناسی چیه). |
كَيْفَ يَكُونُ لِلْمُشْرِكِينَ عَهْدٌ عِندَ اللَّهِ وَعِندَ رَسُولِهِ إِلَّا الَّذِينَ عَاهَدتُّمْ عِندَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ ۖ فَمَا اسْتَقَامُوا لَكُمْ فَاسْتَقِيمُوا لَهُمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَّقِينَ(7) Ji pêştirê wan (fileyên) ku we li bal mizgevta (bi nan Mescid ul-Heram peyman daye hev, we ji bona wanê ku hevrîçêker in (pût perestin) li bal Yezdan û li bal Pêxemberê wî ça peymanê çê be? Îdî ji wan (filan) kîjan ji bona we ra rast bin, hûn jî ji bona wan ra rast bin. Bi rastî Yezdan (ji wanê ku di peymana xwe da) parisvan in hez dike چۆن پهیمان دهبێت بۆ هاوهڵگهران (ئهوانهی که چهندهها جار پهیمان دهشکێنن)، لای خواو لای پێغهمبهرهکهی (پهیمان نابێت)؟! جگه لهوانهی که له پاڵ مزگهوتی حهرام و (کهعبهدا) پهیمانتان (لهگهڵیاندا مۆرکرد) ههتا ئهوان پابهند و ڕاست و دروست بن لهسهر پهیمانهکهیان بهرامبهر ئێوهوه، ئهوه ئێوهش پابهندو ڕاست و ڕهوان بن بۆیان، چونکه بهڕاستی خوا پارێزکارانی خۆش دهوێت. |
كَيْفَ وَإِن يَظْهَرُوا عَلَيْكُمْ لَا يَرْقُبُوا فِيكُمْ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً ۚ يُرْضُونَكُم بِأَفْوَاهِهِمْ وَتَأْبَىٰ قُلُوبُهُمْ وَأَكْثَرُهُمْ فَاسِقُونَ(8) Wê ça (peymanê) çê be? Heke ewan (filan) li ser we da bi serbestî servahatî bibûnan, ewan (filan) qe di nav we da li tu kesekî pismam û li tu sond û peymanên ku we dabûye hevdu mêze ne dikirin. Ewan (filan) divên ku we devê xwe, bi xwe bidine qayîlkirinê û lê dilê wan qe bi tu cureî qayîl nabe. Şixwa pirên wan bi xweber jî ji rêya rast derketî bûne چۆن (پابهندی پهیمان دهبن لهگهڵ ئێوهدا، کاری چاک لهوانه ناوهشێتهوه) خۆ ئهگهر له کاتێکدا دهستیان بهسهرتاندا بڕوات ئهوه هیچ سنوورێک ناپارێزن، نهخزمایهتی دهفامن، نهپهیمان، بهدهم و زاریان ڕازیتان دهکهن، دڵهکانیشیان دژو بێزارن لهوهی که بهدهم دهیڵێن (دژی ڕاگرتنی پهیمانهکانیانن) زۆربهشیان له سنوور دهرچوون و پهیمان شکێنن. |
اشْتَرَوْا بِآيَاتِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلًا فَصَدُّوا عَن سَبِيلِهِ ۚ إِنَّهُمْ سَاءَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ(9) Ewan (filan) beratên Yezdan bi perekî hindik firotine, îdî ewan rêya Yezdan ji ber merivan giredane. Bi rastî tişta ewan dikin çiqa sik e (هاوهڵگهران نرخیان بۆ ئایهتهکانی خوای گهوره دانهناوه) ئهوانه به ئایهتهکانی خوا پارهو دهستمایهیهکی کهمی دنیایان کڕی و گۆڕیانهوه (ئایهتهکانی خوایان گۆڕیهوه بهنرخێکی کهم و ههرزان) و ئینجا پشتیان ههڵکرد له ڕێگهی خوا، ڕێگری خهڵکیشیان لێ دهکرد، بهڕاستی ئهو (خوا نهناسانه) ناپهسهند بوو ئهو کارو کردهوهیهی که دهیانکردو ئهنجامیان دهدا. |
لَا يَرْقُبُونَ فِي مُؤْمِنٍ إِلًّا وَلَا ذِمَّةً ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُعْتَدُونَ(10) Ewan (filan) di nava bawergeran da qe li tu kesekî pisman û li tu sond û peymanekî mêze ne dikirin. Şixwa ewanê ku ji tuxûbê xwe borîne; (qe li tu tiştî mêze nakin) evan bi xweber in ئهوانه دهربارهی هیچ ئیماندارێک سنووری خزمایهتی و پهیمان ڕهچاو ناکهن و ناپارێزن، ههر ئا ئهوانهشن دهستدرێژکاران. |
فَإِن تَابُوا وَأَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ ۗ وَنُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ(11) Îdî heke evan (filan ji wan kirinên xwe) poşman bûn; nimêja xwe kirin û baca xwe dan, ewan di olê da îdî birayên we ne. Em (evan) beratan ji bona wî komalê ku dizanin vedikin جا ئهگهر تهوبه بکهن و پهشیمانی دهربڕن و نوێژهکانیان ئهنجام بدهن و زهکات له ماڵ و سامانیان دهرکهن، ئهوه برای دینی ئێوهن، ئێمهیش ئایهت و فهرمانهکان ڕوون دهکهینهوه بۆ کهسانێک که دهیزانن. |
وَإِن نَّكَثُوا أَيْمَانَهُم مِّن بَعْدِ عَهْدِهِمْ وَطَعَنُوا فِي دِينِكُمْ فَقَاتِلُوا أَئِمَّةَ الْكُفْرِ ۙ إِنَّهُمْ لَا أَيْمَانَ لَهُمْ لَعَلَّهُمْ يَنتَهُونَ(12) Û heke ewan (filan) ji piştî peymana xwe, sonda xwe şikênandin û ewan ziman xwe dirêjî ola we kirin (bi we tinaz kirin) îdî hûn jî (gelî bawergeran!) bi wan pêşrewanê wanên ku di filetîyê da pêşrewanî dikin ra qirîn bikin, bi rastî ji bona wan ra tu sond tune ye. (Bi vî awayî) dibe ku ewan (filan) ji wan kirinê xwe, xwe bidine paş da خۆ ئهگهر ئهوانه پهیمانهکانیان بشکێنن لهدوای بهستنی و گاڵتهو تانهوتهشهریان له ئاین و بهرنامهکهتان دهدا، ئهوه بجهنگن دژی سهرانی کوفر، بهڕاستی ئهوان هیچ پهیمانێکیان نیه، بۆ ئهوهی کۆڵ بدهن و واز له بێ باوهڕی خۆیان بهێنن. |
أَلَا تُقَاتِلُونَ قَوْمًا نَّكَثُوا أَيْمَانَهُمْ وَهَمُّوا بِإِخْرَاجِ الرَّسُولِ وَهُم بَدَءُوكُمْ أَوَّلَ مَرَّةٍ ۚ أَتَخْشَوْنَهُمْ ۚ فَاللَّهُ أَحَقُّ أَن تَخْشَوْهُ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ(13) Qey hûn (gelî bawergeran!) bi wî komalê ku ewan sonda xwe şikênandine û ewan ji bona ku Pêxember (ji bajarê Mekkê) derxin, biryar hildane (evan kirinên hanênan) di cara yekem da jî ewan bi xweber dest avêtibûne xebata wan kiribûne, qirînê nakin? Qey hûn (gelî bawergeran!) ji wî (komalê) ditirsin? Heke hûn bi rastî bi Yezdan bawer dikin, îdî babettir e ku hûn ji Yezdan bitirsin باشه، ئایا ئێوه ناجهنگن دژی کهسانێک که بهڵێن و پهیمانهکانیان ههڵوهشاندوه و ههوڵیشیاندا که پێغهمبهر دهرکهن له شاری (مهککه) و ههر ئهوانیش یهکهمجار دهستیان کرد به دژایهتیتان، ئایا لهوان دهترسن؟ جا خۆ ههر خوا شایستهیه که لێی بترسن ئهگهر ئێوه ئیماندارن. |
قَاتِلُوهُمْ يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ بِأَيْدِيكُمْ وَيُخْزِهِمْ وَيَنصُرْكُمْ عَلَيْهِمْ وَيَشْفِ صُدُورَ قَوْمٍ مُّؤْمِنِينَ(14) Hûn (gelî bawergeran!) ji bo ku Yezdan (ewan filan) bi destê we şapat bike û ji bona ku ewan sernegûn bike û arîkarêya we bike; ku hûn li ser wan da servahatî bibin, ji bo ku dilê (we) komalê bawerger bi vî awayî mêfa (şifa) bibe, bi wan (filan ra) qirînê bikin (ئهی ئیمانداران) بجهنگن دژی بێ باوهڕان، ئهوه خوایه که بهدهستی ئێوه سزایان دهدات و سهرشۆڕو خهجاڵهتیان دهکات و ئێوه بهسهریاندا سهر دهخات سینهی گرۆی ئیماندارانیش گوشادو ئاسووده دهکات و دڵ و دهروونیان ساڕێژ دهکات (چونکه کاتی خۆی کافرهکانی مهککه زۆر ئازارو ئهشکهنجهی ئیماندارانیان دهداو بێ بهزهییانه ههندێکیان لێ شههید کردن). |
وَيُذْهِبْ غَيْظَ قُلُوبِهِمْ ۗ وَيَتُوبُ اللَّهُ عَلَىٰ مَن يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ(15) Û ji bona ku Yezdan (ewa kula fila ne, ku di dilê bawergeran da heye) behere. Şixwa Yezdan bi xweber jî, ji bona kîjanî ra bivê, poşmanîya wî ye ji gonehan litê dike. Û bi rastî Yezdan pirzanê bijejke ye ههرچی ئازارو کینهش ههیه لهدڵی ئیمانداراندا لای ببات و نهیهێڵێت، خوای گهورهش تهوبهو پهشیمانی لهو کهسه وهردهگرێت که خۆی دهیهوێت و (شایستهیه)، خوای گهوره زاناو دانایه. |
أَمْ حَسِبْتُمْ أَن تُتْرَكُوا وَلَمَّا يَعْلَمِ اللَّهُ الَّذِينَ جَاهَدُوا مِنكُمْ وَلَمْ يَتَّخِذُوا مِن دُونِ اللَّهِ وَلَا رَسُولِهِ وَلَا الْمُؤْمِنِينَ وَلِيجَةً ۚ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ(16) Qey hûn goman dikin, heya ku Yezdan; ewan merivên ji we ne, ku ji bona rêya Yezdan tekoşîn dikin û ewan merivan bi xweber jî ji pêştirê Yezdan û ji pêştirê Pêxemberê wî û ji pêştirê bawergeran ji xwe ra qe tu kesekî serkar û bextîyar nagirin, bi wê temtêla wan nizanbe, wê Yezdanê li ser vê temtêla we, dest ji we berde? Şixwa hûn çi bikin, Yezdan bi xweber jî bi wî dizane (ئهی ئیمانداران) ئایا پێتان وابوو و واتان دهزانی ههروا وازتان لێدههێنرێت (بێ تاقیکردنهوه) لهکاتێکدا هێشتا خوا دهری نهخستووه ئهوانهی جیهادیان کردووهو تێکۆشاون له ئێوهو جگهله خواو پێغهمبهرهکهی و ئیمانداران کهسانی تریان نهکردووه بهجێی متمانهو ڕازو نهێنی خۆیان، خوایش ههمیشه ئاگاداره به ههموو ئهو کارو کردهوانهی که ئهنجامی دهدهن (بهڵام دهیهوێت ههموو ڕاستیهکان دهرکهون و بێنهروو). |
مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِينَ أَن يَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ شَاهِدِينَ عَلَىٰ أَنفُسِهِم بِالْكُفْرِ ۚ أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ وَفِي النَّارِ هُمْ خَالِدُونَ(17) Ewan hevrîçêkerên, ku ji bona filetîya xwe ra li ser xwe, bi xweber şahidî didin, ku file ne ewa hene! Ji bona wan ra tu maf tune ye ku mizgeftên Yezdan ava bikin. Ewan kirinê wan hemûşk şewitîne û ewanê di agir da jî tum carî bimînin شیاو وشایسته نهبووه بۆ موشریک و هاوهڵگهران که مزگهوتهکانی خوا ئاوهدان بکهنهوه، لهکاتێکدا خۆیان شایهتن لهسهر خۆیان که بێ باوهڕن، ئهوانه ههموو کارو کردهوهکانیان بێ نرخه و پووچهڵ بۆتهوه، ئهوان لهناو ئاگری دۆزهخدا (له ژیانی کوله مهرگیدا) بهردهوامن. |
إِنَّمَا يَعْمُرُ مَسَاجِدَ اللَّهِ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَأَقَامَ الصَّلَاةَ وَآتَى الزَّكَاةَ وَلَمْ يَخْشَ إِلَّا اللَّهَ ۖ فَعَسَىٰ أُولَٰئِكَ أَن يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدِينَ(18) Bi rastî mizgeftên Yezdan hey ewan kesên ku bi Yezdan û bi ro (danê) para da bawer kirine û nimêja xwe kirine û baca xwe dane û ji pêştirê Yezdan ji tu kesî jî natirsin, ava dikin. îdî dibe ku evan bibine ji wan kesên ku hatine rêya rast بهڕاستی تهنها ئهو کهسه (بهدڵ و بهگیان) مزگهوتهکانی خوا ئاوهدان دهکاتهوه (به خواپهرستی و نوێکردنهوهی) که باوهڕی پتهوی بهخواو بهرۆژی دوایی هێناوه و نوێژهکانی بهچاکی ئهنجام داوهو زهکاتیشی (له ماڵ و سامانی) دهرکردووه و له کهسیش نهترساوه جگه له خوای باڵادهست، جا ئومێده ئهو جۆره کهسانه له ڕیزی ڕێنموویی کراواندا بن. |
۞ أَجَعَلْتُمْ سِقَايَةَ الْحَاجِّ وَعِمَارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرَامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَجَاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۚ لَا يَسْتَوُونَ عِندَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ(19) Qey hûn (gelî kesan!) av dana hecîyan û ava kirina mizgevta (bi nav) Mescid ul-Heram û ewanê ku bi Yezdan û bi ro û danê para da bawer kirine û (ji bona qayîlbûna Yezdan) di rêya Yezdan da tekoşîn kirine; wekî hev digirin? Na, ewan li bal Yezdan wekî hev nabin. Bi rastî Yezdan komalê cewrkar nayne rêya rast ئایا ئێوه بهڕهواو دروستان دانا ئاوبهخشین بهحاجیان و ئاوهدان کردنهوهی مزگهوتی حهرام (کهعبه)، وهک ئهو کهسه وابێت که باوهڕی پتهوی بهخواو بهرۆژی دوایی هێناوهو تێکۆشاوه له پێناوی ڕێبازی خوادا؟ ئهو دوو دهستهیه وهک یهکنین و لهیهک ئاستدا نین لای خوا، خوای گهورهش هیدایهت و ڕێنموویی قهومی ستهمکار نادات. |
الَّذِينَ آمَنُوا وَهَاجَرُوا وَجَاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللَّهِ ۚ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْفَائِزُونَ(20) Ewanê ku bawer kirine û (ji welatê xwe) koç kirine û ji bona qayîlbûna Yezdan) di rêya Yezdan da bi mal û bi canê xwe tekoşîn kirine, hene! Ewan li bal Yezdan bi payetî meztir in. Ewanê serfıraz jî evan bi xweber in ئهوانهی باوهڕیان هێناوه و کۆچیان کردووه و جیهادو ههوڵ و کۆششیان ئهنجامداوه له پێناوی ڕێبازو ڕهزامهندیی خوادا به ماڵیان و بهگیانیان، پلهپایهو پاداشتیان لای خوا بێ سنوور و گهورهتره، ئا ئهوانهش که باسکران ههر ئهوانه سهرفرازو بهختهوهرن... |
يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُم بِرَحْمَةٍ مِّنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَّهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُّقِيمٌ(21) Xudayê wan li bal xwe ji bona wan ra mizgîna dilovanîyeke ji xwe û qayîlbûna xwe bi wan dide, ku ji bona wan ra bihişt hene, xarina wan bê paşî ne (جا ئهوانه) پهروهردگاریان مژدهیان دهداتێ به ڕهحمهت و میهرهبانی تایبهتی له لایهن خۆیهوه، هاوڕێ لهگهڵ ڕهزامهندی و خۆشنوودی و بهههشت و باخی بێ شومار، له کاتێکدا بۆ ئهوان ههیه لهو بهههشتهدا نازو نیعمهتی نهبڕاوه که پێشکهشیان دهکرێت. |
خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۚ إِنَّ اللَّهَ عِندَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ(22) Ewan bi xweber jî di wê bihiştê da hey manok in. Bi rastî li bal Yezdan xelatên mezin hene لهههمان کاتدا لهو بهههشتهدا بۆ ههمیشه و بهردهوام ژیان دهبهنه سهر، بهڕاستی خوای بهخشنده پاداشتی گهوره و بێ سنووری لهلایه. |
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِيَاءَ إِنِ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِيمَانِ ۚ وَمَن يَتَوَلَّهُم مِّنكُمْ فَأُولَٰئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ(23) Gelî ewanê ku we bawer kirîye! Heke bav û kal û birayên we, ji bawerîyê pirtir ji filetîyê hez bikin, hûn jî ewan ji xwe ra serkar û mezin negirin. Û kîjan ji we, ewan bav û kal û biran ji bona xwe ra serkar û mezin bigire; îdî bi rastî ewan bi xweber cewr kirine ئهی ئهو کهسانهی باوهڕتان هێناوه، باو و باپیران و براکانتان مهکهنه پشتیوان و خۆشهویستی خۆتان، ئهگهر ئهوان بێ باوهڕیان خۆش ویست و ههڵیانبژارد بهسهر ئیمان و باوهڕدا، ههرکهس له ئێوه پشت بهوان ببهستێت و خۆشی بوێن، ئائهوانه ههر ستهمکارن. |
قُلْ إِن كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُم مِّنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّىٰ يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ(24) (Muhemmed! Tu ji bona wan ra aha) bêje: "Heke li bal we bav û kalên we û zarên we û birayên we û zone we û pismam û lêzimên we û ewa malê ku hûn keda wî dikin û ewa kirîn û fîrotina ku hûn ditirsin, ji bona ku hûn di wî da karê nekin û ewan xan û malên ku hûn bi wan qayîl bûne, ji Yezdan û ji Pêxemberê wî û ji wê tekoşîna ku ji bona rêya wî tê kirinê, heztir be, îdî hûn dîdarî bikin, heya ku fermana Yezdan (bi teşqeledana we) were." Bi rastî Yezdan bi xweber jî ewî komalê ku ji rêya rast derketîye nayne rê (ئهی محمد (صلى الله عليه وسلم) پێیان بڵێ: ئهگهر باوو باپیرانتان و براکانتان و هاوسهرانتان و عهشرهت و هۆزتان و ماڵ و سامانێک که بهدهستان هێناوه، یاخود بازرگانیهک دهترسن که شکان و بێ بازاڕی ڕووی تێبکات و خانووبهره و کۆشک و تهلارێک که حهز دهکهن لێتان تێک نهچێت و دڵخۆشن پێی، لاتان خۆشهویستترو نازدارتر بێت له خواو پێغهمبهرهکهی و جیهادو تێکۆشان لهپێناو ڕێبازی ئهو زاتهدا، ده ئهوه چاوهڕوان بن، ههتا خوای گهوره دێت به فهرمانهکانیهوه و (تۆڵهتان لێ دهسێنێت)، خوای پهروهردگاریش هیدایهت و ڕێنموویی قهومی یاخی و له سنوور دهرچوو نادات. |
لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِي مَوَاطِنَ كَثِيرَةٍ ۙ وَيَوْمَ حُنَيْنٍ ۙ إِذْ أَعْجَبَتْكُمْ كَثْرَتُكُمْ فَلَمْ تُغْنِ عَنكُمْ شَيْئًا وَضَاقَتْ عَلَيْكُمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ ثُمَّ وَلَّيْتُم مُّدْبِرِينَ(25) Bi sond! Yezdan di pir cîyan da arîkarîya we kirîye û di roya (qirîna) Huneynê da jî (arîkarîya we kirîye): Di wê royê da; piranîya we hûn bi sodretî qure kirine, îdî ewê (piratîyê jî) qe tu tiştek ji we ne daye para danê û zemîn bi firetîya xûya jî li ser we teng bûye û paşê jî we pişta xwe daye qirînê hûn para da revîyane سوێند بێت بێگومان خوای گهوره له زۆر شوێندا سهری خستن (بهسهر بێ باوهڕاندا)، له ڕۆژی حونهینیش کاتێک که زۆریی ژمارهی خۆتان سهرسامی کردبوون، جا (بینیتان) ئهو زۆریه هیچ فریاتان نهکهوت و بێ نیازی نهکردن، زهویش چهنده فراوانه لێتان هاتهوه یهک و تهنگ بوهوه، لهوهودوا ههموو پشتان ههڵکردو ڕاتانکرد. |
ثُمَّ أَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ وَعَلَى الْمُؤْمِنِينَ وَأَنزَلَ جُنُودًا لَّمْ تَرَوْهَا وَعَذَّبَ الَّذِينَ كَفَرُوا ۚ وَذَٰلِكَ جَزَاءُ الْكَافِرِينَ(26) Pasşê (ji piştî ku hûn revîyane) Yezdan hewdana xwe (bi ber dilî) li ser pêxemberê xwe û li ser bawergeran da hinartîye û ewî leşkerekî wusa hinartîye ku qe we ewa (leşkeran) ne didîtin. (Ewî bi wan leşkeran) ewanê ku filetî dikiribûne şapat kirîye. Û şixwa celata filan bi xweber jî eva ye پاشان خوای گهوره ئارامی و ئاسوودهیی دابهزانده سهر پێغهمبهرهکهی و سهر ئیمانداران و سهربازانێکی دابهزان که نهتاندیووه، سزای ئهوانهشیدا که بێ باوهڕان بوون، ئهوهش سزای و پاداشتی بێ باوهڕانه. |
ثُمَّ يَتُوبُ اللَّهُ مِن بَعْدِ ذَٰلِكَ عَلَىٰ مَن يَشَاءُ ۗ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(27) Ji piştî vî jî Yezdan poşmanîya evînên xwe litê dike. Û bi rastî Yezdan baxişgerekî dilovîn e ئینجا دوای ئهوه خوای گهوره له ههر کهسێک که بیهوێت و شایسته بێت تهوبه و پهشیمانی وهردهگرێت، خوا لێخۆشبوو میهرهبانه. |
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّمَا الْمُشْرِكُونَ نَجَسٌ فَلَا يَقْرَبُوا الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ بَعْدَ عَامِهِمْ هَٰذَا ۚ وَإِنْ خِفْتُمْ عَيْلَةً فَسَوْفَ يُغْنِيكُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ إِن شَاءَ ۚ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ حَكِيمٌ(28) Gelî ewanê ku we bawer kirîye! Bi rastî ewanê hevrîçêker hene! Ewanan (bi bawerî) pîs in, îdî bira ewanan ji piştî vê sala wane hanê nêzîkê mizgevta (bi nav) Mescid ul-Heram nebin û heke hûn (ji ne hatina wan li bal mizgevtê da) bitirsin, ku hûnê xezan bibin; îdî heke Yezdan bivê şixwa ewê we ji rûmeta xwe zengîn bike. Bi rastî Yezdan zanakî bijejke ye ئهی ئهو کهسانهی باوهڕتان هێناوه چاک بزانن که موشریک و هاوهڵگهران ناپوخت و پیسن، ئیتر لهم ساڵهیان بهدواوه نابێت نزیکی مزگهوتی حهرام (کهعبهی پیرۆز) بکهون، خۆ ئهگهر دهترسن له ههژاری و نهداری و بێ بازاڕی ئهوه بزانن کهله ئایندهدا خوای گهوره له فهزڵ و بهخشندهیی خۆی دهوڵهمهندتان دهکات ههر کاتێک بیهوێت (بێگومان سامانی نهوت و کانزاکان بهشێکن لهو مژدهیه) بهڕاستی خوا زاناو دانایه. |
قَاتِلُوا الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَلَا يُحَرِّمُونَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَلَا يَدِينُونَ دِينَ الْحَقِّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتَابَ حَتَّىٰ يُعْطُوا الْجِزْيَةَ عَن يَدٍ وَهُمْ صَاغِرُونَ(29) Hûn (gelî bawergeran!) bi wanê ku ji bona wan ra pirtûk hatîye, ku ewan hêj bi Yezdan û bi ro û danê para da bawer nakin û ewan ku Yezdan û Pêxemberê Wî ne durist kirine, ne durist nakin (ji wan bi duristî dixun) û ola rast jî (ji bona xwe ra) bi olî litê nakin, qirînê bikin; heya ku ewan xeraca xwe bi destê xerac kûsanan bidin, ku ewan bi xweber jî stûxar bin (ئهی ئیمانداران) دژی ئهوانهی که باوهڕی (ڕاست و دروستیان) بهخواو بهرۆژی قیامهت نیه و ئهو شتانهی خواو پێغهمبهرهکهی بهحهرامیان داناوه بهحهرامی نازانن و پهیڕهوی دینی حهق نابن، لهوانهی که کتێبیان پێدراوه له (گاورو جوو) بجهنگن، ههتا ئهو کاتهی بهناچاری باج پێشکهش بهدهوڵهتی ئیسلام دهکهن، (لهجیاتی ئهوهی که گیان و ماڵ و سامانیان پارێزراوه و بهشداری جهنگ ناکهن). |
وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ ۖ ذَٰلِكَ قَوْلُهُم بِأَفْوَاهِهِمْ ۖ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِن قَبْلُ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ ۚ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ(30) Û cihûyan (aha) gotine: "Bi rastî Uzeyr kurê Yezdan e." Û Mexînan jî (aha) gotine: "Bi rastî Îsa kurê Yezdan e." Eva gotina hanê, gotina wan e, bi devê xwe dibêjin. (Gotina wan) wekî gotina wan fileyên ku hêj di berya wan da (borîna) gotina: (Ewan jî di devê xwe da wekî gotina wan filan digerînin.) Yezdan ewan bikuje! Ewan di kuda evan viran dikin جولهکه وتیان: عوزهیر کوڕی خوایه، گاورهکانیش وتیان: مهسیح کوڕی خوایه!! ئا ئهو بوختانه (نابهجێیانه) قسهی ئهوانه و بهدهم دهیڵێن و لێی تێناگهن (بیرێک ناکهنهوه، تیافکرن) ئهو گوفتارهیان لاسایی کردنهوهی ئهوانهیه که پێشتر بێ باوهڕ بوون (لهوهدا که دهیانوت فریشتهکان کچی خوان)، دهک بهکوشت چن و خوا لهناویان بهرێت، ئاخر ئهم بوختانه ناڕهوایانه چۆن ههڵدهبهستن. |
اتَّخَذُوا أَحْبَارَهُمْ وَرُهْبَانَهُمْ أَرْبَابًا مِّن دُونِ اللَّهِ وَالْمَسِيحَ ابْنَ مَرْيَمَ وَمَا أُمِرُوا إِلَّا لِيَعْبُدُوا إِلَٰهًا وَاحِدًا ۖ لَّا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۚ سُبْحَانَهُ عَمَّا يُشْرِكُونَ(31) Ewan (filan) Yezdan hîştine, zanayên xwe û sofîyên xwe û Mesîhê kur ê Meryemê ji xwe ra xistine Xuda. Ewan bi xweber jî hatibûne ferman kirinê; ku ewan hey ji bona yek Yezdanê bi tenê ra perestî bikin, ji pêştirê wî (qe tu yezdanê babet ê perestîyê) tune ye. Bi rastî ewa ji wan sa-lixê hevrîçêkeran paqij e (گاورو جوو) حاخام و قهشهکانی خۆیان کردۆته پهروهردگاری خۆیان له جیاتی خوا (ملکهچ و فهرمانبهرداریانن، ئهوانیش بهئارهزووی خۆیان شتیان بۆ حهڵاڵ یان حهرام دهکهن) ههروهها مهسیحی کوڕی مهریهمیش (بهکوڕی خوا دهزانن) لهکاتێکدا که فهرمانیان پێنهدراوه جگه له پهرستنی تاکه خوایهک، بێگومان جگه لهوزاته خوایهکی تر نیه، پاکی و بێگهردی و ستایش بۆ ئهو زاتهیه، که (ئهو نهفامانه) هاوهڵی بۆ بڕیار دهدهن. |
يُرِيدُونَ أَن يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَن يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ(32) Ewan (filan) divên, ku ronahîya (fermanên Yezdan) bi devê xwe bitemirînin. Bi rastî file rikê xwe bînin jî wê Yezdanê ewan filan ji vîna wan bide para da, wê hey ronahîya (fermanên xwe) pêk bîne (ئهوانه بهو بیروباوهڕه پووچانهیانهوه) دهیانهوێت نوورو ئاینی خوا بهقاڵهی دهمیان بکوژێننهوه و خامۆشی بکهن (بهڵام خهیاڵیان خاوه) خوا ناهێڵێت ئاواتیان بێته دی و هیچ شتێکی تری ناوێت جگه لهوه نهبێت ئاین و نووری خۆی سهربخات و نووری خۆی تهواو بکات و دهری بخات، ههرچهنده کافرو بێ باوهڕان پێی سهغڵهت و دڵتهنگ بن. |
هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِهَ الْمُشْرِكُونَ(33) Û hevrîçêker çiqa rikê xwe bînin jî, hey ewê ku pêxemberê xwe bi rêya rast û bi ola maf (haq) şandîye, ji bona ku ola xwe li ser hemûşk olan servahatî bike ewa hey (Yezdan) e ههر ئهو زاته بۆیه پێغهمبهرهکهی هاوڕێ لهگهڵ هیدایهت و ڕێنموویی و ئایینی ڕاست و دروستدا ڕهوانه کردووه تا سهری بخات بهسهر ههموو بهرنامه و ئاینهکانی تردا، ههرچهنده موشریک و هاوهڵگهران پێی سهغڵهت و دڵتهنگ بن. |
۞ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنَّ كَثِيرًا مِّنَ الْأَحْبَارِ وَالرُّهْبَانِ لَيَأْكُلُونَ أَمْوَالَ النَّاسِ بِالْبَاطِلِ وَيَصُدُّونَ عَن سَبِيلِ اللَّهِ ۗ وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُم بِعَذَابٍ أَلِيمٍ(34) Gelî ewanê ku we bawer kirîye! Bi rastî pir kesên ji zanan û sofîyên wan (filan) malê merivan bi pûçî dixun û ewan (zanan û sofîyan) merivan ji rêya Yezdan didine para da. Û ewanê ku zêr û zîvan çal dikin: di rêya Yezdan da nasixurînin hene! Îdî (Muhemmed!) tu mizgîna wan bi şapateke dilsoz bide ئهی ئهو کهسانهی باوهڕتان هێناوه، چاک بزانن که زۆربهی حاخام و مالومهکانی جوو و قهشهی گاوران، ماڵ و سامانی خهڵکی بهناحهق دهخۆن، بهرههڵستی ڕێباز و ئاینی خوا دهکهن، جا ئهوانهی که ئاڵتون و زیو کۆ دهکهنهوه و قایمی دهکهن و له پێناوی ڕێبازی خوادا و بۆ ڕهزامهندی ئهو، نایبهخشن، ئهوه مژدهی سزایهکی پڕ ئێشیان بدهرێ!! |
يَوْمَ يُحْمَىٰ عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ فَتُكْوَىٰ بِهَا جِبَاهُهُمْ وَجُنُوبُهُمْ وَظُهُورُهُمْ ۖ هَٰذَا مَا كَنَزْتُمْ لِأَنفُسِكُمْ فَذُوقُوا مَا كُنتُمْ تَكْنِزُونَ(35) Di roya ku ewan (malên çalkirî) di agirê dojê da têne sor kirinê, îdî bi wî (malî sorkirî) netik û kêlek û pişta wan tê deqandinê, ji wan ra (aha tê gotinê): "Ewa malê ku we ji bona xwe ra veşartibû eva ye, îdî hûn ewî (malê xwe yê) ku we veşartibûye (tam) bikin (ئهو سزا سهخته) له ڕۆژێکدا دهبێت ئهو پاره و سامانهی کۆیان کردۆتهوه، له دۆزهخدا سوور دهکرێتهوه، ناوچاو و لاتهنیشت و پشتیانی پێ داخ دهکرێت، ئینجا پێیان دهوترێت: ئهمه ئهو سامانهیه که کۆتان دهکردهوه بۆ خۆتان، ده بچێژن سزای ئهوهی که بۆ خۆتان کۆدهکردهوه. |
إِنَّ عِدَّةَ الشُّهُورِ عِندَ اللَّهِ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا فِي كِتَابِ اللَّهِ يَوْمَ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ۚ ذَٰلِكَ الدِّينُ الْقَيِّمُ ۚ فَلَا تَظْلِمُوا فِيهِنَّ أَنفُسَكُمْ ۚ وَقَاتِلُوا الْمُشْرِكِينَ كَافَّةً كَمَا يُقَاتِلُونَكُمْ كَافَّةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ(36) Di roya Yezdan ku ezman û zemîn afirandîye; bi rastê hijmara mehan danzdeh in. eva hijmara hanê di nivîsara Yezdan da heye. Ji wan mehan: çar mehê wî bi rûmet in (di wan da qirîn û sikatî û tekoşînî qedexe ne, ewan mehan: Zil qade, Zil hece, Muherrem, Receb in) evan (hijmar û qedexan) ola wî ye rast e bi hêz e, îdî hûn (gelî bawergeran!) di wan mehan da bi xweber li xwe cewr nekin, ça file bi hemûtî bi we ra girînê dikin, hûn jî bi hemûtî bi wan ra qirînê bikin. Û hûn bizanin! ku bi rastî Yezdan bi xudaparizan ra ne بێگومان ژمارهی مانگهکان لای خوا دوانزه مانگه، لهکتێبی خوادا له (لوح المحفوظ) دا دیاریکراوه، ههر لهو ڕۆژهوه که ئاسمانهکان و زهوی دروست کردووه، چوار مانگی به حهرام داناوه (واته جهنگ تیایدا نابێت بهرپا ببێت)، ههر ئهوهیه ئایین و بهرنامهی ڕاست و دروست، کهوابوو لهو مانگانهدا ستهم له خۆتان مهکهن و جهنگ بهرپا مهکهن، بهڵکو تهنها دژی موشریکانی (شهڕهنگێز) ههمووتان بجهنگن به گشتی ههروهکو ئهوان دژی ئێوه دهجهنگن بهگشتی، ئینجا بشزانن که خوا یارو یاوهری ئهو کهسانهیه که لێی دهترسن و پارێزکارن. |
إِنَّمَا النَّسِيءُ زِيَادَةٌ فِي الْكُفْرِ ۖ يُضَلُّ بِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا يُحِلُّونَهُ عَامًا وَيُحَرِّمُونَهُ عَامًا لِّيُوَاطِئُوا عِدَّةَ مَا حَرَّمَ اللَّهُ فَيُحِلُّوا مَا حَرَّمَ اللَّهُ ۚ زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ(37) Bi rasrî şûn guhurandina wan mehan (meha bi nav Muherrem para didan, di şûna wê da meha bi nav Sefer datînin, ji bona ku danê qirînê pir bikin, ya jî danê qirînê kêm bikin) pirkirina di filetîyê da ne wundabûna ji rêya rast e. Ewanê file hene! Ewanan ewê meha qedexerok di salekî da ji wan mehên qedexerok dihijmirînin û di salekî da jî qe ji wan mehên qedexerok nahijmirînin. ji bona ku ewan (filan) ewê hijmara ku Yezdan hijmartîye pêpes bikin (qe bi tu tiştî nehijmêrin). Îdî ewan bi vê hijmara xwe (ewan mehên qedexe ne) ku Yezdan hijmartîye; qedexetîya wan radikin, ji bona wan ra ewa kirina wane sik hatîye xemilandinê (xweşa wan diçe). Şixwa Yezdan bi xweber jî komalê file nayne rêya rast بهڕاستی دواخستن و دهستکاری کردنی ئهو مانگانهی که جهنگ تیایاندا حهرامه، بۆ کاتێکی تر؛ سهرکهشی و ڕۆچونێکی زیاتره له کوفرو خوانهناسیدا، ئهوانهی که بێ بڕوا بوون پێی گومڕا دهکرێن، ساڵێک ئهو دهستکاریه بهحهڵاڵ دادهنێن و ساڵێکیش بهحهرام، بۆ ئهوهی ئهو مانگانه ڕێک بکهون لهگهڵ ژمارهی ئهو مانگانهی که خوا حهرامی کردوون، بهم جۆره ئهوهی خوا حهرامی کردبوو حهڵاڵیان دهکرد، ئهوانه کرداره ناپهسهندهکانی خۆیان لا جوان کرابوو، خوایش هیدایهت و ڕێنموویی هۆزی بێ باوهڕان ناکات. |
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ ۚ أَرَضِيتُم بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ ۚ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ(38) Gelî ewanê ku we bawer kirîye! Ji bona we ra çi bûye? Di gava ji bona we ra tê gotine: "Hûn hemûşk bi hev ra di rêya Yezdan da herin qirîne, hûn li bal zemîn da giran dibin dimînin. Qey hûn ji jîna para da pirtir bi jîna cihanê qayîl dibin? Bi rastî Xemla jîna cihanê di dan û gavê para da hey hindike ئهی ئهو کهسانهی ئیمان و باوهڕتان هێناوه: ئهوه بۆچی کاتێک پێتان دهوترێت ڕاپهڕن و ئامادهبن و هێرش بهرن له پێناوی ئاینی خوادا (دژی ئهو خوانهناسانهی که خۆیان ئاماده کردووه بۆ کوژاندنهوهی نووری خوا) ئێوه لهشتان دادههێزرێت و دهلکێن بهزهویداو زهمین گیردهبن (ئهڵبهته ئهم بانگهوازه ههرکاتێک لهلایهن سهرکردایهتی حهکیم و داناو بڕوا پێ کراوهوه بڕیار درا، که ههڵقوڵاوی ناو کۆمهڵگهی ئیماندارانه و ئهزموونی ساڵهها جیهادو خهباتی ژێر زهمینی ههیه، دهبێت لهلایهن ههموو ئیماندارانهوه پهیڕهوی بکرێت) ئایا ئێوه ڕازین به ژیانی دنیاو بهگرنگتری دهزانن له ژیانی نهبڕاوهی قیامهت له بهههشتی بهرین، بێگومان ژیانی دنیا به بهراورد لهگهڵ ژیانی پڕ له شادیی قیامهتدا زۆر زۆر کهم تهمهن و کهم خۆشی یه. |
إِلَّا تَنفِرُوا يُعَذِّبْكُمْ عَذَابًا أَلِيمًا وَيَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ وَلَا تَضُرُّوهُ شَيْئًا ۗ وَاللَّهُ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ(39) Heke hûn (gelî bawergeran! Ça hatine ferman kirinê wusa) bi hev ra neçine qirînê, wê (Yezdanê) bi şapateke dilsoz we şapak bike û wê ewê) we bi komalekî mayî yê pêştirê we, biguhure, qe hûn nikarin tu ziyana wî jî bikin. Bi rastî Yezdan bi xweber jî li ser hemûşk tiştan bi hêz e ئهگهر (بۆ جیهاد) ڕانهپهڕن و دهستبهکار نهبن، ئهوه سزایهکی زۆر بهئێشتان دهدات و کهسانێکی تر دههێنێته کایهوه له ئێوه نهبن، وهنهبێت ئێوه بتوانن هیچ زهرهر و زیانێک به خوا بگهیهنن، (بهنهچوونتان بهدهم بانگهوازی خواوه، بهڵکو نافهرمانی و دنیاپهرستی ههر زیان له خۆتان دهدات)، خوایش ههمیشه بهسهر ههموو شتێکدا دهسهڵاتداره. |
إِلَّا تَنصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللَّهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِينَ كَفَرُوا ثَانِيَ اثْنَيْنِ إِذْ هُمَا فِي الْغَارِ إِذْ يَقُولُ لِصَاحِبِهِ لَا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنَا ۖ فَأَنزَلَ اللَّهُ سَكِينَتَهُ عَلَيْهِ وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَّمْ تَرَوْهَا وَجَعَلَ كَلِمَةَ الَّذِينَ كَفَرُوا السُّفْلَىٰ ۗ وَكَلِمَةُ اللَّهِ هِيَ الْعُلْيَا ۗ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ(40) Hek hûn (gelî bawergeran!) arîkarîya (wî pêxemberê min ê Muhemmed) nekin, îdî bi sond! (hûn bizanin) Yezdan arîkarîya wî kirîye. Kanê di gava ku ewanê file, ewa (pêxembera) yekê ji wan duduyan bi tenê bû, ji (welat) derxistibûn; di gava ku ewan herdukan di şikevtê da bûn (aha) digote hevalê xwe: "Qe murûzê xwe neke bi rastî Yezdan bi me ra ne." (A, di wê gavê da) Yezdan arîkarî kir, îdî Yezdan hewdana xwe li ser dilê wî da hinartîye û (Yezdan) ta ê wî bi leşkerekî ku hûn nabînin, kirîye û mijûlîya wanê ku fîletî dikiribûne berjêr kirîye. Û şixwa hey mijûlîya Yezdan bi tenê bilind e. Û Yezdan servahatê bijejke ye ئهگهر ئێوه پشتگیری پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) نهکهن و یارمهتی نهدهن، ئهوه بهڕاستی خوا پشتگیری کردو سهری خست، کاتێک ئهوانهی بێ باوهڕ بوون دهریان کرد له شاری مهککه و یهکێک بوو لهو دوو کهسه کاتێک ههردووکیان لهناو ئهشکهوتهکهدا بوون (کاتێک بێ باوهڕهکان گهشتبوونه دهوروبهری ئهشکهوتهکه ئهبوبهکری هاوهڵی خهمی لێهات) پێغهمبهریش (صلى الله عليه وسلم) دڵی دایهوه و پێی وت: خهفهت مهخۆ، دڵنیابه خوامان لهگهڵه، ئهوسا ئیتر خوا ئاسوودهی و ئارامی خۆی دابهزانده سهری و پشتگیری و بههێزی کرد به سهربازانێک که ئێوه نهتاندهبینین و بهرنامهو ئاینی بێ باوهڕانی دانهواند و ڕیسواتری کرد، بهرنامهو ئاینی خوایش ههمیشه بهرزو بڵندتره، خوایش ههمیشه باڵادهست و دانایه. |
انفِرُوا خِفَافًا وَثِقَالًا وَجَاهِدُوا بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ(41) Hûn (gelî bawergeran bi dil xwazî) û bi sivikaî (û bi dil nxwazî) û bi giranî bi mal û canê xwe va di rêya Yezdan da bi hev ra (bi wan filan ra) tekoşîn bikin. Bi rastî heke hûn bizanin (eva tekoşîna bi vî awayî) ji bona we ra çêtir e (ئهی ئیمانداران ههر کاتێک داواکران بۆ غهزا لهلایهن سهرکردایهتیهکی متمانه پێکراوهوه): ئێوه بهچهکی سووک و سهنگین و بهسواره و پیادهتانهوه ڕاپهڕن و ئامادهبن و جیهاد و تێکۆشان بکهن بهماڵ و سامان و گیانتان له پێناوی خوادا، ئهوه چاکتره بۆتان ئهگهر ئێوه بزانن و تێبگهن. |
لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَّاتَّبَعُوكَ وَلَٰكِن بَعُدَتْ عَلَيْهِمُ الشُّقَّةُ ۚ وَسَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ يُهْلِكُونَ أَنفُسَهُمْ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ(42) Heke (eva gazîkirina te Muhemmed! ji bona wan ra, li bal qirîna bi filan ra, ji bona qirînê ne bûya) lê ji bona karekê nêzîk bûye, ya jî ji bona rêya miraza bûya, bi rastî ewanê bibûna peyrewê te, lê bi rastî zehmet û westandinê ewan (bawergeran; ji gazîkirina te li bal qirîna bi filan ra) dûr xistine. Ewan (bawergeran) di nêzîk da bi Yezdan sond dixun û (aha) dibêjin: "Heke me bikarya (ku em herne qirînê) emê bi we ra derketibûna (qirînê). Ewan bi wî awayî xwe teşqele dikin. Şixwa Yezdan bi xweber jî dizane ku ewan bi rastî derewan dikin ئهگهر (غهزای تهبووک) دهستکهوتێکی ئاسان و نزیک بوایه، یا سهفهرێکی مامناوهندی بوایه، ئهوه دووڕووهکان شوێنت دهکهوتن، بهڵام ڕێگهی دوورو پڕ مهینهت بۆ ئهوان زهحمهته، (جا لهوهودوا دێن) و سوێند بهزاتی خوا دهخۆن و دهڵێن: ئهگهر بمانتوانیایه ئهوه لهگهڵ ئێوهدا دهردهچووین و دههاتین بۆ غهزا، ئهوانه بهو ڕهفتارو درۆیانهیان، خۆیان تیادهبهن، خوایش دهزانێت بهڕاستی ئهوانه درۆزنن. |
عَفَا اللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ(43) Yezdan ji te kulan behere! Ka heya ji bona te ra (Muhemmed) ewanê ku rastgone xûya bibûnan û ji bona, ku te bi wanê derew dikiribûne bizanîya, te ji bona çi destûra wan (ji bona qirînê) daye خوا لێت خۆش بێت (ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم)! بۆ مۆڵهتت دانێ (نهدهبوایه مۆڵهتیان بدهیتێ) ههتا بهچاکی بۆت دهربکهوێت، کێ ڕاسته و باوهڕ دامهزراوه، کێش درۆزن و دوورووه. |
لَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ أَن يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالْمُتَّقِينَ(44) Ewanê ku bi Yezdan û bi dan û gavê para da bawer kirine hene! Ji ber ku ewan bi mal û bi canê xwe va di rêya Yezdan da tekoşînê dikin (ewan nayên ji bona para ketinê, ji te Muhemmed destûra para ketinê naxwezin). Û şixwa Yezdan bi xweber jî bi xudaparizan dizane (بهڵام) ئهوانهی باوهڕیان بهخواو به ڕۆژی دوایی ههیه مۆڵهتت لێ ناخوازن (خۆ نادزنهوه له جیهادو له غهزا)، چونکه ئامادهن ماڵ و سامان و گیانیان بهخت بکهن له پێناوی خوادا، خوایش زانایه به خاوهن تهقواو پارێزکاران. |
إِنَّمَا يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَارْتَابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ(45) Lê ewanê ku bi Yezdan û bi ro û danê para da bawer nakin û dilê wan (di bawerîyê da) du dilî kirîye, hene! Hey ewan ji bona para ketina (ji qirînê) ji te destûra xwe dixwazin. Îdî ewan bi xweber jî di du dilîya xwe ye (bawer kirinê da) du dil dibin (بهڵکو) بهڕاستی تهنها ئهوانه مۆڵهتت لێ دهخوازن که باوهڕ بهخواو به ڕۆژی دوایی ناهێنن، ئهوانه ههمیشه دوودڵن و دڵه ڕاوکێیانه، بهردهوام له گومانی خۆیاندا سهرگهردان و وێڵن و دێن و دهڕۆن. |
۞ وَلَوْ أَرَادُوا الْخُرُوجَ لَأَعَدُّوا لَهُ عُدَّةً وَلَٰكِن كَرِهَ اللَّهُ انبِعَاثَهُمْ فَثَبَّطَهُمْ وَقِيلَ اقْعُدُوا مَعَ الْقَاعِدِينَ(46) Û heke (ewanî bawer ne dikirin) çûbûna qirînê bi van, wê ewanê ji bona (qirînê) tedarikeke xwe bikirinan. Lê Yezdan ji wan kirinê wan rikê xwe anî, îdî ewî ewanê (bê bawer di mala wan da) hîşt, (ji wan ra aha hate) gotinê: "Hûn jî (di mala xwe da) bi wanê (bêzar va) rûnên ئهگهر ئهو دووڕووانه بیانویستایه دهرچن (بۆ غهزا) ئهوه خۆیان بۆ ئاماده دهکرد، بهڵام خوا چالاکی نواندن و دهرچوونی ئهوانی نهویست (چونکه دڵ و دهروون نهخۆش بوون)، لهبهر ئهوه سستی کردن و لهشی قورس کردن پێیان وترا: دانیشن بۆ خۆتان لهگهڵ پیرو مناڵ و پهککهوتهکاندا. |
لَوْ خَرَجُوا فِيكُم مَّا زَادُوكُمْ إِلَّا خَبَالًا وَلَأَوْضَعُوا خِلَالَكُمْ يَبْغُونَكُمُ الْفِتْنَةَ وَفِيكُمْ سَمَّاعُونَ لَهُمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ بِالظَّالِمِينَ(47) Heke ewanê (bê bawer) di nava we da derketina (qirînê) ewan ji pêştirê tevdanîyê qe ji bona we ra tu tiştek, pir ne dikirin û ewanê di nava we da hey têkilkirin danînan (ji bona ku hûn para da birevin). Şixwa di nava we da jî, ewanê ku gohdarêya (vanê bê bawer) bikirinan hebûn. Û Yezdan bi wanê cewrkar dizane ئهوانه ئهگهر دهرچوونایه و لهناوتاندا بوونایه هیچیان بۆ ئێوه زیاد نهدهکرد بێجگه له سستی نهبێت (له ئاشووب و گێره شێوێنی زیاتریان له دهست نهدههات) و دهستیان دهکرد به چرپ و چاپ لهناوتاندا و دهگهران بۆ دۆزینهوهی کهلێنێک، بهئاواتی ئاشووب ههڵگیرساندن له نێوانتاندا، کهسانێکیش ههن لهنێو ئێوهدا، گوێیان بۆ دهگرن، خوایش چاک ئاگاداره به کاروکردهوهی ستهمکاران. |
لَقَدِ ابْتَغَوُا الْفِتْنَةَ مِن قَبْلُ وَقَلَّبُوا لَكَ الْأُمُورَ حَتَّىٰ جَاءَ الْحَقُّ وَظَهَرَ أَمْرُ اللَّهِ وَهُمْ كَارِهُونَ(48) Bi sond! Ewan hêj di berê da tevdanî va bûne û ewan ji bona te ra pir bûyerên şoresîsaz kiribûne, heya rastî hatîye û fermanên Yezdan bi serfirazî servahatî ye, ewan bi xweber jî ji vê servahatina hanê rikê xwe anîbûne سوێند به خوا (ئهو دووڕووانه) پێشتریش ههوڵیان داوه فیتنه و ئاشووب (له نێوان ئیمانداراندا) بهرپا بکهن و چهندهها فهرمان و نهخشهیان گۆڕی بۆ ئهوهی فێڵت لێ بکهن و ورهت بڕوخێنن، ههتا خوا کردی حهق هات و سهرکهوت و دینی خوا پایهدار بوو، لهکاتێکدا ئهوان ههمیشه سهغڵهتن (به پایهداری ئیسلام). |
وَمِنْهُم مَّن يَقُولُ ائْذَن لِّي وَلَا تَفْتِنِّي ۚ أَلَا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا ۗ وَإِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَافِرِينَ(49) Û ji wan hinek jî hene (aha) dibêjin: "Ka (Muhemmed!) tu ji bona min ra destûr bide; (ji bona ku ez neçime qirînê) dawekû serê min nekebe xax û lorê giran." (Muhemmed!) tu hişyar be! Bi rastî ewan noqê derdan bûne û bi rastî dojê (cehenem) file hildane nava xwe da jî (لهو دووڕووه بێ چاوو ڕووانه) کهسانێک ههن که دهڵێن: مۆڵهتم بدهو تووشی گوناهو سهرپێچیم مهکه!! (بهبیانووی ئهوهی له غهزادا، لهوانهیه تووشی گوناهو ههڵه ببێت!!) له حاڵێکدا ئهو جۆره کهسانه با چاک بزانن که له گوناهو تاواندا ڕۆچوون، بێگومان دۆزهخیش گهمارۆی بێ باوهڕانی داوه و (ڕزگاربوونیان ئهستهمه). |
إِن تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ ۖ وَإِن تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُوا قَدْ أَخَذْنَا أَمْرَنَا مِن قَبْلُ وَيَتَوَلَّوا وَّهُمْ فَرِحُونَ(50) Û heke qencîyek bi te da were, hatina wê qencîyê ewan sik dike. Lê heke aşîtek bi te da were ewan (aha) dibêjin: "Bi sond! Me hêj di berê da tedarika xwe kiribû." Ewan bi şahitî pişta xwe dane, para çûne (ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) ئهگهر خێرو چاکهیهکت تووش بێت، ئهوه ئهوان پێی دڵتهنگ و سهغڵهت دهبن، خۆ ئهگهر بهڵاو ناخۆشیهکت تووش بێت ئهوه دهڵێن: ئێمه پێشتر دهستی خۆمانمان وهشاند (باشمان کرد نهچووین بۆ جهنگ، پێشبینی ئهمهمان دهکرد)، ئهوسا پشت ههڵدهکهن له کاتێکدا ئهوان دڵخۆش و شادمانن!... |
قُل لَّن يُصِيبَنَا إِلَّا مَا كَتَبَ اللَّهُ لَنَا هُوَ مَوْلَانَا ۚ وَعَلَى اللَّهِ فَلْيَتَوَكَّلِ الْمُؤْمِنُونَ(51) (Muhemmed! Tu ji bona wan ra aha) bêje: "Bi sond! Yezdan ji bona me ra çi nivîsîye hey ewa tê serê me. Serkarê me hey Yezdan e. Ûdî gelî bawergeran! Hûn hey xwe hispêrin Yezdan (ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) تۆش بڵێ: ههرگیز لهوه زیاترمان بۆ پێش نایهت جگهلهوهی که خوا بۆی نوسیووین (ههرچیش بۆمان پێش دێت ههر خێره بۆمان)، ئهوزاته ههمیشه یارو پشتیوانمانه، دهبا ئیمانداران ههر پشت بهو خوایه ببهستن. |
قُلْ هَلْ تَرَبَّصُونَ بِنَا إِلَّا إِحْدَى الْحُسْنَيَيْنِ ۖ وَنَحْنُ نَتَرَبَّصُ بِكُمْ أَن يُصِيبَكُمُ اللَّهُ بِعَذَابٍ مِّنْ عِندِهِ أَوْ بِأَيْدِينَا ۖ فَتَرَبَّصُوا إِنَّا مَعَكُم مُّتَرَبِّصُونَ(52) Tu (ji wan ra aha) bêje: "Qey hûn (geli durûyan!) ji pêştirê van her du qencîyan; (ya servahatin û pozbilindî, ya jî şehîd û ji gonehan baxişandinê) hêvîya tiştekî mayî ji bona me ra dikin? Û bi rastî em bi xweber jî ji bona we ra hey hêvîya vî dikin; Yezdanê ya li bal xwe ji bona we ra şapatekî bide, ya jî wê we bi destê me şapat bike. Îdî hûn hêvîdarî bikin, bi rastî em bi xweber jî bi we ra hêvîdar in (به دووڕووهکان و بێ باوهڕان) بڵێ: ئایا ئێوه له یهکێک لهو دوو سهرئهنجامه چاکه زیاتر چاوهڕوانی چیمان بۆ دهکهن، لهکاتێکدا ههردووکیان چاکن و ئاواتیان بۆ دهخوازین (که: یان سهرکهوتنه، یان شههید بوون) ئێمهش ههمیشه چاوهڕێی ئهوه دهکهین خوای گهوره بهڵاو سزایهکی تایبهتی خۆیتان بهسهردا ببارێنێت، یان بهدهستی ئێمه تووشی شکستی و نههامهتی ببن، ده ئیتر ئێوه خۆتان مهڵاس بدهن و چاوهڕێ بن، بهڕاستی ئێمهش لهگهڵتاندا چاوهڕێین. |
قُلْ أَنفِقُوا طَوْعًا أَوْ كَرْهًا لَّن يُتَقَبَّلَ مِنكُمْ ۖ إِنَّكُمْ كُنتُمْ قَوْمًا فَاسِقِينَ(53) (Muhemmed!) tu ji wan ra aha bêje: "Hûn (gelî durûyan!) bi xweşî ya jî bi rikê xwe (malê xwe) bisixurînin; hey ewa sixurandina ji we nayê litê kirinê. Bi rastî hûn komalekî ji rêderketî ne به دووڕووهکان (که دهیانهوێت له ماڵ بهخشین خۆیان بشارنهوه) بڵێ: ههرچی دهبهخشن به ڕهزامهندیی یان بهناچاریی ههرگیز لێتان وهرناگیرێت، چونکه بهڕاستی ئێوه کهسانێکی گوناهبارو باوهڕ دانهمهزراون. |
وَمَا مَنَعَهُمْ أَن تُقْبَلَ مِنْهُمْ نَفَقَاتُهُمْ إِلَّا أَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَبِرَسُولِهِ وَلَا يَأْتُونَ الصَّلَاةَ إِلَّا وَهُمْ كُسَالَىٰ وَلَا يُنفِقُونَ إِلَّا وَهُمْ كَارِهُونَ(54) Û tişta ewan dane para da ji bo ku sixurandina wan neyê litê kirine hey eva ye; bi rastî ewan bi Yezdan û bi Pêxemberê Wî bawer ne dikiribûne. Ewan heya diçûn ku nimêj bikin, hey bi sistayî dikirin, ewan gava sixurandin jî bikin hey bi ne xweşî û rikê xwe anîne (paşê) dane ههر بۆیهش ئهوهی که دهیبهخشن لێیان وهرناگیرێت، چونکه ئهوانه باوهڕیان بهخواو بهپێغهمبهرهکهی (صلى الله عليه وسلم) نیه و نایهن بۆ نوێژ، مهگهر بهلهش بهباری تهمهڵی نهبێت، ماڵ و سامانیش نابهخشن مهگهر لهکاتێکدا که ئهوان نابهدڵ و سهخڵهتن. |
فَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَلَا أَوْلَادُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ(55) Îdî bira (piranîya) mal û zarên wan (Muhemmed!) te sodret neke. Bi rastî Yezdan divê ku ewan (durûyan) di jîna cîhanê da bi mal û zarê wan bide şapat kirine. Û (Yezdan divê) ku gava canê wan derkebe jî, ewan (di wê gavê da) file bin (ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) ئهی ئیماندار) نهماڵ و سامان و نه نهوهیان سهرسامت نهکات بهباشیان بزانیت، چونکه بهڕاستی خوا ههر دهیهوێت له ژیانی دنیادا تووشی بهڵاو سزایان بکات له ڕێگهی ماڵ و سامان و نهوهیانهوه و گیانیان دهربێت، لهکاتێکدا که ئهوان بێ باوهڕن. |
وَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ إِنَّهُمْ لَمِنكُمْ وَمَا هُم مِّنكُمْ وَلَٰكِنَّهُمْ قَوْمٌ يَفْرَقُونَ(56) Ewan (durûyan) bi Yezdan sond dixun, ku ewan ji we ne, lê qe ji we nînin jî. Bi rastî ewan komalekî wusa nin ziravê wan ji tirsa diçire ئهوانه سوێندیش به خوا دهخۆن که بهڕاستی له ئێوهن، (بهڵام درۆ دهکهن) ئهوانه هیچ کاتێک له ئێوه نین، بهڵکو ئهوانه کهسانێکن که له ترسا خهریکن زیڕه بکهن و ترسنۆکن. |
لَوْ يَجِدُونَ مَلْجَأً أَوْ مَغَارَاتٍ أَوْ مُدَّخَلًا لَّوَلَّوْا إِلَيْهِ وَهُمْ يَجْمَحُونَ(57) Heke ewa rastê darendekî, ya jî rastê şikevtan bihatinan, ya jî quleke ku têda bihewyan, bi dîtanan, ewanên para da li bal wî da serê xwe hildana biçûnan خۆئهگهر پهنایهک یان چهند ئهشکهوتێک یان ژێر زهمینێکیان دهست بکهوێت ئهوه بهپهله ڕووی تێدهکهن و لهکاتێکدا که ئهوان هیچ شتێک جڵهویان ناگرێت (ئهوهنده له بهشداربوونی غهزا دهترسن). |
وَمِنْهُم مَّن يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقَاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْهَا رَضُوا وَإِن لَّمْ يُعْطَوْا مِنْهَا إِذَا هُمْ يَسْخَطُونَ(58) Û hinek ji wan hene; ku ji bona (parkirina malê şorê) bê te (ji bona te ra Muhemmed!) ezmanê xwe dirêj dikin (aha dibêjin: "Eva parkirina hanê bi daditî nîne.)" Îdî heke ji wan ra ji wî malî hatibe dayînê, ewan şixwa qayîl dibin, heke ji wan ra ji wî malî ne hatibe dayînê şixwa ewan heman dixeyîdin ههیانه تانهو تهشهر له تۆ دهدات له دابهشکردنی زهکات و دهستکهوتدا (پڕوپاگهنده دهکات که گوایه عهدالهت و دادی تێدا نیه)، جا ئهوانه ئهگهر بهشیان بدرێت ڕازین، ئهگهر بێ بهش بکرێن لێی ئهوه خێرا ئهوان ڕق ههڵدهگرن و کینه له سینه دهگرن. |
وَلَوْ أَنَّهُمْ رَضُوا مَا آتَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَقَالُوا حَسْبُنَا اللَّهُ سَيُؤْتِينَا اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَرَسُولُهُ إِنَّا إِلَى اللَّهِ رَاغِبُونَ(59) Heke ewan bi tişta ku Yezdan û Pêxeemberê Wî dabûne wan qayîl bibûnan (û aha jî) gotibûnan: "Bi rastî Yezdan ji bona me ra bes e û wê Yezdanê ji rûmeta xwe û pêxemberê xwe ji virha dîsa ji bona me ra bide, bi rastî me dilê xwe li bal Yezdan da giredaye." (Wê ji wan ra çêtir bibûya) خۆ ئهگهر ئهوانه ڕازی بوونایه بهو بهشهی خوا به نسیبی کردوون و پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) پێی بهخشیوون و بهدڵ بیانوتایه: خوامان بهسه (که لێمان ڕازی بێت)، ئێمه فهرامۆش ناکات لهئایندهدا ههر پێمان دهبهخشێت له فهزڵ و زیاده ڕێزی خۆی، پێغهمبهرهکهشی لهوهی دهستی دهکهوێت پێمان دهبهخشێت، بهڕاستی ئێمه ئاوات و مهبهستمان گهڕانهوهیه بۆ لای خواو بهدهستهێنانی ڕهزامهندی ئهوه (ئهو کاته پاداشتی ههردوو جیهانیان بۆ خۆیان مسۆگهر دهکرد). |
۞ إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ ۖ فَرِيضَةً مِّنَ اللَّهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ(60) Bi rastî malê (şorê û malê) bacê, hey ji bona xezanan û ji bona belengazan û ji bona wan şanene, ku li ser wî malî xebat dikin û ji bona wan merivên ku hatine misilman bûne; hêj dilê wan bi rastî bi misilmanîyê germ ne bûye (ya jî ewan fileyên zor be; ji bo ku herçiqandina wan li ser misilmanan bidine para da ka ewan jî misilman nabin) û ji bona azadîya benda û zebûnan û ji bona deyndarên (ku malê wanê heyî têra deynê wan nake) û ji bona wan kesên ku di rêya Yezdan da tekoşînê dikin û ji bona wan rêwîyên ku di rêyan da mane (tê dayînê). Eva parkirina hanê parkirineke wusa ne; ku Yezdan bi vê nevê kirîye. Yezdan zanayê bijejke ye بێگومان زهکات تهنها بۆ ههژارو نهداران و ئهو کهسانهی کهکارمهندن بهسهریهوه و بهو موسڵمانه نوێیانهی که هێشتا ئیمان جێگیر نهبووه لهدڵیاندا و بۆ ئازادکردنی کۆیلهکان و بۆ (یارمهتیدانی) قهرزدارهکان و بۆ گهیاندنی ئاینی خوا (ههر بوارێک که خزمهت بهبانگهوازی ئیسلام بکات و ئاینی خوا بهرهو پێش و سهرکهوتن ببات) ههروهها بۆ ئهو ڕێبوارانهش که پارهیان لێ دهبڕێت و نهدار دهکهون، (دابهشکردنی زهکات بهو شێوهیه) فهرزه له لایهن خواوه لهگهردنی ئیمانداراندا، خواش زاناو دانایه (له سامان بهخشین و فهرزکردنی زهکاتدا). |
وَمِنْهُمُ الَّذِينَ يُؤْذُونَ النَّبِيَّ وَيَقُولُونَ هُوَ أُذُنٌ ۚ قُلْ أُذُنُ خَيْرٍ لَّكُمْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَيُؤْمِنُ لِلْمُؤْمِنِينَ وَرَحْمَةٌ لِّلَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ ۚ وَالَّذِينَ يُؤْذُونَ رَسُولَ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ(61) Û ji wan (durûyan) ewanê ku cafayê didine pêxember hene! (Ji bona cefadana pêxember aha) dibêjin: "Ewa (pêxembera wusa dibêhê) bûye goh (ji hemû tiştan ra gohdarî dike. Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje:"Ewa goha gohekî wusa ne; ji bona we ra qencîyek e. Ewa bi Yezdan bawer dike, ça jî bi bawergeran jî bawer dike, ewa (goha) ji bona wanê, ku ji we ne (bi rastî) bawer kirine dilovanîyek e (ji Yezdan e). Û ewanê ku cefayê didine pêxemberê Yezdan hene! Bi rastî ji bona wan ra şapateke dilsoz heye ههندێکی تر (له دووڕووهکان) ئهوهنده نهفامن، ئازاری دڵی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) دهدهن، بهوهی که دهڵێن: (محمد) گوێ بۆ ههموو کهس دهگرێت، پێیان بڵێ: گوێ بیستی خێره بۆتان، باوهڕی پتهوی بهخوا ههیه، باوهڕی (به ڕاستگۆی) ئیماندارانیش ههیه، ڕهحمهتیشه بۆ ئهوانهتان که باوهڕیان هێناوه، (بهڵام) ئهوانهی ئازاری پێغهمبهری خوا دهدهن سزایهکی بهئێش بۆیان ئامادهیه. |
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَاللَّهُ وَرَسُولُهُ أَحَقُّ أَن يُرْضُوهُ إِن كَانُوا مُؤْمِنِينَ(62) Jj bona ku ewan xwe bi we bidine qayîl kirinê, ewan ji we ra bi Yezdan sond dixun. Heke bi rastî ewan bawer kiribin; Yezdan û Pêxemberê Wî babettir in, ku ewan bi xwe bidine qayîl kirinê دووڕووهکان، سوێندتان به خوا بۆ دهخۆن تا بڕواتان پێبکهن و ڕازیتان بکهن، لهکاتێکدا که حهق وایه خواو پێغهمبهرهکهی ڕازی بکهن ئهگهر ئهوانه باوهڕدارن... |
أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَن يُحَادِدِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدًا فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ(63) Ma qey ewan nizanin? Kîjan di hemberê biryarên Yezdan û Pêxemberê (Wî da, biryaran bihûne) îdî bi rastî ji bona wî ra agirê dojê bê paşî heye. Ewa ê bi xweber jî di wê dojê da hey bimîne. Riswaya mezin eva ye مهگهر ئهوانه نازانن ئهو کهسهی که دژایهتی خواو پێغهمبهرهکهی بکات، ئهوه به ڕاستی ئاگری دۆزهخ بهشیهتی و بۆی ئامادهیه هاوڕێ لهگهڵ ژیانی نهبڕاوهشدا، ئا ئهوه ڕیسوایی و خهجاڵهتیهکی زۆر گهورهیه. |
يَحْذَرُ الْمُنَافِقُونَ أَن تُنَزَّلَ عَلَيْهِمْ سُورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِمَا فِي قُلُوبِهِمْ ۚ قُلِ اسْتَهْزِئُوا إِنَّ اللَّهَ مُخْرِجٌ مَّا تَحْذَرُونَ(64) Ewanê durû hene! Ewan ditirsin, ku li ser wan da ferkereke wusa bê hinartinê, di dilê wan da çi hebe ji wan ra bêje (bi vî awayî jî tinaz dikirin. Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Hûn (gelî durûyan) tinazan bikin! Bi rastî tişta ku hûn jê ditirsin, Yezdanê ewî derxe (rohnayî ye) دووڕووهکان دهترسن لهوهی سوورهتێک دابهزێنرێته سهریان، ههواڵیان بداتێ بهوهی له دڵ و دهروونیاندایه، پێیان بڵێ: گاڵته بکهن! بێگومان ئهوهی لێی دهترسن خوا ههر ئاشکرای دهکات (بۆ خۆتان و بۆ خهڵکیش). |
وَلَئِن سَأَلْتَهُمْ لَيَقُولُنَّ إِنَّمَا كُنَّا نَخُوضُ وَنَلْعَبُ ۚ قُلْ أَبِاللَّهِ وَآيَاتِهِ وَرَسُولِهِ كُنتُمْ تَسْتَهْزِئُونَ(65) Heke (Muhemmed! Tu) ji wan bipirsî (ka hûn çi mijûl dibin?) Ewanê (aha bersiva te bidin): "Bi sond! (Qe em bi tu tiştî mijûl nabin) lê em di nava xwe da tinazan dikin û bi hev dileyîzin diçin. (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: “Qey hûn bi Yezdan û bi beratên wî û bi Pêxemberê Wî tinazan dikin?” (کاتێک تۆ ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) لهگوفتاری نابهجێیان ئاگادار دهبیت) و لێیان دهپرسیت (ئهوه خهریکی چین؟!) ئهوه بێگومان دهڵێن: بهڕاستی ئێمه تهنها دهمهتهقێ و گهمهو گاڵتهمان دهکرد، پێیان بڵێ: ئایا ئێوه به خواو ئایهت و فهرمانهکانی و پێغهمبهرهکهی گاڵتهتان دهکرد؟! |
لَا تَعْتَذِرُوا قَدْ كَفَرْتُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ ۚ إِن نَّعْفُ عَن طَائِفَةٍ مِّنكُمْ نُعَذِّبْ طَائِفَةً بِأَنَّهُمْ كَانُوا مُجْرِمِينَ(66) Hûn (gelî durûyan!) baxişandina xwe ji wan kirinê xwe nexwezin. Bi sond! Hûn ji piştî bawerîya xwe, bûne file. Heke em destekî ji we bibaxişînin, emê desta mayî jî bi sedema, ku ewan gonehkar bûne şapat bikin (ئیتر بێ سووده) پاکانه مهکهن، چونکه بهڕاستی ئێوه بێ باوهڕ بوون دوای ئهوهی له ڕواڵهتدا باوهڕتان هێنابوو ئهگهر له دهستهیهکتان خۆش ببین (دوای تهوبهی ڕاستهقینه) دهستهیهکتان ههر ئازار دهدهین (بههۆی کاری نابهجێیهوه) چونکه بهڕاستی ئهوان تاوانبارو تاوانکار بوون. |
الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ بَعْضُهُم مِّن بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمُنكَرِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمَعْرُوفِ وَيَقْبِضُونَ أَيْدِيَهُمْ ۚ نَسُوا اللَّهَ فَنَسِيَهُمْ ۗ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ هُمُ الْفَاسِقُونَ(67) Ewanê durû hene! Mêr û jinê wan jî ji hev in. Ewanan fermana bi kirina sikatîyan û bi xwe para dana ji qencîyan dikin. Ewan destê xwe (ji kirina qencîyan) digirin; Ewan Yezdan (bi vî awayî) ji bîrva kirine. Îdî ji ber vî qasî Yezdan jî ewan bîrva kirine. Bi rastî ewanê ji rêya rast derketine, ewan durû bi xweber in دووڕووهکان له پیاوان و له ژنان سهر بهیهکترن و وهک یهکن لهم ڕهفتارانهدا: فهرمان بهگوناهو خراپه و تاوان دهدهن و قهدهغهی خێرو چاکه دهکهن و دهستیان دهنوقێنن (ماڵ و سامان بهشی کهس نادهن)، ئهوانه خوایان فهرامۆش کردووه، خوایش ئهوانی پشت گوێ خستووه، بهڕاستی دووڕووهکان ههرخۆیان یاخی و له ئایین دهرچوون. |
وَعَدَ اللَّهُ الْمُنَافِقِينَ وَالْمُنَافِقَاتِ وَالْكُفَّارَ نَارَ جَهَنَّمَ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ هِيَ حَسْبُهُمْ ۚ وَلَعَنَهُمُ اللَّهُ ۖ وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّقِيمٌ(68) Yezdan ji bona durûyên mêr û durûyên jin û ji bona filan ra, agirê dojê peyman kirîye, ewa ne di dojê da hey bimînin. Ewa şapata hanê besê wan e û Yezdan ewan (ji dilovanîya xwe) deherandine. Û ji bona wan ra şapateke bê paşî heye خوا (ههڕهشهی کردوه و) بهڵێنی ئاگری دۆزهخی به دووڕووهکان له پیاوان و ژنان و بهبێ باوهڕانیش داوه، که بهردهوام و نهمرن تیایدا، ئهو دۆزهخهیان بهسه و کاڵا بهقهد باڵایهو خوا نهفرهتی لێکردوون و سزای بهردهوامیش بهشیانه و بۆیان ئامادهیه. |
كَالَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ كَانُوا أَشَدَّ مِنكُمْ قُوَّةً وَأَكْثَرَ أَمْوَالًا وَأَوْلَادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلَاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُم بِخَلَاقِكُمْ كَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِينَ مِن قَبْلِكُم بِخَلَاقِهِمْ وَخُضْتُمْ كَالَّذِي خَاضُوا ۚ أُولَٰئِكَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْخَاسِرُونَ(69) (Gelî durûyan!) Hûn jî wekî wanê berya xweyên: hêj ewanê berya we da; hêza wan ji hêza we zortir bûye û mal û zarê wan ji mal û zarê we pirtir bûye. Îdî ewanê (berya we, di cîhanê da) bi para xwe benga (kayf) û xweşîya xwe kirine, we jî bi para xwe (di cîhanê da) beng û xweşîya xwe kirine, ça ewanê di berya we da jî bi para xwe (di cîhanê da) benga xwe kirine û ça ewan noqê pûçatîyan bibûn, hûn jî wekî wan noqê pûçatîyan bûne. Ewanê ku kirinê wan di cîhan û di dan û gavê para da şewîtîne hene! Evan in û ewanê ku zîyan kirine, evan bi xweber in (ئێوهش ئهی بێ باوهڕان) وهک ئهو بێ باوهڕانهن له پێش ئێوهدا بوون، که ئهوان له ئێوه بههێزتر بوون و ماڵ و منداڵیشیان له ئێوه زیاتر بوو، ئینجا ماوهیهک بهو بهشهی که ههیانبوو ڕایانبوارد، ئێوهش ماوهیهک ڕاتانبوارد به بهشهکهی خۆتان، ههروهک چۆن ئهوانهی پێش ئێوه ڕایانبوارد به بهشهکانی خۆیان!! ئێوهش ڕۆچوون له ئارهزووبازیدا وهک چۆن ئهوان ڕۆچوون له ئارهزووبازیدا، ئا ئهوانه ههموو کارو کردهوهیهکیان پووچهڵ بۆتهوه و بهکهڵکیان نههات له دنیاوقیامهتدا ئا ئهوانه ههر خۆیان ڕهنج بهخهسارن. |
أَلَمْ يَأْتِهِمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَقَوْمِ إِبْرَاهِيمَ وَأَصْحَابِ مَدْيَنَ وَالْمُؤْتَفِكَاتِ ۚ أَتَتْهُمْ رُسُلُهُم بِالْبَيِّنَاتِ ۖ فَمَا كَانَ اللَّهُ لِيَظْلِمَهُمْ وَلَٰكِن كَانُوا أَنفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ(70) Qey mijûlîya (ji temtêla) wan komalên, ku di berya wan da (borine) ji komalê Nûh û komalê A´d û Semûd û ji komalê Îbrahîm û rûniştîyên (bajar) ê Medyenê û ji komalê (Lût) ku (bajarên wan bi serê wan da dêriz bûye) ji bona wan ra ne hatibû? Pêxemberên wan li bal wan da bi beratên ber çavî va hatibûne. (Lê ewan bi wan pêxemberan bawer ne kiribûne, ji ber vîqasî rastê xeşma Yezdan hatine). Îdî Yezdan li wan cewr ne kirîye, lê ewan bi xweber li xwe cewr kirine ئایا ئهوانه ههواڵی گرنگی قهومهکانی پێش خۆیان پێ نهگهیشتووه (بهتایبهتی) قهومی نوح و عادو ثمود، قهومی ئیبراهیم و نیشتهجێکانی مهدیهن (قهومی شوعهیب)، ههروهها ڕهفتار نزم و بێ ڕهوشتهکان (قهومی لوط)، جا ههموو ئهو نهتهوانه پێغهمبهرهکانیان بهبهڵگهو نیشانهی ئاشکرایان بۆ هێنان، جا بهڕاستی وهنهبێت خوا ستهمی لێکردبن، بهڵکو ئهوان ستهمیان له خۆیان کرد. |
وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنكَرِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَيُطِيعُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ أُولَٰئِكَ سَيَرْحَمُهُمُ اللَّهُ ۗ إِنَّ اللَّهَ عَزِيزٌ حَكِيمٌ(71) Û ewanê bawer kirine hene! Mêr û jinê wan ji hev in: Hinekê wan serkarê hinekê wan in. Ewanan fermana (bi kirina) qencîyan û xwe parisandina ji sikatîyan dikin û ewan nimêja xwe dikin û baca (malê xwe) didin û ewan bi gotina Yezdan û Pêxemberê Wî dikin:Yezdanê di nêzîk da li wan dilovanî bike. Bi rastî Yezdan servahatê bijejke ye (لهو لاشهوه) ئیمانداران له پیاوان و له ئافرهتان ههندێکیان خۆشهویست و پشتگیرو هاوکاری یهکترن (که ئهمهش سیفهتیانه): فهرمان بهچاکه دهدهن و قهدهغه له خراپه دهکهن و نوێژهکانیان بهچاکی ئهنجام دهدهن و زهکاتی ماڵیشیان دهبهخشن و گوێڕایهڵ و فهرمانبهرداری خواو پێغهمبهرهکهی دهکهن، ئا ئهوانه له ئایندهدا خوا ڕهحمیان پێ دهکات و سۆزی دهبێت بۆیان، بهڕاستی خوا باڵادهست و دانایه. |
وَعَدَ اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَمَسَاكِنَ طَيِّبَةً فِي جَنَّاتِ عَدْنٍ ۚ وَرِضْوَانٌ مِّنَ اللَّهِ أَكْبَرُ ۚ ذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ(72) Yezdan ji bona bawergeran; çi mêr û çi jin, peymana wê bihişta ku di binê wê da çem dikişin û di bihişta xurinanê (bi nav) Adinê da jî êwirên tîtal daye, ewanê di wura da hey bimînin. Û şixwa qayîlbûneke ji Yezdan ji bona wan ra ji vê (peymana hanê) hêj pirtir û mezintir heye. Serfirazîya mezin eva ye خوای گهوره بهڵێنی داوه به ئیمانداران له پیاوان و له ئافرهتان، بهوهی که باخهکانی بهههشتیان پێ دهبهخشێت که چهندهها ڕوبار بهژێر درهختهکانیدا دهڕوات و جاریه به بهردهم کۆشکهکانیاندا، هاوڕێ لهگهڵ ژیانی ههمیشهیی و نهبڕاوه تیایدا، ههروهها چهندهها جێگه و ڕێگه و کۆشک و تهلاری خۆش و ڕازاوهی تایبهتی له بهههشتداو لهناو باخی چڕوپڕی (عهدن) دا، لهگهڵ ڕهزامهندی خوای گهورهدا، که له ههموو نازو نیعمهتهکان بهنرخترو گرنگتره، ئهوه خۆی سهرفرازیهکی زۆر گهوره و بێ ئهندازهیه. |
يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ جَاهِدِ الْكُفَّارَ وَالْمُنَافِقِينَ وَاغْلُظْ عَلَيْهِمْ ۚ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ ۖ وَبِئْسَ الْمَصِيرُ(73) Pêxember! Tu bi filan û bi durûyan ra tekoşîn bike û tu li ser wan da giranî bike: Bi rastî êwra wan doj e. Ewa doja çiqa sikê êwran e ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) دژی کافرو دووڕووهکان بجهنگه و تێ بکۆشه و توند و تیژبه لهسهریان، ئهوانه سهرئهنجام و مهنزڵگهیان دۆزهخه، ئای که سهرئهنجامێکی خراپ و ناشرینه. |
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا كَلِمَةَ الْكُفْرِ وَكَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ وَهَمُّوا بِمَا لَمْ يَنَالُوا ۚ وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِن فَضْلِهِ ۚ فَإِن يَتُوبُوا يَكُ خَيْرًا لَّهُمْ ۖ وَإِن يَتَوَلَّوْا يُعَذِّبْهُمُ اللَّهُ عَذَابًا أَلِيمًا فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ ۚ وَمَا لَهُمْ فِي الْأَرْضِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ(74) Bi sond! Ji piştî ku ewan (durûyan) misilman bûne, paşê dîsa bûne file û peyvên filetî jî gotine. Paşê dîsa bi Yezdan sond dixun û dibêjin: "Qe me ewan peyvan ne gotine." Û ewan miraz kirin, ku ewê tişta (kuştina pêxember) qe nikarin bikin ji bona wî ra xebat kirin. Xurî ji bona ku Yezdan û Pêxemberê Wî, ewanê (durûyan) ji rûmeta xwe zengîn kirine, ewan radibin ji dexesîyan tûl hildidin (di hemberê qencîyên Yezdan ne ku li ser wan hen, ewan jî radibin sikatî dikin, qe eva kirina wan dibe karê merivan?). Heke ewan ji wê kirina xwe poşman bibin, wê poşmanîya wanê ji bona wan ra çêtir bibe. Û heke ewan rû bifetîlînin (di filetîya xwe da hinc bikin) Yezdanê ewan di cîhan û di dan û gavê para da jî bi şapateke dilsoz şapat bike û ji bo- na wan bi xweber jî di zemîn da tu serkar û arîkar tune ye (دووڕووهکان) سوێند بهخوا دهخۆن که قسهیهکی نابهجێیان نهکردووه، کهچی سوێند بهخوا بهڕاستی ئهوانه درۆ دهکهن، بهڵکو گوفتاری کوفرو بێ باوهڕی هات بهدهمیاندا، ئهوانه دوای موسڵمانبوونیان بێ باوهڕ بوونهوه، خهریکی (پیلان)و نهخشهیهک بوون بهڵام بۆیان نهلواو پێی نهگهیشتن (که شههید کردنی پێغهمبهر بوو (صلى الله عليه وسلم)، هیچ شتێک ئهوانی تووڕه نهکردووه، تهنها ئهوه نهبێت: خواو پێغهمبهرهکهی (صلى الله عليه وسلم) ئیماندارانیان دهوڵهمهند و بههرهوهر کرد له فهزڵ و زیاده ڕێزی خۆی، جا ئهو دووڕووانه ئهگهر تهوبه بکهن و له ڕهفتاری نادروستیان پاشگهز ببنهوه ئهوه چاکتره بۆیان، خۆ ئهگهر پشت ههڵکهن و (ههر خهریکی نهخشهو پیلان بن) ئهوه بێگومان خوا سزای به ئازاریان دهدات له دنیاو قیامهتدا، کهسیش یارو یاوهرو پشتیوانیان نابێت له زهویدا. |
۞ وَمِنْهُم مَّنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِن فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ(75) Û ji wan (durûyan) ewanê (aha) peymanê didin hene: Heke Yezdan ji rûmeta xwe ji bona me ra (mal biqencî) bide, bi sond! Emê jî ji wî bacê bidin û emê bibine ji wanê arîtîkar (له دووڕووهکان) کهسانێک ههن که پهیمان و بهڵێنی بهخوا داوه: سوێند بهخوا ئهگهر خوا ماڵ و سامان و دارایمان پێببهخشێت، بهڕاستی زهکات و خێری لێدهکهین و بێگومان له ڕیزی کهسانی چاک و خواناسیشدا دهبین. |
فَلَمَّا آتَاهُم مِّن فَضْلِهِ بَخِلُوا بِهِ وَتَوَلَّوا وَّهُم مُّعْرِضُونَ(76) Îdî gava (Yezdan) ji rûmeta xwe ji bona wan ra mal daye, ewan (durûyan) bi wî malî dexesî kirine (qe ji tu xezanekî ra bi wî malî qenci ne kirine) pişta xwe dane (pevmana dayî). Şixwa ewan bi xweber jî piştanokê maleke ne. (Dest ji wan peymanan malandine) جا کاتێک خوا له فهزڵ و بهرهکهتی خۆی پێیدان و بههرهوهری کردن، ئهوان ڕهزیلیان تێدا کردو پشتیان له بهڵێنهکهیان کرد لهکاتێکدا که ئهوان ههمیشه له بهڵێن و پهیمان پشت ههڵکهرن. |
فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَىٰ يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ(77) Îdî ji ber ku ewan, ewa peymana dabûne Yezdan pêk ne anîbûne û ji ber ku ewan derew dikiribûne,Yezdan jî (ji piştî peyman şikênandina wan) di dilê wan da heya roya ku ewanê rastê Yezdan bên, dexesî danîye ئهوسا ئیتر بههۆی ئهو بهڵێن شکاندنهیانهوه، خوا نهخۆشی دووڕوویی له دڵ و دهروونیاندا چهسپاندو دامهزراند تا ئهو ڕۆژهی ئاماده دهبن (لهبهردهم دادگای خوایدا) بۆ لێپرسینهوه، چونکه نافهرمانی و سهرپێچیان کردووه لهو بهڵێنهی که دایان به خواو و بههۆی ئهوهشهوه که درۆیان دهکرد. |
أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلَّامُ الْغُيُوبِ(78) Qey ewan (durûyan) nizanin, ku bi rastî Yezdan bi dizîyên wan û bi wan piste pistê wan dizane? Û bi rastî Yezdan bi xweber jî pirzan e bi tiştên ne xûya ne مهگهر ئایا ئهوانه نهیاندهزانی بهڕاستی خوای گهوره ئاگاداره بهنهێنی و چپهو سرتهیان؟ ئایا نهشیاندهزانی که بهڕاستی خوا بهتهواوی زاناو ئاگایه بهههموو نهێنی و شاراوهکان؟ |
الَّذِينَ يَلْمِزُونَ الْمُطَّوِّعِينَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ فِي الصَّدَقَاتِ وَالَّذِينَ لَا يَجِدُونَ إِلَّا جُهْدَهُمْ فَيَسْخَرُونَ مِنْهُمْ ۙ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَلَهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ(79) Ewanê (durû ne) ku tinaza bi wanê bawergerên baca xwe bi dilê xwe hêj pirtir dane, dikin (ji wan ra aha gotine:"Ewan baca xwe hêj pirtir didin, ji bona qayîlbûna Yezdan nadin, lê ji bona ku navê wan bê gotinê: Ewî jî hewqas bac daye.") Û bi wanê ku bawer kirine baca xwe wekî hêza xwe dane, bi awakî dinê tinaz kirine (ji wan ra jî aha gotine: "Xuda ji van zengîntir e, bira Xuda ji bona xezanan ra mal bide, ka hûn gelî bawergerên xezan! Ji bo çi hûn ji bona xezan ne mayî ra malê xwe didin?) Îdî Yezdan ewan hildane tinazan û ji bona wan ra şapateke dilsoz heye ئهو بێ باوهڕانهی که پلار دهگرنه ئهو ئیماندارانهی که زیاده بهخشن له خێر کردندا بهویستی خۆیان له ڕێگهی خوادا و پلاریش له ئیماندارانی ههژار دهگرن که بێجگه له ڕهنجی شانی خۆیان هیچی تریان دهست ناکهوێت، ئینجا ههر گاڵتهشیان پێدهکهن، ئهوانه خوا تۆڵهیان لێ دهسێنێت و ڕیسوایان دهکات، بههۆی ئهو گاڵته کردنهیانهوه و سزای به ئێش و ئازاریش بهشیانه. |
اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِن تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَن يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ(80) (Muhammed! Tu hez dikî) ji bona wan (durûyên bi van salixên borî ji min) baxişandina gonehên wan lava bikî, ya jî qe ji bona baxişandina gonehên wan lava nekî (hey wekî hev e). Heke tu ji bona baxişandina wan hevtê carî jî lava bikî, dîsa bi rastî Yezdan qe ewan nabaxişîne. Ji ber ku ewan bi Yezdan û bi Pêxemberê Wî filetî di kiribûne eva (ne baxişandina wan çê nabe). Şixwa Yezdan bi xweber jî ewî komalê ku ji rêya rast derketîbûne, nayne riêya rast ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) داوای لێخۆش بوون بۆ ئهو دووڕووانه بکهیت یان داوای لێخۆش بوونیان بۆ نهکهیت چوونیهکه، تهنانهت ئهگهر حهفتا جاریش داوای لێخۆشبوونیان بۆ بکهیت، ئهوه خوا ههرگیز لێیان خۆش نابێت، ئهوه چونکه به ڕاستی ئهوان باوهڕیان به خواو پێغهمبهرهکهی نهبوو، خوایش هیدایهت و ڕێنموویی کهسانی گوناهکارو له سنوور دهرچوو ناکات. |
فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلَافَ رَسُولِ اللَّهِ وَكَرِهُوا أَن يُجَاهِدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَقَالُوا لَا تَنفِرُوا فِي الْحَرِّ ۗ قُلْ نَارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا ۚ لَّوْ كَانُوا يَفْقَهُونَ(81) Ewanê bê gotina pêxemberê Yezdan kirine hene! ewan bi rûniştina xweyê (di mala xwe da mane, neçûne qirînê) şabûne, ewan rikê xwe anîne, ku bi mal û bi canê xwe va di rêya Yezdan da tekoşînê bikin û ji hev ra (aha) gotine: "Hûn di germê da neçine qirînê." (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje : "Bi rastî agirê dojê germtir e." Xwezîya ewan pisporî bikirinan (دووڕووهکان)، ئهوانهی که بهجێهێڵران لهناو مهدینهدا شادمان بوون بهدانیشتنیان و دواکهوتنیان له پێغهمبهرو نهچوونیان بۆ غهزا، حهزیان نهکرد جیهادو تێکۆشان به خۆیان و ماڵیان له پێناوی خوادا بکهن و به ئیماندارانیان وت: لهم گهرمایهدا دهرمهچن بۆ جیهاد، ئهی محمد (صلى الله عليه وسلم) پێیان بڵێ: ئاگری دۆزهخ بهتینتر و بههێزتره لهگهرمیدا ئهگهر تێ بگهن و بیرو هۆشیان بخهنهکار. |
فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَلْيَبْكُوا كَثِيرًا جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ(82) Îdî ji bona ewê keda ku ewan dikiribûne, bira ji virha ewan hindik bikenin û pir bigirîn. Eva celata wan e جا (وازیان لێ بهێنه) باکهمێک پێبکهنن (له دنیادا) و دهبێت زۆر بگرین (له قیامهتدا) له پاداشتی ئهو کارو کردهوهیهی دهیکهن. |
فَإِن رَّجَعَكَ اللَّهُ إِلَىٰ طَائِفَةٍ مِّنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُل لَّن تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَدًا وَلَن تُقَاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا ۖ إِنَّكُمْ رَضِيتُم بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخَالِفِينَ(83) Îdî heke Yezdan (Muhemmed! Tu ji qirîna Tebûkê) para da zivirandî, li bal destekî ji wanê (ku bi te ra ne hatibûne qirînê) û ewa desta jî (ji bona ku bi we ra derkebine qirînê) ji te destûr xwestin, tu ji wan ra (aha) bêje: "Qe di tucarî da hûn bi min ra dernakebine qirînê û hûn bi min re qe bi tu neyarî ra qirînê nakin." Bi rastî hûn şixwa di cara yekem da bi rûniştinê qayîl bibûn, îdî hûn jî bi wanê para da mane, bi wanê dijê me ra rûnên ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) جا ئهگهر خوا (له غهزای تهبووک) تۆی گهڕاندهوه بۆ مهدینه، پاشان دهستهیهک لهو (دووڕوو دنیا پهرستانه) مۆڵهتیان لێ خواستیت تا له ئایندهدا بهشداری غهزا بکهن و دهربچن لهگهڵ ئێوهدا، ئهوه تۆش پێیان بڵێ: ئیتر ههرگیز لهگهڵ مندا دهرناچن و ههرگیز نابێت لهگهڵ مندا بجهنگن دژ به دوژمن، چونکه بهڕاستی ئێوه له سهرهتاوه ڕازی بوون بهدانیشتن و نههاتن، ده ئیتر ههر دانیشن لهگهڵ ئهوانهدا که مانهوهو دواکهوتن و نههاتن. |
وَلَا تُصَلِّ عَلَىٰ أَحَدٍ مِّنْهُم مَّاتَ أَبَدًا وَلَا تَقُمْ عَلَىٰ قَبْرِهِ ۖ إِنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَمَاتُوا وَهُمْ فَاسِقُونَ(84) Û (Muhemmed!) tu li ser tu kesekî ji wan, gava bimire nimêj neke û tu (di gava çalkirinê da), neçe ser gora wî jî. Bi rastî ewan filetîya Yezdan û Pêxemberê Wî kirine û ewan ji rêya rast bi derketî mirin e هیچ کات لهسهر هیچ کهس لهو دووڕووانه نوێژ نهکهی که مرد، لهسهر گۆڕهکهشی مهوهسته، چونکه بهڕاستی ئهوانه باوهڕیان به خواو به پێغهمبهرهکهی نهبوو و مردیشن لهکاتێکدا له دین دهرچوو بوون. |
وَلَا تُعْجِبْكَ أَمْوَالُهُمْ وَأَوْلَادُهُمْ ۚ إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ أَن يُعَذِّبَهُم بِهَا فِي الدُّنْيَا وَتَزْهَقَ أَنفُسُهُمْ وَهُمْ كَافِرُونَ(85) Û (Muhemmed! bira piranîya) mal û zarên wan te sodret neke. Hey Yezdan divê ku ewan di cîhanê da bi wan (mel û zaran) bide şapatkirinê û (gava) canê wan derkebe jî, ewan şixwa file bin (ئهی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) ئهی ئیماندار) ماڵ و سامان و نهوهیان سهرسامت نهکات بهباشیان بزانیت، چونکه بهڕاستی خوا ههر دهیهوێت له ژیانی دنیادا تووشی بهڵاو سزایان بکات له ڕێگهی ماڵ و سامان و نهوهیانهوه و گیانیان دهربێت، لهکاتێکدا که ئهوان بێ باوهڕن. |
وَإِذَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَجَاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُو الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَقَالُوا ذَرْنَا نَكُن مَّعَ الْقَاعِدِينَ(86) (Evan hene!) Di gava, ku ferkerek hatibe hinartinê, di wê ferkerê da jî eva fermana hebe: "Hûn bi Yezdan bawer bikin û hûn bi Pêxemberê Wî ra herin tekoşîn bikin." Ji wan ewanê zengîn hene! (Ewan aha ji te ra) dibêjin: "Ka tu destûra me bide û dest ji me berde, ku em jî bi wanê ne çûne qirînê (di mala xwe da mane) rûnên کاتێکیش سوورهتێک له قورئان دابهزێنرێت و (داوایان لێ بکات) که باوهڕ بهخوا بهێنن و لهگهڵ پێغهمبهرهکهیدا جیهاد بکهن و تێ بکۆشن و بچن بۆ غهزا، ئهوه دهسهڵاتدارو سهرمایهدارهکانیان (دووڕووهکان) مۆڵهتت لێ دهخوازن و دهڵێن: وازمان لێ بێنه تا لهگهڵ پهککهوته و دانیشتووهکاندا بین. |
رَضُوا بِأَن يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطُبِعَ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَفْقَهُونَ(87) Ewan qayîl bûne, ku ewan (di mala xwe da bi jin û zaran va) bimînin. (Ya jî ewan qayîl bûne, ku ewan bi wanê dijê we ra bimînin) û li ser dilê wan bi xweber jî durufa (durûtîyê) hatîye danînê. îdî şixwa ewan ji hev dernaxin (سهیره) ئهو ـ بهناو پیاوانه ـ ڕازی بوون که لهگهڵ پیره ژناندا بن و بمێننهوهو دڵیان مۆری بهسهردا نرابوو، ئهوانه (له حهقیقهتی ئاین و پاداشتی جیهاد) حاڵی نین و تێناگهن. |
لَٰكِنِ الرَّسُولُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ جَاهَدُوا بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ ۚ وَأُولَٰئِكَ لَهُمُ الْخَيْرَاتُ ۖ وَأُولَٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ(88) Lê pêxember bi tevê ewanê ku bi pêxembera bawer kirine hene! Ewanan bi mal û bi canê xwe va (di rêya Yezdan da bi wan neyeran ra) tekoşîn kirine. Îdî ji bona van ra qencî hene. Û evan bi xweber in, ku fereste bûne بهڵام پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) و ئهوانهی که لهگهڵیدا باوهڕیان هێناوه، جیهادو تێکۆشانیان کردووه (بۆ چهسپاندنی ئاینی خوا) به ماڵ و سامان و گیانیانهوه، ئا ئهوانه ههرچی خێرو خۆشی ههیه بهشیانه و ئهوانه سهرفرازو سهربهرز و ڕزگارن. |
أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا ۚ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ(89) Yezdan ji bona van ra ewan bihiştên ku di binê wan da çem dikişin amade kirîye, ewanan (di wan bihiştan da) di hemû gavan da dimînin. Serfirazîya mezin, a, eva ye (ئهو بهختهوهرانه) خوا چهندهها باخی بهههشتی بۆ ئاماده کردوون که چهندهها ڕوبار بهژێر (درهختهکانی و بهبهردهم کۆشکهکانیدا) دهڕوات، هاوڕێ لهگهڵ ژیانی ههمیشهیی و نهبڕاوه تیایدا، ئهو سهرئهنجامه سهرکهوتن و سهرفرازیهکی زۆر گهورهیه. |
وَجَاءَ الْمُعَذِّرُونَ مِنَ الْأَعْرَابِ لِيُؤْذَنَ لَهُمْ وَقَعَدَ الَّذِينَ كَذَبُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ ۚ سَيُصِيبُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابٌ أَلِيمٌ(90) Û ji koçerên ereban (ewa desta ku ne çûbûne qirîna Tebûkê) ji bona ku ji wan ra destûr bê danê (ewan jî di mala xwe da wekî wanê para da mane, rûnên) hinek sedem ji bona xwe ra (hûnandine) hatine (ji bo ku tu ewan bibaxişinî). Lê ewanê ku Yezdan û Pêxemberê Wî dabûne derewdêrandinê hene! Ewan rûniştibûne, qe (ji bona baxişandina xwe) ne hatibûne, ewanê file ne ji wan hene! Wê di nêzîk da şapateke dilsoz bi wan da were (لهکاتی غهزای تهبووکدا) پاکانهکهران له بیابان نشینانی عهرهب هاتنه (خزمهتی پێغهمبهر (صلى الله عليه وسلم) بۆ ئهوهی مۆڵهتیان بدرێت که نهچن بۆ جیهاد، ههروهها ئهوانیش که درۆیان لهگهڵ خواو پێغهمبهرهکهیدا دهکرد دانیشتن و بهشداری غهزاکهیان نهکرد، ئهوانهی که بێ باوهڕ بوون لهناو ئهوانهدا لهئایندهدا سزایهکی پڕ ئێش و ئازاریان تووش دهبێت. |
لَّيْسَ عَلَى الضُّعَفَاءِ وَلَا عَلَى الْمَرْضَىٰ وَلَا عَلَى الَّذِينَ لَا يَجِدُونَ مَا يُنفِقُونَ حَرَجٌ إِذَا نَصَحُوا لِلَّهِ وَرَسُولِهِ ۚ مَا عَلَى الْمُحْسِنِينَ مِن سَبِيلٍ ۚ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(91) Li ser bêwec û nexweşan û li ser xezanên rastî tu malî nayên ku ji (bona qirîna bi wanê file ra di rêya Yezdan da bisixurînin), heke ewan ji bona Yezdan û Pêxemberê Wî şîreta (qencîyan) bikin tu goneh tune ye (ku ewan neçine qirînê). Şixwa li ser qenckaran qe tu rênedana wan tune ye. Û Yezdan bi xweber jî baxişkarê dilovîn e لاوازو نهخۆش و ئهوانهش که خهرجییان دهست ناکهوێت، هیچ گوناهو گلهییهکیان لهسهر نیه (له بهشداری نهکردنی غهزادا) کاتێک دڵسۆز بن بۆ خواو پێغهمبهرهکهی، لهسهر ئهو چاکهخواز و پاکانه هیچ جۆره گلهیی و ڕهخنهیهک نیه، خوای گهوره لێخۆش بووه و میهرهبانیشه. |
وَلَا عَلَى الَّذِينَ إِذَا مَا أَتَوْكَ لِتَحْمِلَهُمْ قُلْتَ لَا أَجِدُ مَا أَحْمِلُكُمْ عَلَيْهِ تَوَلَّوا وَّأَعْيُنُهُمْ تَفِيضُ مِنَ الدَّمْعِ حَزَنًا أَلَّا يَجِدُوا مَا يُنفِقُونَ(92) Ewanê di gava (tu derketî herî qirînê) hatibûne bal te, ji bo ku tu ewan sîyar bi kî (beheri qirînê) te jî ji wan ra (aha) gotibûye: "Qe li bal min tu tiştekî ku hûn li wan sîyar bin werne qirînê tune ye." Ji ber ku di destê wan da tu malê ewan (di rêya Yezdan) bisixurînin tune ye, ewan para zivirîne; çavê wan ji kovanan histêr dibarandin hene! Qe tu sikatî li ser wan jî tune ye ههروهها گلهیی و ڕهخنه نیه لهسهر ئهو کهسانهی که دێن بۆ لای تۆ بۆ ئهوهی وڵاخی سواریان بۆ پهیدا بکهیت و بێن بۆ جیهاد، تۆش دهڵێیت: هیچ شک نابهم تا بتاندهمێ بۆ سواری (ئیتر به نائومێدی) گهڕانهوهو چاویان فرمێسکی لێ دهڕژا له خهفهتدا ئهسرینی لێ دهباری چونکه هیچ شک نابهن بیبهخشن و خهرجی بکهن (له پێناوی خوادا، چۆن له غهزا دواکهوتن)!!. |
۞ إِنَّمَا السَّبِيلُ عَلَى الَّذِينَ يَسْتَأْذِنُونَكَ وَهُمْ أَغْنِيَاءُ ۚ رَضُوا بِأَن يَكُونُوا مَعَ الْخَوَالِفِ وَطَبَعَ اللَّهُ عَلَىٰ قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لَا يَعْلَمُونَ(93) Lê sikatî bi rastî li ser wan zengînên ku ji te destûr dixwestin (ku neçine qirînê) heye. Ewanan qayîl bûn (ku di mala xwe da bi wanê para da mane, rûnên) ji ber ku Yezdan li ser dilê wan duruf kirîye; îdî ewan (bi temtêla) xwe qe nizanin بهڵکو تهنها گلهیی و ڕهخنه لهسهر ئهوانهیه که مۆڵهتت لێ دهخوازن و خۆ دهدزنهوه، له کاتێکدا که دهوڵهمهند و دهست ڕۆیشتوویشن، ڕازین لهگهڵ پیره ژنان و پهککهوتواندابن و بمێننهوه، خوایش مۆری ناوه بهسهر دڵیاندا، بۆیه ئهوانه نازانن (خێر له چیدایه). |
يَعْتَذِرُونَ إِلَيْكُمْ إِذَا رَجَعْتُمْ إِلَيْهِمْ ۚ قُل لَّا تَعْتَذِرُوا لَن نُّؤْمِنَ لَكُمْ قَدْ نَبَّأَنَا اللَّهُ مِنْ أَخْبَارِكُمْ ۚ وَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ ثُمَّ تُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ(94) Di gava ku hûn (ji qirînê) para da li bal wan da zivirî bûne, ewan (durûyan hatibûne) ji we baxişandina xwe bi hinek (sedeman xwestine). (Muhemmed! Tu ji wan ra aha) bêje: "Hûn qe baxişandina xwe ji me nexazin, bi rastî em ji we bawer nakin; loma Yezdan hemû temtêla bûyera we ji bona me ra gotîye. Û wê Yezdan û Pêxemberê Wî kirinê we bibînin, paşê wî ewê ku bi der û hûnduran dizane, hûnê herne bal îdî ka we çi kirîye, wê hemûşkî ji bona we ra bêje کاتێک ئێوه له غهزا دهگهڕێنهوه دووڕووهکان دێن بۆ لاتان و داوای لێ بووردنتان لێ دهکهن!! پێیان بڵێ: داوای لێ بووردن مهکهن، ههرگیز باوهڕتان پێناکهین، خوایش ئاگاداری کردووین له ههموو ههواڵ و ههڵس و کهوت و گوفتار و نیهتێکتان، له ئایندهدا خوا و پێغهمبهرهکهی کارو کردهوهتان دهبینن (لهسهر کوفر دهمێننهوه یاخود پهشیمان دهبنهوه؟)، پاشان دهبرێنهوه بۆ لای ئهو زاتهی که زانا و ئاگای پهنهان و ئاشکرایه، ئینجا ئاگادارتان دهکاتهوه بهو کارو کردهوهیهی که دهیکهن. |
سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ إِذَا انقَلَبْتُمْ إِلَيْهِمْ لِتُعْرِضُوا عَنْهُمْ ۖ فَأَعْرِضُوا عَنْهُمْ ۖ إِنَّهُمْ رِجْسٌ ۖ وَمَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ جَزَاءً بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ(95) Di gava ku hûn (ji qirînê) li bal wan bizivirin, ji bona ku hûn rûyê xwe ji wan nezivirinin, ewanê bi Yezdan ji bona we ra sond bixun; ku ewan ji bona hinek sedeman bi we ra ne hatine (qirînê)." Îdî hûn rûyê xwe ji wan bifetilînin. Bi rastî ewan sikin û bi sedema wan kedên ku ewan kirine, êwra wan doj e که ئێوه گهڕانهوه (له غهزا) بۆ لایان سوێندتان بۆ دهخۆن به خوا بۆ ئهوهی وازیان لێ بهێنن و سهرزهنشتیان نهکهن، جا ئێوهش وازیان لێ بهێنن و پشتیان تێبکهن، چونکه بهڕاستی ئهوانه (دڵ و دهروون) پیسن، شوێن و جێگهیان دۆزهخه له پاداشتی ئهو کارو کردهوهی که دهیانکرد. |
يَحْلِفُونَ لَكُمْ لِتَرْضَوْا عَنْهُمْ ۖ فَإِن تَرْضَوْا عَنْهُمْ فَإِنَّ اللَّهَ لَا يَرْضَىٰ عَنِ الْقَوْمِ الْفَاسِقِينَ(96) Ewanan ji bona we ra sond dixun; ji bona ku hûn bi wan qayîl bibin. Heke hûn bi rastî bi wan qayîl bibin jî, îdî Yezdan dîsa bi wan komalê ku ji rêya rast derketine qayîl nabe ههر سوێندتان بۆ دهخۆن تا لێیان ڕازی بن و چاوپۆشییان لێبکهن، خۆ ئهگهر ئێوه ڕازی بن لێیان، ئهوه بێگومان خوا له کهسانی له ئایین دهرچوو ڕازی نابێت. |
الْأَعْرَابُ أَشَدُّ كُفْرًا وَنِفَاقًا وَأَجْدَرُ أَلَّا يَعْلَمُوا حُدُودَ مَا أَنزَلَ اللَّهُ عَلَىٰ رَسُولِهِ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ(97) Ewan erebên koçer hene! Ewanan (ji hemûşkan) pirtir file û durû ne, şixwa ewanan ji bona ku ji wan biryarên Yezdan, ku li ser pêxemberê xwe da hinartîye nizanbin, babettir in. Bi rastî Yezdan zaneyê bijejke ye زۆربهی عهرهبه کۆچهری و دێهاتی و بیابان نشینهکان (له عهرهبه شارنشینهکان) دڵ ڕهقترن له بارهی کوفرو دووڕووییهوه (چونکه دوورن له سهرچاوهکانی زانست و مهدهنیهتهوه)، شایستهترن ئهو سنوورانه نهزانن که: خوا ناردوویهتیه خوارهوه بۆ پێغهمبهرهکهی (دهربارهی حهڵاڵ و حهرام) خوای گهورهش زانا و دانایه (به بهندهکانی). |
وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَن يَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ مَغْرَمًا وَيَتَرَبَّصُ بِكُمُ الدَّوَائِرَ ۚ عَلَيْهِمْ دَائِرَةُ السَّوْءِ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(98) Û ji koçeran hinek hene, ku bawer dikin; ewan malên di rêya Yezdan da hatine sixurandinê ji bona wan ra zîyan e, ewanan hêvî dikin (ku ji bona we ra royên şoreşî werin; di wan royan da ewanê tûla xwe ji we hildin). Ewan royên şoreşî ku ewan hêvî dikin, li ser wan bi xweber e. Şixwa Yezdan bi xweber jî bîhisteke pirzan e ههر لهو عهرهبه بیابان نشینانه، کهسانێک ههیه که ئهوهی دهیبهخشێت بهسهرانه و غهرامهی دهزانێت چاوهڕێی ئهوه دهکهن چهندهها بهڵاو ناخۆشی بێته سهرتان، یاخوا مهینهتی خراپ بهسهر ئهواندا بێت، خوایش ههمیشه بیسهره (به گوفتاریان)، زانایه (به نیهتیان). |
وَمِنَ الْأَعْرَابِ مَن يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَيَتَّخِذُ مَا يُنفِقُ قُرُبَاتٍ عِندَ اللَّهِ وَصَلَوَاتِ الرَّسُولِ ۚ أَلَا إِنَّهَا قُرْبَةٌ لَّهُمْ ۚ سَيُدْخِلُهُمُ اللَّهُ فِي رَحْمَتِهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(99) Û ji erebên koçer hinek jî hene, ku bi Yezdan û bi ro û danê para da bawer dikin û ewan koçeran (dizanin) ku ewa malê te xebitandine (ji bona tekoşîna) rêya Yezdan, sedeme ji bona nêîkaya wan li bal Yezdan da û ji bona dilxwezîyên Pêxemberê wî, ji wan- ra ne. Bi rastî tu hişyar be! Eva kirina wan sedemeke ji bona nêzîkaya wan li bal Yezdan dane. Yezdanê ewanan di nêzîk da bixe nava dilovanîya xwe. Bi rastî Yezdan baxişkarê dilovîn e لهو عهرهبه بیابان نشینانه کهسانی تریان ههیهکه ئیمان و باوهڕ بهخواو بهڕۆژی دوایی ئههێنن و ئهوهی خهرجی دهکهن و دهیبهخشن بهچهندهها ههنگاوی نزیک بوونهوهی لای خوای دادهنێن و بۆ ئهوهی بههرهمهند بن له چهندهها دۆعای خێری پێغهمبهر (صلی الله علیه وسلم)، - ئاگاداربن- بهڕاستی ئهو بهخشینهیان مایهی سهرفرازی و نزیک بوونهوهیانه له خواوه، سهرئهنجام خوا دهیانخاته ژێر سایهی ڕهحمهتیهوه، بهڕاستی لێخۆشبوو میهرهبانه. |
وَالسَّابِقُونَ الْأَوَّلُونَ مِنَ الْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنصَارِ وَالَّذِينَ اتَّبَعُوهُم بِإِحْسَانٍ رَّضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ وَأَعَدَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِي تَحْتَهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا أَبَدًا ۚ ذَٰلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ(100) Û (Yezdan) ji wan koçer û arîkarên (misilmanê) ku di cara yekem da (misilman bûne) û ewanê ku bi qencî bûne peyrewê van, qayîl bûye û ewan jî (bi wan tiştên ku Yezdan daye wan) qayîl bûne û ewî ji bona wan ra ewan bihiştên ku dibinê (darê wan da) çem dikişin amade kirîye, ewanan di bihiştê da hey dimînin. Serfirazîya mezin eva ye خوای میهرهبان لهوانهی که پێشکهوتن و یهکهم کهس بوون له ئیسلام بوون و خزمهت کردنی ئیسلامدا لهکاروانی کۆچبهران و پشتیوانان و ئهوانهی که به ڕێکوپێکی شوێنیان کهوتوون، ڕازی بووهو ئهوانیش لهو ڕازی بوون، باخهکانی بهههشتی بۆ ئاماده کردوون که چهندهها ڕووبار به بهردهم کۆشکهکانی و بهژێر درهختهکانیدا دهڕوات، هاوڕێ لهگهڵ نهمریدا بۆ ههمیشهیش تیایدا دهمێننهوه، ئهو سهرئهنجامه سهر کهوتنێکی زۆر گهورهیه. |
وَمِمَّنْ حَوْلَكُم مِّنَ الْأَعْرَابِ مُنَافِقُونَ ۖ وَمِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ ۖ مَرَدُوا عَلَى النِّفَاقِ لَا تَعْلَمُهُمْ ۖ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ ۚ سَنُعَذِّبُهُم مَّرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٍ(101) Û hinek ji wan koçerên li dora we da durû hene û hinek jî ji wan binecî ne (bajarê) Medînê hene, li ser durûya xwe lec dikin. Hûn bi wan nizanin, xurî em bi xweber bi wan dizanin. Emê ewan du caran şapat bikin, paşê ewanê li bal şapateke mezin da bêne zivirandinê لهو ناوچانهی دهووروبهرتان ههندێ عهرهبی بیابان نشینی دووڕوو ههن و ههندێ له دانیشتوانی شار (المدینة) ڕاهاتوون لهسهر دووڕووی و زرنگن لهو بارهیهوه، تۆ (ئهی پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم) نایانناسیت، بهڵکو ئێمه دهیانناسین، لهمهودوا ئهوانه ههر له دنیادا دوو جار ئازاریان دهدهین، پاشان دهبرێنهوه بهرهو سزاو ئازارێکی زۆر سهخت و دژوار. |
وَآخَرُونَ اعْتَرَفُوا بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُوا عَمَلًا صَالِحًا وَآخَرَ سَيِّئًا عَسَى اللَّهُ أَن يَتُوبَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ(102) Û Destek jî (ji wan kesên ku bi te ra nehatibûne qirînê) hene! ewan (hatine) ji gonehkarîya xwe ra erê gotine; Ewanan karên xweyên aştî û sikatî tevê hev kirine. Dibe ku Yezdan poşmanîya wan litê bike (ewan bibaxişîne). Bi rastî Yezdan baxişkerê dilovîn e (بێجگه لهوانه) کهسانێکی تریش ههن که دان بهگوناهو ههڵهکانیاندا دهنێن و کرداری چاک و کرداری خراپیشیان تێکهڵ کردووه، ئهمانه نزیکه خوا تهوبهیان لێ وهربگرێت، چونکه بهڕاستی خوا لێخۆشبوو میهرهبانه. |
خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِم بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ ۖ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَّهُمْ ۗ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ(103) (Muhemmed!) ji bo ku tu ewan (bi hildana) wî malî paqij û ewan pîroz û pir bikî, tu ji malê (vanê rastbêj) hinekî bac hilde. (Muhammed!) Tu ji bona wan ra (ji Yezdan) dilxwezîyên rind bixwaze. Bi rastî dilxwezîyên te ji bona wan ra hewdana dil e. Şixwa Yezdan bi xweber jî bihîstekê pirzan e له ههندێ ماڵ و سامانی ئهو (ئیماندارانه) زهکات و خێر وهربگره، چونکه دهبێته هۆی خاوێن کردنهوهی ماڵهکانیان و پاککردنهوهی دڵ و دهروونیان و دۆعای دابارینی ڕهحمهت بکه بهسهریاندا و ئهگهر مردیشن نوێژیان لهسهر بکه، چونکه بهڕاستی دۆعاو نوێژ کردنی تۆ مایهی دڵنیایی و ئارامییه بۆیان، خوایش ههمیشه بیسهر و زانایه. |
أَلَمْ يَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ هُوَ يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَيَأْخُذُ الصَّدَقَاتِ وَأَنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ(104) Ma qey ewan nizanin ku hey Yezdan bi xweber e ji bendeyên xwe poşmanîya wan ji gonehan litê dike û bacan (ji maldaran) digire? Û bi rastî poşmanîya ji gonehan hey Yezdan bi xweber e litê dike û dilovîn e ئایا نهیانزانیووه که بهڕاستی خوا خۆی تهوبه قبوڵ دهکات له بهندهکانی و ههموو خێر و سهدهقهیهکیشیان لێ وهردهگرێت و بهڕاستی خوا خۆی تهوبه وهرگرو میهرهبانه. |
وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ ۖ وَسَتُرَدُّونَ إِلَىٰ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ(105) Û (Muhemmed! Tu ji bona wan ra aha) bêje: "Hûn (çi dikarin bikin) hûn ewî bikin, îdî wê Yezdan û Pêxemberê Wî û bawerkar, ewî karê we bibînin. Hûnê hemûşk jî bi rastî li bal wî (Yezdanê) ku bi der û hûnduran dizane bêne zivirandinê, îdî ewa ê di wê gavê da ewî karê ku we kirîye ji bona we ra bêje بهو خهڵکه بڵێ: ئێوه ههرچی دهتوانن له کارو کردهوه ئهنجامی بدهن، چونکه خوا کارو کردهوهتان دهبینێت و (ئاگاداره به نهێنی و ئاشکرای)، ههروهها پێغهمبهرهکهشی (ئاگادار دهکات کاتێک له ژیاندایه، دوای وهفاتیشی بۆ خوای گهوره ئاسانه که نیشانی بدات)، ههروهها ئیماندارانیش (ئاسهوارو دهرئهنجامی دهبینن)، پاشان دهگهڕێنرێنهوه بۆ لای ئهو خوایهی که زانایه بهنهێنی و ئاشکرا، ئهوسا ئاگادارتان دهکات له ههموو ئهو کارو کردهوانهی که ئهنجامی دهدهن. |
وَآخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا يُعَذِّبُهُمْ وَإِمَّا يَتُوبُ عَلَيْهِمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ(106) Û destek jî ji wanê (ku çûne qirînê) temtêla wan li bal fermana Yezdan da hatîye hispartinê; (Yezdanê) ya ewan şapat bike, ya jî we ewan bibaxişîne. Şixwa Yezdan bi xweber jî zanayê bijejke ye کهسانێکی تریش ههن (له بهجێ ماوهکان) ئهنجامی کردهوهیان دواخراوه بۆ فهرمانی خوا، یان سزایان دهدات (ئهگهر بهردهوام بن لهسهر دووڕووی) یاخود تهوبهیان لێ وهردهگرێت (ئهگهر پهشیمان بن)، خوای گهورهش ههمیشه زاناو دانایه. |
وَالَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِدًا ضِرَارًا وَكُفْرًا وَتَفْرِيقًا بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَإِرْصَادًا لِّمَنْ حَارَبَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ مِن قَبْلُ ۚ وَلَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنَا إِلَّا الْحُسْنَىٰ ۖ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ(107) Û ewanê (ji qirînê para da mane) hene! Ewan ji bona zirarê bidin û (mafê nîyas nekin) û ji bona ku di nava bawergeran da dutîretî çê bikin û ji bona, ku ewanê di cara yekem da bi Yezdan û bi Pêxembere Wî ra ceng kirine (ka wû kînge werin) bixne şûna çavnêrvanan, ewan ji xwe ra mizgevtek ava kirine. Ewanê sond bixun: "Ku (armanca me ji avakirina wê mizgevtê) ji pêştirê qencîyê qe tu tişt nîne." Û bi rastî Yezdan bi xweber jî nêhrîwanî dide, ku ewan bi rastî derewan dikin ئهو (دووڕووانهی) که مزگهوتێکیان دروستکرد لهبهر زهرهردان و بڵاوکردنهوهی بێ باوهڕی و دووبهرهکی بهرپاکردن لهنێوان ئیمانداراو بۆ چاوهڕوان کردنی هاتنی ئهو کهسانهی که پێشتر دووژمنایهتی و جهنگیان دژی خواو پێغهمبهرهکهی دهکرد و بێگومان سوێند دهخۆن که: ئێمه تهنها مهبهستمان چاکه بووه، (له کاتێکدا) خوایش شایهتی دهدات که بهڕاستی ئهوانه درۆزنن. |
لَا تَقُمْ فِيهِ أَبَدًا ۚ لَّمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوَىٰ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَن تَقُومَ فِيهِ ۚ فِيهِ رِجَالٌ يُحِبُّونَ أَن يَتَطَهَّرُوا ۚ وَاللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ(108) (Muhemmed!) Tu qe di tu gavê da di wê (mizgevtê da nimêj) neke. (Nimêj kirina te) di wê mizgevta ku di cara yekem da li ser xudaparizîyê hatîye avakirinê, babettir e. Di wê (mizgevtê da) hinek mêr hene hez dikin, ku (ji gonehan) paqij bibin. Şixwa Yezdan bi xweber jî (ji wanê ku divên ji gonehan) paqij bibin, hez dike ههرگیز لهو مزگهوتهدا ڕامهوهسته بۆ نوێژ کردن (چونکه) بهڕاستی مزگهوتێک شایستهیه که تۆ تیایدا بوهستیت بۆ نوێژ کردن تیایدا که ههر له یهکهم ڕۆژهوه لهسهر بنچینهی تهقواو خواناسی دروست کراوه، (چونکه) لهو مزگهوتهدا چهند کهسانێکی مهردی تیادایه که زۆر حهز دهکهن خۆیان خاوێن ڕابگرن (له دهروون و ڕواڵهتدا)، خوایش بهردهوام ئهوانهی خۆش دهوێت که خۆیان پاک ڕادهگرن. |
أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَىٰ تَقْوَىٰ مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَم مَّنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَىٰ شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ(109) Îdî qey ewê ku xîmê (avayî yê xwe) li ser xudaparizî û qayîlbûna wî ava kirîye qenc e, ya jî ewê ku (xîmê avayî yê xwe) li ser lêvê kendalekî herikî danîye, ku ewa bi xweber jî (bi wî avayîyê xwe va) biherike here (bikebe) agirê dojê, qenc e? Bi rastî Yezdan bi xweber jî ewî komalê cewrkar nayne rêya rast جا ئایا ئهو کهسهی که مزگهوت و کارو شوێنی لهسهر بنچینهی تهقواو له خوا ترسان دروست کرد بێت و ڕهزامهندی خوای مهبهست بێت چاکتره؟! یاخود ئهو کهسهی که بینای مزگهوت شوێن و بهرنامه و کاری لهسهر لێواری کهندهڵانێکی بێ هێز و ڕووخاو دامهزراند بێت، ئینجا لهگهڵ خۆیدا بڕوخێته ناو ئاگری دۆزهخهوه، خوای گهورهش ڕێنموویی ئهو دهسته ستهمکاره ناکات. |
لَا يَزَالُ بُنْيَانُهُمُ الَّذِي بَنَوْا رِيبَةً فِي قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَن تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ ۗ وَاللَّهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ(110) Ewa avayîyê wanê ku ewan ava kirîye heye! Heya ku dilê wan (bi mirinê) ker be, wê di dilê wan da hey dudilî bihêle. Bi rastî Yezdan zanayê bijejke ye ئهو بینایهی دووڕووهکان دروستیان کرد بهردهوام هۆی گومان و زیاد بوونی دڵه ڕاوکێیه له دڵیاندا، ههتا ئهو کاتهی که دڵیان دهپچڕێت و دهمرن، بێگومان خوا زانایه (به پیلانی دووڕووهکان) دانایه (له ههڵوهشاندنهوه و پووچ کردنهوهیاندا). |
۞ إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَىٰ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنفُسَهُمْ وَأَمْوَالَهُم بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ ۚ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ ۖ وَعْدًا عَلَيْهِ حَقًّا فِي التَّوْرَاةِ وَالْإِنجِيلِ وَالْقُرْآنِ ۚ وَمَنْ أَوْفَىٰ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ ۚ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُم بِهِ ۚ وَذَٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ(111) Bi rastî Yezdan ji wanê bawer kirine, can û malê wan kirîye. Ewanan di rêya , Yezdan da qirînê dikin, îdî ewanan (filan) dikujin û têne kujtinê jî; Yezdan ji bona wan ra bi mafê di (pirtûkên bi nav) Tewret û fincîl û Qur’anê da peyman daye, ku ji bona wan ra bihişt heye. Û gelo ji Yezdan çêtir kî heye, ku peymana xwe pêk tîne? (Gelî bawergeran!) îdî hûn bi wê kirîna xwe ye ku hûn bi wê hatine firotinê şa bibin. Şixwa serfirazîya mezin jî eva bi xweber e بهڕاستی خوا، گیان و ماڵی له ئیمانداران کڕیوه بهوهی که بهههشت بۆ ئهوانهو بهشیانه (بهڕاستی پهروهردگارێکی بهخشندهیه، ههر خۆی بهخشێنهری گیان و ماڵ و سامانه، کهچی ئاوا مامهڵه دهکات لهگهڵ ئیماندارانداو نرخێکی نهبڕاوه، نرخێکی زۆر گهورهی بۆ بڕیارداوه، کاتێک له پێناوی ئهودا دهیبهخشن) ئهوانه دهجهنگن له پێناوی ئاینی خوادا، دوژمنانی ئاینی خوا دهکوژن (له گۆڕهپانی جهنگدا)، یان دهکوژرێن و (شههید دهکرێن)، ئهو پاداشت و بهڵێنه بهڕاستی لهسهر خوایه و باس کراوه له تهورات و ئینجیل و قورئاندا، جا کێ ههیه به قهدهر خوا بهوهفاو بهئهمهک بێت بۆ جێ بهجێکردنی بهڵێنهکانی، کهواته زۆر دڵخۆش و کامهران بن بهو مامهڵهیهی که ئهنجامتانداوه و بهو فرۆشتن و کڕینهی که لهسهری ڕێککهوتوون، بێگومان ههر ئهوهشه سهرفرازی و سهرکهوتنی نهبڕاوه و بێ سنوور. |
التَّائِبُونَ الْعَابِدُونَ الْحَامِدُونَ السَّائِحُونَ الرَّاكِعُونَ السَّاجِدُونَ الْآمِرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّاهُونَ عَنِ الْمُنكَرِ وَالْحَافِظُونَ لِحُدُودِ اللَّهِ ۗ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ(112) Û (Muhemmed!) ewanê ku ji (gonehan) poşman bûne, perestîya (Yezdan û) sipazkarya wî dikin di rêya wî da digerin (ji bona wî ra xwe) kuz dikin û kunde dibin, ewanan fermana bi qencîyan û xwe parisandina ji sikatîyan dikin û ewanê parisîya biryarên Yezdan dikin û bawer kirine (hene!) mizginîya (wanê bi van salixan têne naskirinê, bi bihiştê) bide (جا ئهوانهی ئهو مامهڵهیه دهکهن پێشتر بهم سیفهته پیرۆزانه خۆیان ڕازاندۆتهوه): تهوبهکارن و لهههڵهکانیان پهشیمانن، خواپهرستن (له ههموو ههڵس و کهوتیاندا)، سوپاسگوزارن (لهسهر ههموو نازو نیعمهتێک)، گهڕۆکن (لهسهر زهویدا، ئهندێشهو بیرو هۆش بهکاردههێنن بۆ بیر کردنهوه له بونهوهرو دهوروبهر)، سوژدهبهرو کڕنوشبهرو نوێژ خوێنن، فهرماندهرن بهههموو چاکهیهک، قهدهغهی خراپهو ههموو نادروستیهک دهکهن و پارێزهرن بۆ سنوورهکانی خواو قهدهغهکراوهکانی، ئینجا مژده بده بهئیمانداران (ئهوانهی ئهو سیفاتانه له خۆیاندا دههێننه دی). |
مَا كَانَ لِلنَّبِيِّ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَن يَسْتَغْفِرُوا لِلْمُشْرِكِينَ وَلَوْ كَانُوا أُولِي قُرْبَىٰ مِن بَعْدِ مَا تَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُمْ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ(113) Ji piştî ku ji bona pêxember û bawergeran ra diyar bû, ku ewan kesên (pêxember û bawerger ji wan hez dikin); bi rastî (ewan) hevrîyên dojê ne, îdî maf tune ye, ku pêxember û bawerger ji bona wan ra ji Yezdan baxişandina gonehên wan bixwazin. Evan hevrîçêkeran çiqa pismamên (pêxember û bawergeran) nêzîk bin jî بۆ پێغهمبهرو ئهوانهی که باوهڕیان هێناوه، ڕهوا نیه داوای لێ خۆشبوون بۆ موشریک و هاوهڵگهڕان بکهن ههر چهنده ئهوانه خزمی نزیکیش بن، دوای ئهوهی که بۆیان ڕوون بۆتهوه که بهڕاستی ئهوانه نیشتهجێی دۆزهخن (بههۆی بێ دینی و تاوان و گوناهیانهوه). |
وَمَا كَانَ اسْتِغْفَارُ إِبْرَاهِيمَ لِأَبِيهِ إِلَّا عَن مَّوْعِدَةٍ وَعَدَهَا إِيَّاهُ فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِّلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ ۚ إِنَّ إِبْرَاهِيمَ لَأَوَّاهٌ حَلِيمٌ(114) Xwaztina Îbrahîm, ji bona baxişandina gonehên bavê xwe ji Yezdan, hey ji bona ku Îbrahîm (hêj di berê da) ji bona bavê xwe ra peyman dabû (ku ezê ji bona baxşandina gonehên te ji Yezdan lava bikim) loma kirîye. Îdî gava ji bona Îbrahîm ra xûya bû (ku bavê wî) ji bona Yezdan ra neyar e, Îbrahîm dest ji baxişxwastinê berda. Bi rastî Îbrahîm pir dilsozê mulahîm e جا دوای لێخۆش بوونی ئیبراهیم بۆ باوکی لهبهر بهڵێنێک بوو که پێی دابوو، کاتێک بۆی دهرکهوت بهڕاستی باوکی دووژمنی خوایه، ئیتر خۆی لێ بهری کرد، بهڕاستی ئیبراهیم زۆر بهسۆزو دڵ نهرم بوو و زۆر خاوهن حیلم بوو. |
وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُضِلَّ قَوْمًا بَعْدَ إِذْ هَدَاهُمْ حَتَّىٰ يُبَيِّنَ لَهُم مَّا يَتَّقُونَ ۚ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ(115) Yezdan ji piştî komalek anî rêya rast, heya ji wî (komalî ra) xûya nebe, ka wê xwe ji çi biparisînin (qencî û xirabîyan ji hev dernexin) ewî komalê jî rêya rast dernexe. Bi rastî Yezdan bi hemû tiştan dizane ههرگیز خوا کهسانێک گومڕا ناکات دوای ئهوهی که هیدایهتی داون، ههتا بۆیان ڕوون نهکاتهوه که دهبێت لهچی خۆیان بپارێزن، بهڕاستی خوا به ههموو شتێک زانایه. |
إِنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ يُحْيِي وَيُمِيتُ ۚ وَمَا لَكُم مِّن دُونِ اللَّهِ مِن وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ(116) Bi rastî seroktî û maldarya ezman û zemîn hey ji bona Yezdan ra ne. Jînandin û mirandin hey ewa dike. Û ji bona we bi xweber jî ji pêştirê Yezdan qe tu serkar û arîkar tune ye بهڕاستی ههر بۆ خوایه خاوهنداریهتی ئاسمانهکان و زهوی، ئهو خوایه ژیان دهبهخشێت و مردنیش پێش دههێنێت، ههرگیز جگه له خوا کهستان دهست ناکهوێت که یارو یاوهرتان بێت و پشتیوانیتان لێ بکات. |
لَّقَد تَّابَ اللَّهُ عَلَى النَّبِيِّ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالْأَنصَارِ الَّذِينَ اتَّبَعُوهُ فِي سَاعَةِ الْعُسْرَةِ مِن بَعْدِ مَا كَادَ يَزِيغُ قُلُوبُ فَرِيقٍ مِّنْهُمْ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ ۚ إِنَّهُ بِهِمْ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ(117) Bi sond! Yezdan, pêxember û hevalên wî ne ji koçer û arîkaran ku di danê tenk da bûne peyrewê wî baxişandîye, ji piştî ku di nava van da jî destekî (wusa hebûn) nêzîk bu, ku dilê wan (li bal rêya wanê kevin da) welgere paşê dîsa Yezdan poşmanîya wan litê kirîye. Bi rastî ewa li ser wan (pêxember û peyrewê wî) pir henûn û dilovîn e سوێند بهخوا بهڕاستی خوا تهوبهی قبوڵ کرد له پێغهمبهرو کۆچبهران و پشتیوانان، ئهوانهی که شوێنی پێغهمبهر کهوتن لهکاتی سهغڵهتی و تهنگانهدا (له غهزای تهبووکدا)، دوای ئهوهی که خهریک بوو دڵی دهستهیهکیان له خشته بچێت و (بێزاری دهربڕێت)، لهوهودوا تهوبهو پهشیمانی ئهوانیشی قبوڵ کرد، چونکه بهڕاستی ئهو پهروهردگاره بهسۆزو میهرهبانه لهگهڵیاندا. |
وَعَلَى الثَّلَاثَةِ الَّذِينَ خُلِّفُوا حَتَّىٰ إِذَا ضَاقَتْ عَلَيْهِمُ الْأَرْضُ بِمَا رَحُبَتْ وَضَاقَتْ عَلَيْهِمْ أَنفُسُهُمْ وَظَنُّوا أَن لَّا مَلْجَأَ مِنَ اللَّهِ إِلَّا إِلَيْهِ ثُمَّ تَابَ عَلَيْهِمْ لِيَتُوبُوا ۚ إِنَّ اللَّهَ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ(118) Û Yezdan ewan her sê (merivên ku ji qirîna Tebûkê) para da mabûn (baxişandine); loma ewan (wusa lava dikiribûne, ji ne çûna xwe wusa poşman bibûn) zemîn bi firetîya xwe va li wan teng dihat û bêhna wan wusa teng bibû (te digot qey canê wan derdikebe) û ewan bi gomanî dizanîyan ku ji pêştirê Yezdan, ji bona wan ra tu darende tune ye. Ji bo ku ewan (ji kirina xwe) poşman bibûn, paşe Yezdan jî ewan baxişandin. Bi rastî Yezdan pir baxişgerê dilovîn e ههروهها تهوبهی ئهو سێ کهسهشی وهرگرت که (له غهزای تهبووک) دواخران دوای ئهوهی که زهوی چهنده فراوانه لێیان تهنگ بۆوه، خۆیشیان له خۆیان بێزار بوون، دڵنیاش بوون که هیج پهنایهک نیه (لهخهشم و قینی خوا بیانپارێزێت) جگه لهوهی خۆیان بدهنه پهنای ئهو زاته، پاشان تهوبهی لێوهرگرتن، تا تهوبه بکهن، بهڕاستی ههر خوا تهوبه وهرگرو میهرهبانه. (له غهزای تهبووکدا سیان له هاوهڵان بێ هیچ بیانوویهک خۆیان دواخست که بریتی بوون له {کهعبی کوڕی مالیک} و {مهرارهی کوڕی ڕهبیع} و {هیلالی کوڕی ئومهییه}، کاتێک پێغهمبهر صلی الله علیه وسلم گهڕایهوه، دووڕووهکان دههاتن و ههریهک به بیانویهک پاکانهیان دهکرد، بهڵام ئهو سێ ئیمانداره هیچ بیانویهکیان نهبوو، دانیان بهههڵهی خۆیاندا نا، پێغهمبهریش صلی الله علیه وسلم فهرمانیدا کهکهس قسهیان لهگهڵدا نهکات و دهبێت نهچن بهلای خێزانهکانیاندا، ئهم تهمێ کردنهش، پهنجا شهوی خایاند. |
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ(119) Gelî bawergeran! Hûn yezdanparizî bikin û hûn bi rast (û rastbêjan ra) rabin (rûnên) ئهی ئهوانهی ئیمان و باوهڕتان هێناوه لهخوا بترسن و پارێزکار بن، ههوڵ بدهن ههمیشه لهگهك ڕاستگۆیان و ڕاستاندا بن. |
مَا كَانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَمَنْ حَوْلَهُم مِّنَ الْأَعْرَابِ أَن يَتَخَلَّفُوا عَن رَّسُولِ اللَّهِ وَلَا يَرْغَبُوا بِأَنفُسِهِمْ عَن نَّفْسِهِ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَّيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُم بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ ۚ إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ(120) Ji bona binecîne (bajarê) Medînê û ji bona wan koçerên Erebanê li dora (bajarê) Medînê da nin, ku ji Pêxemberê Yezdan para da bimînin (û bi gotina wî nekin) û canê xwe ji canê pêxember pirtir hez bikin qe babet nîne. Çima, çiqas ewanan di rêya Yezdan da tî bibin û biwestin û birçî bibin û ewan çiqas ji bona ku filan bibeicînin, pê li kîjan zemînî bikin û ewan çiqa servehatinekî di hemberê neyaran da pêk bînin, hey ji bona wan ra bi sedema wan kirinê wan, karekî aştî tê nivîsandinê. Bi rastî Yezdan kirya qencîkaran wunda nake ڕهوا نهبوو بۆ دانیشتوانی مهدینه و بیابان نشینانی دهوروبهری دوا بکهون (له جیهاد و غهزا) له خزمهتی پێغهمبهری خوا صلی الله علیه وسلم و خۆیان خۆشتر بوێت لهو، چونکه ئهوه بهڕاستی هیچ تینوویهتی و ماندوو بوون و برسێتیهکیان تووش نهدههات لهپێناوی خوادا (بهزایه بچێت) و نهدهچوونه هیچ شوێنێک و پێیان نهدهخسته هیچ جێیهک بێ باوهڕان پێی سهغڵهت بن و دهستیان له هیچ دوژمنێک نهدهوهشان، که نهبێته هۆی ئهوهی بهکارو کردهوهیهکی چاک بۆیان تۆمار نهکرێت، بهڕاستی خوا پاداشتی چاکهکاران به زایه نادات. |
وَلَا يُنفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ(121) Ewan çiqa (di rêyaYezdan da) rozîyeke piçûk û ya jî mezin bidin û ewan çiqa ji newalekî li bal newalekî mayî da (ji bona tekoşîna qayîlbûna Yezdan) biborin, hey ji bona wan ra qencî têne nivîsandinê. Ji bona ku Yezdan ji wan kirinê wan çêtir xelata wan bide (ewan qencîyan ji wan ra dinivîse) ههروهها هیچ بهخششێکیان پێشکهش نهدهکرد بچوک یان گهوره و بههیچ دۆل و شیوێکدا تێ نهدهپهڕین، به چاکه بۆیان تۆمار نهکرێت، تا خوا بهچاکترین شێوه پاداشتی ئهو کردهوانهیان بداتهوه که دهیانکرد. |
۞ وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنفِرُوا كَافَّةً ۚ فَلَوْلَا نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَائِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ(122) O babet nîne ku hemûşk bawerger bi hev ra herne qirînê; heke ji her destekî hinek ji wan di nava pismamên xwe da bimînin: ji bona ku ewanê mayî, olê (ji bona jin û zaran ra) hîn bikin û ji bona ku ewan, evan (pismamên wanê ku çûne qirînê) gava para da hatin; ewan (bi aşîta Yezdan) bidine tirsandinê, gelo çêtir nîne? (Ya jî; heke ji her desteki hinek li bal pêxember bimînin, gava ewanê çûne qirînê para da hatin, ewa niqandina ji pêxember ra hatîye hinê wan bikin gelo çêtir nîne?) Bi vî avayî dibe ku ewan xwe ji karên ne rastî biparisînin جا ڕهوا نیه ههرچی ئیمانداران ههیه بهجارێک بچن بۆ غهزا (یان بۆ ههرکارێکی پێویست)، دهی بۆچی له ههر هۆزو دهستهیهک، کهسانێک نهچوون بۆ خوێندن تا شارهزابن له ئایین تێبگهن و فێر ببن و قهومهکهشیان تێبگهیهنن و فێریان بکهن کاتێک که گهڕانهوه بۆ لایان، بۆ ئهوهی ئهوان هوشیار ببنهوه خۆیان بپارێزن له گوناهو خوا له خۆ نهڕهنجێنن. |
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا قَاتِلُوا الَّذِينَ يَلُونَكُم مِّنَ الْكُفَّارِ وَلْيَجِدُوا فِيكُمْ غِلْظَةً ۚ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ(123) Gelî bawergeran! Hûn bi wan fileyên, ku nêzîkê we ne, qirînê bikin, ji bona ku ewan filan we di hemberê xwe da bi hêz bibînin. Û hûn bizanin bi rastî Yezdan digel xudaparisan e ئهی ئهوانهی باوهڕتان هێناوه بجهنگن دژی ئهو بێ باوهڕانهی کهلێتان نزیک دهبنهوه بهدهوروبهرتاندا (نیازی شهڕ فرۆشتنیان ههیه) و باتوندو تیژی و هێزو تواناتان تیادا بهدی بکهن، بشزانن بهڕاستی خوا یارو یاوهری پارێزکارانه. |
وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ فَمِنْهُم مَّن يَقُولُ أَيُّكُمْ زَادَتْهُ هَٰذِهِ إِيمَانًا ۚ فَأَمَّا الَّذِينَ آمَنُوا فَزَادَتْهُمْ إِيمَانًا وَهُمْ يَسْتَبْشِرُونَ(124) Û di gava ku ferkerek hatibe hinartinê; hinek ji wan durûyan (ji hev ra aha dibêjin): "Ka evê ferkera hanê, bawerya kîjanî ji we pir kirîye?" (Tu ji wan ra aha) bêje: "Ewanê ku bi rastî bawer kirine hene! Çiqa ferkerek hatibe hinartinê, îdî ewê bawerîya wan pir kirîye; ewan ji hev ra mizgîna hatina ferkerê didin کاتێکیش سورهتێک له قورئان دابهزێنرا، ههندێک له (دووڕووهکان بهگاڵته پێکردنهوه) دهڵێن: کێتان ئهم سورهته باوهڕی زیاد کردووه؟! جا ئهوانهی که باوهڕیان هێنا بوو ئهوهندهی تر ئیمان و باوهڕی پتهو تر کردن، ئهوانیش مژده بهیهکتر دهدهن (دهربارهی سهرکهوتن و خۆشی ههردوو جیهان). |
وَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِم مَّرَضٌ فَزَادَتْهُمْ رِجْسًا إِلَىٰ رِجْسِهِمْ وَمَاتُوا وَهُمْ كَافِرُونَ(125) Lê ewanê ku di dilê wan da nexweşîya (filetî û durûtîyê heye, hene!) hinartina ferkeran ewan bi sikatî li ser sikatîya wan pir kirîye, ewan bi xweber jî bi filetî mirin ئهوانهش که نهخۆشی بێ دینی و دووڕوویی له دڵیاندایه، ئهوه سهرباری پیسی و ناپوختی خۆیان ئهوهندهی تر سورهتهکه پیسی و ناپوختیان زیاد دهکات، دهشمرن لهکاتێکدا که بێ باوهڕن. |
أَوَلَا يَرَوْنَ أَنَّهُمْ يُفْتَنُونَ فِي كُلِّ عَامٍ مَّرَّةً أَوْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ لَا يَتُوبُونَ وَلَا هُمْ يَذَّكَّرُونَ(126) Ma qey ewan (durû û filan) ku di salê da carekî ya du caran têne şapat kirinê nabînin? Dîsa ewan ji kirina xwe poşman nabin û ji wan (şapatan jî) hiş hilnadin ئایا (دووڕووهکان) نابینن و نازانن بهڕاستی ئهوان له ههموو ساڵێکدا جارێک یان دوو جار تاقی دهکرێنهوه، پیلان و نهخشهیان دهردهکهوێت و (سووک و ڕیسوا دهبن)، پاشان تهوبه ناکهن و پهشیمان نابنهوهو یاداوهریش وهرناگرن و ئهوان بیرناکهنهوه. |
وَإِذَا مَا أُنزِلَتْ سُورَةٌ نَّظَرَ بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ هَلْ يَرَاكُم مِّنْ أَحَدٍ ثُمَّ انصَرَفُوا ۚ صَرَفَ اللَّهُ قُلُوبَهُم بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَّا يَفْقَهُونَ(127) Û di gava ku ferkerek hatibe hinartinê, hinekên wan (file û durûyan) li bal hinekên wan da mêze kirine (aha ji hev pirsîne:) “Gelo kesekî hûn dîtin?” (Çav ji hev ra diniqînin) paşê para da dizivirin diçin. Bi sedema ku ewan komalekî wusa nin; rastî û ne rastîyê ji hev dernaxin, Yezdan dilê wan ji bawerîyê fetilandîye کاتێکیش سورهتێک له قورئان دابهزێنرا (ئهوان سهغڵهتن)، ئهوه ههندێکیان تهماشای ههندێکی تریان دهکهن (حهز دهکهن زوو ئهو شوێنه جێ بهێڵن، بهچپه یان بهئیشارهت) دهڵێن: ئایا هیچ کهس دهتانبینێت (له ئیمانداران)، پاشان بهنهێنی خۆیان دزیهوهو ڕۆیشتن، لهکاتێکدا خوای باڵادهستیش دڵی ئهوانی وهرچهرخاندووه، چونکه بهڕاستی ئهوانه کهسانێکن که تێناگهن وحاڵی نین (ناشیانهوێت تێبگهن). |
لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِّنْ أَنفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُم بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَّحِيمٌ(128) Bi sond! Li bal we da pêxemberekî wusa ji we hatîye, cefa û tengasîya we ewî diêşîne, ji bona we ra bi hezkirinî pir haloke ye û ji bona bawergeran ra henûnekî dilovîn e (ئهی خهڵکینه) سوێند به خوا بێگومان پێغهمبهرێکتان بۆ ڕهوانه کراوه که ههر یهکێکه له خۆتان، زۆر سهخته بهلایهوه تووش بوونتان بهبهڵاو ناخۆشی، زۆر بهتهنگیشتانهوهیه و پهرۆشه لهسهرتان، زۆر دڵسۆزی ئیماندارانه و میهرهبان و دلۆڤانه بۆیان. |
فَإِن تَوَلَّوْا فَقُلْ حَسْبِيَ اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَلَيْهِ تَوَكَّلْتُ ۖ وَهُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِيمِ(129) Îdî heke (Muhemmed!) ewan ji te û (ji bawerya bi te) rû fetilandin, tu ji bona wan ra aha) bêje: "Ew Yezdanê ku ji pêştirê wî (tu yezdanê babet û perestîyê) tune ye, besê min e. Bi rastî min xwe hispartîye wî, ewa bi xweber jî xweyê arşê (mana) mezin e جا ئهگهر ئهوانه (لهگهڵ ئهو ههموو دڵسۆزیی و میهرهبانیهی تۆدا) ههر پشت ههڵکهن و گوێت بۆ نهگرن، ئهوه ئیتر تۆ بڵێ: من خوام بهسه یارو یاوهرم بێت، که پشتگیرو یاریدهدهرم بێت، هیچ خوایهک نیه جگه لهو، ههر پشت بهو دهبهستم، ئهو زاتهش پهروهردگاری عهرشی گهورهیه. |